Jump to content

SIAMANTO


SAS

Recommended Posts

Որդին Իր Հօրը

 

................Սիամանթօ

 

«Հա՜յր իմ, դեռ մինչեւ ո՞ր արեգակն ես՝ քու որդիդ, քեզ անծանօթ,

Եւ դուն իբրեւ օտարական պիտի ապրինք...:

Եւ քու արիւնդ երակներուս մէչ թո՛ղ եռայ,

Թո՛ղ աչքերուս մէչն ես մինչեւ այսօր ցոլացնեմ

Յիշատակն աչքերուդ,

Թո՛ղ իմ սիրտս քու սիրոյդ համար ողողուի...:

Թող հասակս սկսի քու հասակիդ յար ու նման

Պարմանիի պայծառութեամբս ուռճանալ...:

Թո՛ղ երազներս քեզմով լեցուին,

Թո՛ղ իմ միտքս իր թեւերովն, վայրապար,

Թռիչ առնէ, իր ստեղծիչը որոնելու...

Այս ամէնը ցնորքներ են ինծի համար,

Մինչեւ որ քու շրթունքներդ հայրական

Չի մօտենա՜ն, իրենց հուրովն, այս ճակատս սպիտակ,

Չի մօտենա՜ն այս ճակատս երազիս մէչ համբուրելու:

 

Հա՜յր իմ, ես այն ճիւղն եմ զօրաւոր, դալարագեղ այն ծառին,

Որ յոգնութեանդ օրերուն քու նեցուկդ պիտի ըլլայ...:

 

Ես այն չուրն եմ, հպարտութեան ապառաժէ՝ն դո՛ւրս ցայտող,

Որ ծարաւիդ ժամանակ

Բաժակներուդ ադամանդէն պիտի յորդի՜...

Ես բեթակիդ այն ժիրաժիր մեղո՜ւն եմ,

Որ դառնութեան օրերուդ

Պնակիդ մէչ իր ոսկեղէն մեղրը պիտի հիւթէ...

 

Ես դալարի՜քդ եմ, ծաղկաստա՜նդ եմ, քու այգի՜դ եմ...:

Ես այն վայրն եմ, ուր յոգնած հայր մը պէտք է հանգչի...:

 

Ես այն լարն եմ տիեզերքի այն տաւիղին,

Որ միմիայն որդին գիտէ իր հօրն համար հնչեցնել...:

 

Ես Ովասիսդ եմ, հովանիդ եմ արեւին տակ,

Ես արեգա՜կդ եմ քու յոյզերու կամ մրրկի օրերուդ...:

 

Ես էութիւնդ եմ եւ սկիզբն եմ քու վախճանիդ,

Իմ մէչն է որ դուն ինքդ՝ կեանքէդ յետոյ, պիտի ապրիս...:

 

Ի՜նչ առհաւութիւն, ի՜նչ խորհուրդ, ի՜նչ գաղտնիք...:

Ինծի ըսին, թէ աչքերուս մէչ քու կերպարանքդ կ՛արտացոլայ...

Եւ բիբերուս մէչն ես քու դէմքդ նշխարներո՜ւ պէս կը պահեմ,

Բայց չե՛մ ուզեր իմ կարօտէս արցունքներովս պղտորել զայն,

Մինչեւ որ քե՜զ գրկելով՝ իմ սարսուռէս չարտասուեմ...»:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Edited by Anahid Takouhi
Link to comment
Share on other sites

Սիոմանթո

Պետրոս Դուրյանի հիշատակին

 

լուռ մարմառակերթ դամբանին խորեն

Հանճարի աչքերն անքույթ կնայեն,

լուռ ոգիներովն կյանքով երկնային

Ալ մեկուսացած ունայն ժխորեն:

 

Մեռավ խանդավռ սերեն երգելեն

Ու պիտի հավետ մտքերն հմայեն,

Իր նուրբ քնարով ու երգերովն ալ հին

Հավատով զմեզ միշտ պիտի գերեն:

 

շարունակությունը չեմ հիշում :(

Link to comment
Share on other sites

  • 2 months later...

