No replies to this topic

[Arpa]

ՎԱՀԱԳՆ

Դանիել Վարուժան

Ո’վ Աստուածն իմ հայրերուս,
Կը մոտենամ ահա բագնիդ, և ինձ հետ
Իր պախուրցէն քաշելով
Կը բերեմ ցուլ մ’հովիտներէն Տարօնի:
Տե’ս, պարարտ է զոհս իմին.
Երբուծին մեջ կաթնաթոյր
Հողին ամբողջ կեանքը կայ.
Պարանոցն իր մըսուրն ի’նչ է չի’ գիտեր.
Ան սընած է արօտներուն մեջ ազատ,
Ու ակռաներն իր լըւացուած են միայն
Հացեաց Դրախտի աղբիւրին մէջ նուիրական:
Երբ կը հևւայ իր հըզօր շունչն առջևւէդ
Կը վանե հողն ու ավազները գետնէն,
Եվ կուգա սև ռունգերեն հոտը ամբողջ
Դաշտային թաց կանանչին:
Տե’ս, զոհս իմին գեղեցիկ է և վըսեմ.
Գըլուխն վըրա կոր եղջյուրները խարտեաշ
Փառքի պսակն իր կªըլլան.
Կը բորբոքին աչքերուն մեջ ամեհի
Հըզօրութեան սև խունկեր.
Եւ թավամազ իր ագին
Իբրև լորտու կողերուն շուրջն յարասող
Գոռեխներէն, բոռերէն
Մարմինն անբի˜ծ, մարմինը սու˜րբ կը պահէ:

Ո’վ դու Վահագն, աստուածահա’յր զօրութեան,
Ո’վ Տիգրանի սերմին մէջ
Դու մարդացած Արեգակ,
Լըւա’ հոգիս, ճառագայթով մը օծէ
Շըրթունքներս այս, զի աւասիկ կ’համբուրեմ
Բագինըդ սուրբ և առած մուրճը ահեղª
Ըսպասարկու յաղթ բազուկով կը ջարդեմ
Ցուլիս ճակատն և իր արիւնն հորդավէժ
Կը նըւիրեմ ծունկերուդ:
…Արդէն ահա կը մըխա
Նըւիրական խարոյկն առջեւդ ճարճատուն.
Կը շըրջի բոցն ոստերուն մէջ ձիթենւոյ,
Եվ գիերուն հալած խեժէն արբեցած
Կ’ոստնու ուղիղ, եւ կ’երգե
Վերափոխումն իրերուն ջինջ հոգիին:
Ա’ռ. արիւնոտ ասոնք կողերն են զոհիս.
Ցըռուկն է այս, ասոնք ճարպոտ զիստերն են,
Ահա ըղեղնª որ ուղղեց բնա’զդն ու շընչեց
Եղջիւրներուն խեռութիւն,
Ահա ջերմ սիրտնª որ տակավին կը սըրսփայ,
Եւ իր լեղինª զոր ազդրին վրա կը դընեմ
Հոյսով մ’որ ան պիտ’ տոչորի ամբողջ. առ’:
Եվ բոցն որ արդ նետած պսակն իր ծուխի
Վըճիտորեն կը բարձրանա. կը տանի
Ցուլը Ճենճեր առ ճենճեր
Վերն, ապարանքըդ երկնային խընկելու.
Ո’վ դու Հըզօր, ընդունե
Նըւերներս իմª զոր մաքրափայլ սափորով
Կըրակին վրա կը հեղում:
Ահա գինին. պինչերըդ բա’ց ու շընչե
Քաղցրաբոյր հոտն, և հաշտուէª
Աստուածային գինովութեամբ մը զըւարթª
Այսօրուան քու ժող’ վուրդիդ հետ կրոնափոխ:
Ահա Հոման. -առջևըդ զայն կը թափեմ
Մաքու˜ր, անու˜շ առա˜տ,
Ինչպես թափեց ծառն իր կուրծքէն վիրաւոր
Իմ եօթն անգամ լըւացուած
Թակոյկներուս մէջ շքեղ,
Զայն ընդունէ, համարէ
Ինչպէս արիւնն երեխայի մըª անմեղ,
Ինչպէս քըրտինքն հըղիներուª թանկագին:

Ո’վ վեհ, գո±հ ես, տըւի քեզ ի’նչ որ կար
Խըրճիթիս մէջ և հոգիիս, քեզ տըւի
Թշնամին ի’նչ որ մոռացած էր այս օրվան
Այրիացած Հաշտիշատիդ մէջ ամայ:
Արդ մեր տոհմին իբրև վերջին Վահունի
Բագնիդ առջև ծունկի կուգամ երկիւղած
Կը համբուրեմ հողն ուր քու
Հոգիէդ մաս մ’արմատ կու տա շոճերուն,
Եվ վերցուցած քեզի˜, քեզի˜ կարկառուն
Սա սօթտըւած թևերսª որոնց արմունկէն
Ցուլին արյունը տակաւին կը կաթի,
Ո’վ դու Վահագն, ո’վ աստուած իմ հայրերուս
Կ’աղօթե˜մ ես… կ’աղօթե˜մ…

ՈՒժի˜ն համար, կրոնքի˜ն համար բազուկիդ,
Որով դու օր մը պատռեցիր բերաններ
Վիշապներու, երկընքին մէջ սըփռեցիր
Զերդ արեւու հունտեր, աստղերն Յարդգողին.
ՈՒ˜ժին համարª որ թըռիչն է եւ հոգին
Արարչութեան անվախճան,
Որուն անհուն համբոյրին տակ կը ծընի
Աշխարհներէն մաս մը ծաղիկ, մաս մը բոց,
Կ’ապրի սկըզբունքն Անմահութեան հիւլին մէջ
Եվ ըղեղին և կամքին,
Որուն հըզօր մատին տակ
Կը ճեղքըւին սերմերն, ավիշն երգելով
Կաղիններուն մինչև գագաթը կ’ելլէ.
Ուժի˜ն համարª որ կը լեցնե ստինքներ,
Կ’օրօրե մեր օրրանն, ու մեզ, մահէն վերջ,
Մինչև աստղերը կը տանի, ու մինչեւ
Երկրորդ կեանքի մ’արարչագործ պատճառին,
Որ կը կանգնէ Ազգ մ’ինչպէս խումբ մ առիւծի,
Բազուկդ անոր բազուկին մեջ կ’հեղու,
Եւ զերթ հրեղեն վարազահաւª իր լուսեղ
Թըռիչքներում ամփոփման տակ կը թըխսէ
Մեր մայրերուն ծոցին մէջ
Դիւթազուննե˜ր, հանճարնե˜ր,
Այդ սուրբ Ուժին համար կ’ը սեմª որուն դու
Իմացական աղբերակն ես յորդահոս,
Ո˜վ դու Վահագն, ահա քեզի կարկառած
Բազուկներս իմ արիւնոտ
Կ’աղօթե˜մ ես… կ’աղօթե˜մ…