79 replies to this topic

[mariam]

Նամակ

Նա՞ է գրում ինձ
Թե՞ ես եմ գրում իմ հարազատին՝
Ինքս էլ չգիտեմ.
"Արդյոք քեզ եր՞բ եմ, ե՞րբ եմ տեսնելու...
Ձմե՛ռ ու ամա՜ռ,
Աշո՛ւն ու գարո՜ւն...
Իսկ ո՞ւր է տարվա մե՛ր եղանակը,
Այն հինգերորդը..."

Նա՞ է գրում ինձ
Թե՞ ես եմ գրում իմ հարազատին՝
Ինքս ել չգիտեմ.
"Դու նկատե՞լ ես. ձմեռ ժամանակ
Անհնարին է անցնել անտառի այն ծանոթ տեղով,
Որով անցել ես ամռան օրերին,
Քանի որ ցրտից սաստիկ կուչ գալով
Ու ձյան բեռան տակ ճկվելով խղճուկ`
Ոստ ու ճյուղերը փակում են ճամպադ,
Իսկ մթնշաղին կամ աղջամուղջին`
Ճանկռում են դեմքդ,
Աչքիդ սպառնում:
Ես քայլում էի աղջամուղջի մեջ,
Ու քայլում էի նաև ... մտացիր:
Մտացի՞ր արդյոք, մտամփո՞փ արդյոք,-
Մի՞թե նույնը չէ:
Ու ես հասկացա,
Որ երբ հուզված ենք`
Մենք թաքցընում ենք մեր խեղճ ձեռքերը,
Երբ անվստահ ենք`
Մենք թաքցընում ենք մեր խեղճ ոտքերը.
Իսկ ե՞րբ են մարդիկ թաքցնում դեմքը
Գուցե ամոթի՞ց
(Ես չե՛մ ամաչում իմ սիրո համար)
Գուցե կարոտի՞ց
(Ես ուզում եմ քեզ տեսնել բա՛ց աչքով):
Գուցե ճանկըռտող ճյուղերի՞ց այս չար
Գուցե այս ցրտի՞ց որ ճկում է ինձ
Եվ ստիպում է կուչ գալ խեղճորեն
(Կուչ գալ եմ ուզում քո՛ թևերի տակ)" ...

Նա՞ է ավարտում, թե՞ ես նրա տեղը,-
Ինքս էլ չգիտեմ.
"Իմ այս հարցերին մի՛ պատասխանիր,
Բայց պատասխանիր լոկ իմ մե՛կ հարցին:

Գարունը անցավ` ես քեզ չտեսա,
Ամառը անցավ` ես քեզ չտեսա,
Աշունը անցավ` չտեսա ես քեզ,
Ձմեռն էլ կանցնի` չեմ տեսնի ես քեզ...

Իսկ ո՞ւր ե տարվա մե՛ր եղանակը,
Այն հինգերորդը ... մի՞թե չի գալու" ...

[Aratta-Kingdom]

Հայտնի մարդիկ` Սևակի մասին



Դու ընդամենը անհնար էիր, բայց ինչպիսի~ անհնար: Նման էիր լեռնային մի աղբյուրի, որն իր ուժը բնության ընդերքից է առնում, ու բնության ուժն է բերում ժողովրդին: Եվ սիրում էինք քեզ, որովհետև չէինք կարող բնությանը չսիրել...