ՏԱՐՕՆԻ ՀԱՄԱՐ

 

 

Կ՚երդնում քեզի, ո՜վ Տարօն,

Որ՝ արեւս իր մոխիրին չի հասած,

Իմ սուրերուս աններելի ժանգէն առաչ,

Եւ քնարիս լոյս լարերուն,

— Կամ սնապարծ կամ ըմբոստ —

Կարմիր երգերը պիտի գամ

Քու անցեալիդ եւ քու սրտիդ ի նուէր,

Իբր ժառանգ իմ հոգիիս, երգելու...:

 

Կ՚երդնում քեզի, հերոսներու եւ հեծեծանքի

Հնադարեան դուն Տարօն,

Որ Ծովասարիդ նոր ծաղկոտած կատարին,

Եւ Անտոքիդ վրան հսկայ,

Ուր նահատակ Հայորդին դեռ իր վրէժը կ՚որոտայ

Ես իմ մերժած արիւնիս՝

Պիտի գամ՝ ապաշաւով արցունքս թաբելու:

 

Կ՚երդնում քեզի, ո՜վ Տարօն,

Որ Հրայրին եւ Վահանին եւ անհամար

Քու սրբազան հերոսներուդ

Ոսկորներէն՝ ես պիտի գամ,

Մեր մեծ տօնին, մեր Յարութեանը համար,

Պաշտամունքի միակ տաճարը կերտելու:

 

Եւ հիւղակներէդ եւ հիւղէդ պիտի քալեմ

Եղբայրական քաղցր ցեռքս երկարելէն,

Եւ ծերունի առիւծներուդ,

Եւ մանկամարդ որդիներուդ գեղադէմ,

Եւ Շաքէներու գեղն ունեցող՝

Կապուտաչուի աղչիկներուդ պարմանի,

Ես պիտի գամ տառապանքիդ երգն երգելու.

 

Կ՚երդնում քեզի, ո՜վ Տարօն,

Որ՝ օրերս աշուններու իր մոխիրին չի հասած

Իմ սուրերուս աններելի ժանգէն առաչ,

Եւ քնարս լեռ կայծերով պսակուած՝

Ես պիտի գամ եւ Սահակին եւ Մեսրոպին

Հանճարատու՝ վսեմ հողդ համբուրել...

 

ՍԻԱՄԱՆԹՕ

 

Link to comment
Share on other sites

  • 3 weeks later...

ԱՆԴՐԱՆԻԿ

 

Սիամանթօ

 

 

Ինքն էր, որ Երազիս մարմարեայ եզերքներուն վրայ, այս գիշեր,

Ապառաժի մը նման անյաղթելիօրէն ոտքի,

Իր ըմբոստացողի հրեղէն գլուխն աստղերուն մէչ մխրճելէն,

Ու իր ձեռքը ատելութեան սուրերովը զինած,

Հողին բրկութեան սիրովը հրաշացած եղբօր մը նման,

Որ եղբօր մը օտարացումէն իր հոգին կ՚արիւնէ,

Խօսեցաւ ինծի ան, եւ իր բառերը իրարու ետեւէ, եւ կարգ առ կարգ,

Խիստ էին եւ քաղցր եւ ճշմարիտ եւ քինայոյզ եւ առնական...

 

«Եւ ահաւասիկ ես եմ, ո՜վ մեղկութեան ու անշարժութեան զաւակ,

Որ աղմկայոյզօրէն՝ այս իրիկուն հեռուներէն կու գամ,

Քու երազուն եւ անտարբեր ու անգործօն ու եսական ու տկար

Երիտասարդի մարմինդ ու Էութիւնդ ու հոգիդ,

Բազուկիս հարուածովը ու սուրերուս շառաչին հետ,

Կռիւներու հարկադրիչ ժամերուն համար, վերչնականապէս ցնցելու...

Ունկնդրէ՛ իմ ձայնիս, որ այս վճռականութեան օրերուն

Մեր ցեղին, մեր վրէժին ու մեր արիւնին աղաղակն է ահարկու,

Ու խառնուէ՛, ընկերացի՛ր, եղբայրացի՛ր սա՛ մեր հզօրաքայլ ամբոխին հետ՝

 

Եթէ դեռ քու հոգիիդ մէչ ազատութեան որեւէ կայծ վառ մնաց,

Եթէ դեռ քու բազուկներդ քաչութիւնը ունին թշնամիներ հարուածելու,

Եթէ սիրտդ գէթ անգամ մը խոցոտուեցաւ մեր մայր-հողին մահացումէն,

Եթէ ցեղիդ տառապանքէն ու անմեղներու կոտորածին մղձաւանչէն

Քու ներսիդիդ ատելութեան ու բարկութեան անտառները բարձրացան...

