Arzagandi Xndzorner

[Ashot]

ԱՐԶԱՔԱՆԴԻ ԽՆՁՈՐՆԵՐԸ

 

Ռազմաճակատ, լսիր: Դյուցազուննե՜ր,

Լսեք մի պահ դուք ձեր բանաստեղծին.

Ես ձեզ համար երգում եմ այս գիշեր

Արզաքանդի խնձորների մասին:

 

Փռված է ջերմ կապույտ երկնքի տակ

Խնձորենու լայնածավալ այգին:

Վազում է ձորակով մի խենթ գետակ

Որպես մանուկ անհոգ ու հրճվագին:

Ծառերն այնտեղ տնքում են հաճույքից

Պտուղը թևերով հազիվ գրկած,

Կարծես շիկնած իրենց փարթամ բերքից՝

Ինչպես համեստ հարսները՝ նայելով ցած:

Ամեն խնձոր ասես մի ձմերուկ,

Որ հրաշքով է լոկ բուսել ծառին:

Այդ չէր տեսել արևն անգամ ծերուկ

Իր ճոխ արարչական ճանապարհին:

Ծառերի տակ հարսներ ու աղջիկներ

Խնձոր են հավաքում հատված-հատված,

Ծեր այգեպանը կանաչին թիկնել՝

Նայում է աշխարհին իբրև աստված:

Ստվերի տակ նստած տարեց մի կին

Արտորալով* գործում է իր գուլպան:

_Բարև, մայրիկ, հրաշք է ձեր այգին,

Դուք խնձորներ ունեք անմահական:

Այստեղ եղել եմ տարիներ առաջ,

Այս ձորն ամուլ էր, կորդ էր, աննվաճ.

Այս բուրավետ այգին ինչպե՞ս բուսավ:

Պառավ կոլխոզուհին ժպտաց, ասավ.

_Բարով եկար, որդի, հազա՜ր բարով,

Միշտ անց կենաս դալար ճանապարհով,

Քոնն է այգին, մտիր դու համարձակ,

Թող Հիտլերին դիպչի հազար կայծակ:

Թափում է նա հեղեղներով արյուն,

Որ տիրանա մեր նորատունկ այգուն:

Իմ զավակներն են քաջ՝ փորել այգին,

Մեր առվակներն են պաղ՝ ջրել այգին,

Մեր զով հովերն են օրորել այգին,

Մեր արևից է կարմըրել այգին:

Ես եմ այգին պահել ու փայփայել:

Ասում են ինձ, արի, այգուցըդ ել:

Ինչո՞ւ ելնեմ ես իմ տնկած այգուց.

Հազար զավակ ունեմ, հազար առյուծ.

Նրանք հեռվում կռվում են հուսավառ,

Գուլպա եմ ես գործում նրանց համար:

 

Աշուն է, ամպամած մի հորիզոն:

Եղյամն է պարզ նստել խըրամատին:

Շտապ հասավ նվիրաբեր ավտոն

ՈՒ մարտիկներն արկղները արագ բացին:

Մի արկղի մեջ գուլպա տասներկու զույգ,

Ամեն մի զույգի հետ մի զույգ խնձոր,

Ամեն խնձոր ասես մի ձմերուկ,

Եվ գիրը կարդացին խորհրդավոր.

"Ձեզ, իմ քաջեր, հեռու Հայաստանից,

Արզաքանդում ապրող պառավ նանից:

Ծաղկել է այս այգին այն աշխարհում,

Որի համար թափում եք դուք արյուն:

Առեք, այս խնձորներն, անուշ արեք,

Ճուտեր եք արծըվի, արծիվ դառեք,

Եվ միշտ հիշեք, ոնց որ սիրած անուն,

Թե ինչ երկիր, ինչ հող եք պաշտպանում ":