Եթէ դուն դեռ կեանքիդ մէչը պիտի կրնաս նպատակի մը բաթթուիլ,

Եթէ դեռ քու աչուըներդ այս անօգուտ արցունքներէն չկուրցան...

Եթէ դուն քու աղօթքներդ Ատելութեան գոռումներու բոխեցիր,

Եթէ ցեղիդ ռազմական ու արեգակէ արիւնին

Երակներուդ եւ գլխուդ մէչ բորբոքուիլը դեռ կը զգաս,

Եթէ դեռ Արամին, Տիգրանին, Արտաշէսին եւ Վարդանին

Յաղթանակող զօրութենէն քու մէչդ շունչ մը մնաց,

Դիւցազնական քայլերէն քու երագողի նայուածքներուդ առչեւ

Անձնուիրութեան, վրէժի եւ ազատութեան ճանապարհ մը բացուեցաւ,

Ոտքի՛ կեցիր այն ատեն, եղբայրացի՛ր խումբերուս ու մրրկուէ՛ անոնց հետ,

Որովհետեւ, գիտցիր որ այս զոհաբերումի, ընդվզումի եւ յոյսի օրերուն

Մեր ամէն մէկուն համար անկողնի մէչ հոգի տալը վատութիւնն է վատութիւններուն...»:

 

Յանկարծ խումբերը հեռացան արեւածագին կրակներուն մէչէն,

Ու իրենց կամաւորի գիտակից ու վճռական քայլերուն հնչիւնը երկաթեայ

Մարմարակոյտեր բշրող անհամար կռաններու հնչիւնը ունէր...

Մինչդեռ թշնամիներէն անչատուած գլուխներ չահերու պէս կը բոցավառէին՝

Իրենց ուսերուն վրայ բարձրացուցած սուրերուն կատարներէն...

Եւ ես այն ատեն՝ նախանձութեամբ ու տարբանքով հողին վրայ ծնրադիր՝

Իրենց հերոսի քայլերուն հետքը երկիւղածօրէն համբուրեցի...

 

1903 Բարիզ

 

 

 

 

Edited by Anahid Takouhi
Link to comment
Share on other sites

  • 1 year later...

Ճ Ա Կ Ա Տ Ա Մ Ա Ր Տ Ը

 

 

Մարմարի ո՞ր ապառաժներէն արդեօք իրենց իրանները կառուցին...

Ու ո՞ր գինիէն, ո՞ր թոյնէն եւ կամ ո՞ր արիւնէն հրավառ,

Այսպէս իրենց աչուըներն ու մտածումը սա՛ խենթութեանը յանգեցան...

Ո՞ր սալերուն վրայ ու ի՞նչ կռաններով այս արշաւանքի գիշերուանը համար

Իրենց սա՛ կայծակներու հանգոյն սուրերը կարողացան դարբնելու...

Ու վերջապէս, ըսէ՛ք, ո՞ր խաւարներուն երկինքէն է որ նուաճելով սանձեցին

Այս բեուրաւուր երկաթէ երիվարներն ահարկու...

 

Ու հորիզոններուն ու հողերուն բոլոր գօտիներէն,

Այսպէս, վայրագօրէն ու քինայոյզօրէն ու յաղթականօրէն

Եկա՜ն, եկա՜ն, եկա՜ն Անոնք, իրենց դռոյթովը դժոխային

Սասանելէն դաշտավայրը, ուր մենք բոլորս առաւօտին լոյսերէն գինով,

Վճռական օրուանը համար, որ «օրերուն Օրն է» ըսին,

Իրենց խառնուեցանք զանգուածելու համար այդ Փոթորիկն ապերասան,

Որուն անողոք ճամբան արդէն մեր ամէնուն ալ ճամբան էր...։

 

Ու երբ լուսինը եղերականօրէն դէպի երկինք կ՚ամբառնար,

Խաւարներուն անդունդները իր հրդեհներն անտառելէն՝

Յանկարծ՝ հորիզոնին վրայ, Ուրուական մը, թերեւս արքայ մը՝ մեր հին փառքի օրերէն,

Որ հողէն յառնած ըլլալու եղերական երեւոյթն ունէր,

Իր խոյրը ձեռքը՝ զրահը արեգակի նման կուրծքին՝

Ու իր վահանը ըմբոստներուն դէմը բռնելէն,

Կոյր Աստուածի մը հանդիսաւորութեանը համամատ, ծանրադէմ, ըսաւ.

 

«Զաւակնե՛ր, նախ սպասեցէ՛ք որ իմ խաւարեալ աչքերուս մէջէն, դարերէ ի վեր,

Գերեզմաններէն լեցուած դեղին հողը վար թափելէն, ձեզի խօսիմ...

................................................................................

................................................................................

Ու ահաւասի՛կ, ձեր հոգիները կը ճանչնամ ձեր ճակատներուն բոցէն

Ու ցեղիս արիւնին ձեր մէջ եռալը երջանկօրէն մտիկ ըրի...

Գիտեմ ձեր Ցաւը, որուն մոլեգին ծնունդն է ձեր ըմբոստացումն այսօրուան...

Իմացայ, գլուխս ձեռքերուս մէջ ու դագաղիս տախտակներուն արմնկած,

Իմացայ բոլոր ճիչերն ու հծծիւններն Անմեղներու անագորոյն կոտորածին...

Ու սերունդներուս սրտերէն հոսած արիւնը կրակէ,

Աւա՜ղ, հողին մէջէն սուզուելով իջա՜ւ, եկա՜ւ իմ խեղճ ճակատս թրջելու...։

 

Բայց արշաւելէ առաջ, նախ՝ հորիզոններուն առագաստեցէ՛ք

Սա՛ դրօշը, որ Դրօշն եղաւ ձեր հայրերու Յաղթանակին,

Ու ձեր քայլերն շտապելու եւ հոգինիդ դեռ փոթորկելու համար,

Ոսկեշեփորիս ունկնդրեցէ՛ք, որ շունչիս մէջէն մեր Վրէժը պիտի հնչէ...։

 

Ուրե՛մն, Յառա՜ջ, Յառա՜ջ, ո՜վ Ըմբոստացումի զաւկըներս արիւնաբիբ,

Ես գիտեմ որ կեանքին հանգիստն ու խաղաղութիւնը այս երկինքին տակ

Ձեր Յաղթանակէն վերադարձին ցնծութիւնով պիտի երգէք...»։

 

Յետոյ՝ հրեղէն Անցեալին տեսիլքն իր ոսկեկուռ պատանքը ուսին,

Հորիզոնին մէջէն հանդարտութեամբ անյայտացաւ,

Մինչդեռ գերագոյն խռովքին փողերը ռազմին համար հնչեցին,

Ու ձիերը մեր երկաթէ ազդրերուն տակը ծառացան.

................ Ու գունդերը բազուելէն Վրէժին ու Եղեռնին,

Մարմին մարմինի ընդխառնումը փոթորկեցաւ։

 

Օ՜, այն ընդհարումները, օրեր ի բուն, մէկ մէկու վրայ փլչող իրաններու...

Ու պաղատանքներն ու գալարումները, զոր մեր կրակներն անոնցմէ կը կորզէին,

Ու դեռ անպատում ճարճատիւնը յօշոտուող լանջքերուն...

Ու ագռաւներուն բազմութիւնը, սեւ անտառի մը ա՜յնչափ նման,

Որ յարատեւ՝ իրիկուընէ իրիկուն՝

Մեր սուրերէն ինկած դիակներուն վրայ խաւարին պէս կը տապալուէր...։

 

Գիշեր մը, արիւնռուշտ կատաղանքի ու կորուստի գիշեր,

Ուր ամէն դի արիւնին ազատարար սահանքները մեր ձեռքերովը պեղուեցան...

Քանի՜ քանի՜ վիրաւոր մարտիկներ

Իրենց հերոսի փառաւոր պարտութենէն ամօթահար,

Մեր բոլորին առջեւ, սարսափին տակ ու թշնամիին դիմաց

Նորէն ապարդիւնօրէն չի մեռնելու համար,

 

Իրենց քանդուած մարմինները, դէպի զմեզ շարժելէն՝

«Յաղթանակի՜ն, Յաղթանակի՜ն, Յաղթանակի՜ն...»

Մոլիգնաբար որոտալէն,

Իրենց պողպադէ սուրերը ակռաներուն տակ փշրելով՝ կեանքէն յուսալի՜ց մահացան...։

 

Այսպէս մեր արհաւիրքի կարաւանները կամքի զօրաւորներուն

Պղինձէ ու կապարէ աննուաճելի պատնէշներն եղան,

Որոնց դիմաց Ոճիրն իր մարմինը բախելէն պարտասած՝

Օր մը, վախճանական անկումի չարաշուք օր,

Իր ձեռուըներովն իր ոսկրակոյտերը քաղաքներու նման,

Մեր փառքի պատուանդանին տակն ահաւոր,

Գերիաբար ծունկի եկած՝ կնդրուկի տեղ հրկիզեց...

 

Եւ արծաթեայ առաւօտի մը ընդմէջէն,

Մեր կարմիր քղամիդներովն անհունօրէն փաթթուած,

Բոլորովին յամրաբար ու յաղթական՝ ռազմադաշտը նկատելու համար՝

Մեր խօլական երիվարներն թշամիին բեկորներուն վրայ,

Փոթորիկին պէս ու քառարշաւ արձակելէ յետոյ...

Դարաւանդի մը գագաթը բարձրացանք,

Տարփօրէն, մեր ռընգունքներն Ազատութեան հորիզոնին՝

Ա՛լ վերջապէս Եղեռնին ծովատարած տաք արիւնը հոտոտելու...։

 

 

ՍԻԱՄԱՆԹՕ

 

 

 

Edited by Takoush
Link to comment
Share on other sites

  • 4 years later...

Sorry, I did not find in the list of Siamanto's poems the one that I wanted to read in armenian: that I translated in French : "Le chemin de l'Espoir" (Houysi djampan) I had it but it is lost.

It is a long poem.

thank you if you can put it in this forum.

Louise

 

Hi Louise see here, even though some of them have been posted above.

It is gratifying that whoever posted the below chose to leave the original traditional orthography as written by Siamanto except the very heading where his penname is spelled ending with “vo” whereas he spells it ending with “O” Սիամանթօ

 

http://hy.wikisource.org/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%B5%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%B6

And see your fvorites here;

http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8D%D5%AB%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%B8

Edited by Arpa
Link to comment
Share on other sites

Hi Louise see here, even though some of them have been posted above.

It is gratifying that whoever posted the below chose to leave the original traditional orthography as written by Siamanto except the very heading where his penname is spelled ending with “vo” whereas he spells it ending with “O” Սիամանթօ

 

http://hy.wikisource.org/wiki/%D5%85%D5%B8%D5%B5%D5%BD%D5%AB%D5%B6_%D5%B3%D5%A1%D5%B4%D5%A2%D5%A1%D5%B6

And see your fvorites here;

http://hy.wikisource.org/wiki/%D4%BF%D5%A1%D5%BF%D5%A5%D5%A3%D5%B8%D6%80%D5%AB%D5%A1:%D5%8D%D5%AB%D5%A1%D5%B4%D5%A1%D5%B6%D5%A9%D5%B8

- - - - - - - -

 

I have found at last the poem of Siamanto in a web site:

http://www.armenianpoetry.org/armenian/poetry/huysindj.htm

 

That is the poem that I had translated.

 

Thank you very much dear Arpa !

Link to comment
Share on other sites

  • 2 years later...

An excellent article by Vahe Abelian at Geghard.

http://www.keghart.com/Apelian-Siamanto-Dance

 

Siamantos Dance

Vahe Apelian, Ohio, October 2014

There is a poetic description of a dance in the Armenian literature that will remain forever etched in the Armenian psyche. One of its lines is often quoted in English or in Armenian, O human justice, let me spit on your forehead. The line sounds more poignant in Armenian than in English and perhaps in other languages as well. It is by the eminent Armenian poet Siamanto who described the dance of twenty young Armenian women in his unforgettable "The Dance". The translation of the poem by Peter Balakian and Nevart Yaghlian

 is attached.

The poem is often recited at commemorations of the Armenian Genocide, although it was written five years before 1915, the beginning of the Genocide. Its most graphic image probably is the scene in film director's Atom Egoyans Ararat. There again, it was presented to depict the horrors of the Genocide. Meanwhile, Armenian painters have depicted "The Dance" in canvas. Most lasting, of course, is its life-long etching in the memory of Armenian high school students who are taught the poem and about its celebrated author.

Siamanto published the poem in "Կարմիր Լուրեր Բարեկամէս" (Garmir Lourer Pareghames, i.e. Bloody News From My Friend). I used to wander why Siamanto gave the book such an odd title. Whenever I inquired about it, the customary explanation given to me amounted to no more than a repetition the title. It would take me decades to uncover the answer. It happened mid-way reading The Black Dog of Fate, the book that propelled Peter Balakian to the pinnacle of the Armenian-American literature, if not American literature as well. The book is as much an American experience as it is Armenian.

Balakian elaborates on the turn of events that lead to the naming of the Siamantos book in his and Nevart Yaghlians translation of Siamentos book. In the introduction Balakian wrote that while growing up, he had heard, during family conversations, that his grandfather, who had died more than a decade before Balakian was born, had something to do with a book of poetry very famous among the Armenians.

Balakian's grandfather Diran and Adom Yarjanian, the baptismal name of Siamanto, were friends and came from middle- to upper-middle class families. Both went to Europe to further their studies. Diran studied medicine in Leipzig (Germany) and Yarjanian literature in Paris.

Diran returned to Constantinople in 1905 and started practicing medicine. In 1909, he went with a group of Armenian physicians, to Adana to help the survivors of one of the worst large-scale atrocities and killing perpetrated against the Armenians of the Ottoman Empire. The tragedy is known in Armenian history as the Adana Massacre. The calamity was not confined to that city although it started there. It is estimated that some 30,000 Armenians were slaughtered by the Turks. The massacre was lamented in a popular song that is sung to this day. It is called The Lament of Adana (Voghp Adanayi) and may be heard on Youtube.

 

Diran Balakian recorded in letters the eyewitness accounts. Unfortunately, the letters were lost. There seem to be two accounts as to how his friend Yarjanian came to know of the massacre first hand. In one version, Balakian wrote to the poet. In another version, Balakian wrote home to his parents and Adom, being a family friend, read the letters when he visited them. In any event, it is to the news from Peter Balakians paternal grandfather that Siamanto referred to in the title of his book.

Adom Yarjanian, better known by his pen name Siamanto, was born on August 15, 1878 in Agn, on the Euphrates River. He lived there with his parents until the age 14. It is during these formative years that he showed talent in writing poetry and was endearingly nicknamed Siamanto. He ended up using the moniker for the rest of his life. Strangely enough, nowadays aspiring young Armenian poets are also sometimes affectionately called Siamanto.

The family moved to Constantinople (Istanbul) in 1891 where Adom continued his studies at the famed Berberian School. He graduated in 1896, during the massacres in the interior of the country. The slaughter, now referred to as the Hamidian Massacres, claimed the lives of 250,000 to 300,000 Armenians. Like many other Armenian intellectuals, Yarjanian also fled the country in fear of persecution.

Siamanto also seemed to have been driven by wanderlust. After finishing his studies at the Sorbonne University in Paris, he moved to Cairo, Zurich, and Geneva where he contributed to the "Troshag" journal, the organ of the Armenian Revolutionary Federation party. He then returned to Constantinople where he became privy to eyewitness accounts of the atrocities against the Armenians in the southeast of the country. From 1909 to 1911 he lived in Watertown, Massachusetts as editor of the "Hairenik" daily. He published Bloody News From My Friend in 1910. He then traveled to the Caucasus before returning to Constantinople where he was arrested on the eve of April 24, 1915, along with other prominent Armenian literary and community leaders.

Siamanto did not appear to have been distracted by his wanderlust. It might even have helped to boost his creative genius. Throughout his travels he always interacted with Armenian intellectuals and worked in Armenian institutions. He also left behind a rich literary legacy. Along with the other slain figures, Taniel Varoujan, Roupen Sevag, Krikor Zohrab and others, he helped raise Western Armenian literature to its apex following a long dormancy only to be cut short by the Genocide. He stands as one of the towering figures of that renaissance. He was 37-years-old when he was tortured to death a few months after his arrest.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

See where Balakian uses that forbidden phrase.

The Dance

In a field of cinders where Armenian life 
was still dying,

a German woman, trying not to cry

told me the horror she witnessed:

 

"This thing I'm telling you about,

I saw with my own eyes,

Behind my window of hell

I clenched my teeth
and watched the town of Bardez turn into a heap of ashes.

The corpses were piled high as trees,

and from the springs, from the streams and the road,

the blood was a stubborn murmur,

and still calls revenge in my ear.

Don't be afraid; I must tell you what I saw.

so people will understand

the crimes men do to men.

For two days, by the road to the graveyard

Let the hearts of the world understand,

It was Sunday morning,

the first useless Sunday dawning on the corpses.

From dawn to dusk I had been in my room

with a stabbed woman

my tears wetting her death

when I heard from afar

a dark crowd standing in a vineyard

lashing twenty brides
 and singing filthy songs.

Leaving the half-dead girl on the straw mattress,

I went to the balcony of my window

and the crowd seemed to thicken like a clump of trees

An animal of a man shouted, "You must dance,

dance when our drum beats."

With fury whips cracked on the flesh of these women.

Hand in hand the brides began their circle dance.

Now, I envied my wounded neighbor

because with a calm snore she cursed

the universe and gave up her soul to the stars

"Dance," they raved,

"dance till you die, infidel beauties

With your flapping tits, dance!

Smile for us. You're abandoned now,

you're naked slaves,

so dance like a bunch of ***in' sluts.

We're hot for your dead bodies.

Twenty graceful brides collapsed.

"Get up," the crowed screamed,

brandishing their swords.

Then someone brought a jug of kerosene.

Human justice, I spit in your face.

The brides were anointed.

"Dance," they thundered

"here's a fragrance you can't get in Arabia."

With a torch, they set the naked brides on fire.

And the charred bodies rolled 
and tumbled to their deaths

I slammed my shutters,

sat down next to my dead girl and asked:

"How can I dig out my eyes?"

Translated by Peter Balakian and Nevart Yaghlian



I cannot find it now. Somewhere I saw that his Penname ՍԻԱՄԱՆԱԹՕ SIAMANTO was dabbed on him by a teacher/a bishop, to mean - fearless, undefeatable, victorious Rooster/Coq /Աքլոր Աքաղաղ Aqaghagh.

====

A few surprises.

Not the biggest, that Peter Balakian-s grandfather Tiran, a physician by training was a close friend and a classmate of Siamanto.

Not so surprising is that Siamanto penned that poem some five years before 1915, Hamidian 1895, Adana 1909, Just as the likes of Daniel Vaurzhan et al did. Simply because Siamanto, Varuzhan and others were murdered and silenced in 1915.

 

And as to Atom-s penname Siamanto, That one of his teachers named him Siamanto, to mean a Fighting Cock/Rooster

 

Original as written by the Poet;

 

ՊԱՐԸ

 

Եւ արցունքներն իրեն կապոյտ աչքերուն մէչ խեղդուելով,

Մոխրադաշտի մը վրայ, ուր Հայ կեանքը դեռ կը մեռնէր,

Այսպէս պատմեց մեր սարսաբին ականատես Գերմանուհին.

 

Այս անպատմելի պատմութիւնը, որ ձեզ կ՚ընեմ,

Ես իմ անգութ աչքերովս այս մարդկային,

Իմ անվտանգ տնակիս գեհենադիր լուսամուտէն,

Ակռաներս կրճտելով ու զայրոյթէս զարհուրելի...

Այս աչքերովս անգթօրէն մարդկային, ես տեսայ:

Մոխրակոյտի վերածուած Պարտէզ քաղաքին մէչն էր:

Դիակները դիզուած էին մինչեւ կատարը ծառերուն,

Եւ չուրերէն, աղբիւրներէն, առուներէն, ճամբաներէն

Ձեր արիւնին կարկաչիւնն ըմբոստաձայն...

Դեռ ականչիս իր վրէժն ահաւասիկ որ կը խօսի...

 

Օ՜, չի սոսկաք, երբ անպատմելի պատմութիւնս ձեզի պատմեմ...

 

Թող մարդերը հասկնան մարդուն ոճիրը մարդուն դէմ,

Երկու օրուան արեւին տակ, գերեզմանին ճամբուն դէմ,

Երկու օրուան արեւին տակ, գերեզմանին ճամբուն վրայ

Մարդուն չարիքը մարդուն դէմ,

Թո՛ղ աշխարհիս բոլոր սրտերն իմանան...:

Այդ մահաշուք առաւօտը Կիրակի էր,

Դիակներուն վրայ ծագող առաչին եւ անօգուտ Կիրակին,

Երբ սենեակիս մէչը, իրիկունէն մինչեւ արշալոյս,

Դաշունահար աղչկան մը հոգեվարքին վրայ ծռած՝

Արցունքներովս անոր մահը կը թրչէի...

Յանկարծ հեռուէն սեւ խուժան մը անասնական

Քսան հարսներ իրենց հետ՝ մոլգնօրէն մտրակելով,

Շուայտութեան երգերով այգիի մը մէչ կանգնեցան:

 

Ես, Կիսամեռ խեղճ աղչիկն իր խշտեակին վրայ լքած,

Դժոխհայեաց պատուհանիս պատշգամին մօտեցայ...:

Այգիին մէչ սեւ խուժանն անտառացաւ:

Վայրենի մը՝ հարսներուն.Պէտք է պարէ՛ք, որոտաց,

Պէտք է պարէ՛ք, երբ մեր թմբուկը հնչէ:

Եւ մտրակներն սկսան մահակարօտ Հայ կիներուն

Մարմիններուն վրայ կատաղութեամբ մը շառաչել...

Քսան հարսերն ցեռք ցեռքի, իրենց շուրչպարն սկսան...

Աչուըներէն իրենց արցունքը վէրքերու պէս կը հոսէր,

Ա՜՚հ, ես ո՜՚րչաբ նախանցեցայ իմ դրացի վիրաւորիս,

Որովհետեւ լսեցի, որ հռնդիւնով մը հանդարտ,

Տիեզերքն անիծելէն, խեղճ Հայուհին գեղադէմ

Իր տատրակի շուշան հոգւոյն դէպի աստղերը թեւ տուաւ...

Ունայնօրէն կռուբներս ամբոխին դէմ շարժեցի:

«Պէ՛տք է պարէք, կ՚ոռնար խուժանը մոլեգին,

Մինչեւ ցեր մահը պէ՛տք է պարէք, դո՛ւք պագշոտօրէն եւ ցոբութեամբ,

Մեր աչքերը ծարաւի են ձեր ձեւերուն եւ ձեր մահուան...»

 

Քսան հարսներն գեղադէմ գետին ինկան պարտասած...:

«Ոտքի՛ ելէք», գոռացին, մերկ սուրերնին օձերու պէս շարժելով...

Յետոյ մէկը սաբորով մը քարիւղ բերաւ խուժանին...

Ո՜վ մարդկային արդարութիւն, թո՛ղ ես թքնեմ քու ճակատիդ...

Քսան հարսներն շտապով այդ հեղուկով օծեցին...

 

«Պէ՛տք է պարէք, որոտաց, ահաւասի՛կ ձեզի բուրմունք մը, որ Արաբիան իսկ չունի...»:

Յետոյ չահով մը բռնկեցուցին մերկ մարմինները հարսներուն,

Եւ ածխացած դիակները պարին մէչէն դէպի մահը գլորեցան...

 

Զարհուրանքէս՝ պատուհանին բեղկերը բոթորիկի մը պէս բակելով՝

Իմ մենաւոր մեռեալիս մօտենալով հարցուցի.

Ի՞նչպէս բորել այս աչքերս, ի՞նչպէս բորել, ըսէ՛ ինձ...:

=======

See #21 above, my indignation about our beautiful brides dancing to the beat of the furkish dumbek

Edited by Arpa
Link to comment
Share on other sites

Join the conversation

You can post now and register later. If you have an account, sign in now to post with your account.

Guest
Reply to this topic...

×   Pasted as rich text.   Paste as plain text instead

  Only 75 emoji are allowed.

×   Your link has been automatically embedded.   Display as a link instead

×   Your previous content has been restored.   Clear editor

×   You cannot paste images directly. Upload or insert images from URL.

Loading...
×
×
  • Create New...