ՄԱՐՏԻՐՈՍ ՍԱՐՅԱՆ





Քիչ է ասել, թե Պարույրը տեղ գտավ «հայ գրականության» պատմության մեջ. այստեղից երկրորդ բառը պիտի հանել առանց երկմտանքի: Օրինաչափությունն այն է, որ նշանավոր գրողը տեղ գտնի գրականության պատմության մեջ ու երբ, ժամանակի վճռով, այդ տեղը քիչ գա նրան` իր տեղը գրավի իր ժողովրդի ազգային պատմության մեջ ևս: Արդեն իսկ կարելի է ասել, որ Պարույրը չենթարկվեց օրինաչափությանը` նա իր գործով, կյանքով ու մահվամբ միանգամից մտավ հայոց պատմության մեջ` քաղաքական ու քաղաքացիական, գրական ու գեղագիտական, հասարակական ու քննադատական մտքի պատմության:
Մի ամբողջ սերնդի կյանքում ոչ ոք այնպիսի ներգործություն չունեցավ ժամանակակիցների վրա, որքան Պարույրը: Նրանց ազգային մտածողության և առհասարակ մտածողության, նրանց աշխարհզգացման, աշխարհընկալման, նույնիսկ աշխարհայացքի վրա...
Մի ամբողջ սերնդի մտքերի տիրակալը եղած գրողը չի կարող հաստատորեն տեղ չբռնել իր ժողովրդի պատմության մեջ` անկախ այն պարագայից, թե ինչ է սպասում իր ստեղծագործությանն ապագայում...


ԼԵՎՈՆ ՀԱԽՎԵՐԴՅԱՆ




Ինչպե՞ս կարելի է Պարույր Սևակի գերեզմանի առջև չհավատալ հոգու անմահությանը:

ՎԱԶԳԵՆ Առաջին




...Սևակը մոտենում է ժամանակակից պոեզիայի մեթոդին, որին հատուկ է լաբարատոր վերլուծումը: Վերլուծական դարը պահանջում է և վերլուծական խոսք: Բանականությունն է մարզում ժամանակակից պոետի սիրտը... Պարույր Սևակը նուրբ մտածող, փիլիսոփայող պոետ է: Նրան կարելի կլիներ կոչել քնարական մտածող... Սևակը մտքի, ազատության և մարդկայնության երգիչն է:



ԷԴՎԱՐԴԱՍ ՄԵԺԵԼԱՅՏԻՍ





Կանգնած կանաչ սարի լանջին,
Արևն առած որպես ծնծղա`
Ծիծաղում է մի խանձադեմ
ՈՒ հաստաշուրթ գեղջուկ տղա:


Ծիծաղում է, ու թվում է`
Նա ծնվել է աշխարհի մեջ
Մի շատ երկար կյանքի համար,
Որ պիտի գա, որ պիտի գա...
Հրաչյա Հովհաննիսյան






Նա զգայուն էր ծաղկաթերթի, բառի, զգացմունքի հանդեպ...
Սևակի բանաստեղծությունները կմնան:
Նրանք շարունակում են հնչել և խորհել...
Ա.Վոզնեսենսկի





Կյանքում նա շատ անմիջական էր, բարի, զգայուն, բաց հոգու տեր մարդ: Նրա հետ շփվելը հեշտ էր ու հաճելի: Նրա միտքը, ողջ ինտելեկտը համազոր էին հայոց խորհրդանշական նահապետ Արարատի իմաստուն և ճերմակ բարձունքներին, նրա մարդկային և բանաստեղծական խառնվածքը լեռնային գետակի բուռն հոսք էր հիշեցնում...
Բուն հայկական խառնվածքի մարդ...
Էդ. Մեժելայտիս




,,Եղիցի լույս''. նման ցանկություն, որ նա ընտրել էր իբրև խորագիր իր սքանչելի պոետական շարքի, իր հարազատ երկրին և ողջ աշխարհին կարող էր մաղթել միայն այն բանաստեղծը, որի սիրտը լի է բարությամբ, ազատությամբ, գեղեցկությամբ ու սիրով` դեպի մարդը: Դեպի այն մարդը, ում մեծագույն սիրով նա քնքշորեն տանում էր իր ,,ափի մեջ''` այնքան մոտիկ իր շռայլ սրտին: Նրա ամբողջ քնարերգությունն ու էպիկական ստեղծագործությունը թափանցված էր լուսակիր բարու և ազատության բերկրանքով:
Էդ. Մեժելայտիս




Մեր պարտքն է մասունք առ մասունք հավաքել, ամբողջացնել անգիր Սևակի առօրեական և աստվածային կերպարը և հանձնել սերունդներին:
Համո Սահյան




ՊԱՐՈՒՅՐ ՍԵՎԱԿ բախտ է, աստղ է: Ես հիացեր եմ անոր գրությունեն :

ՍԵՎԱԿ թանկ է հային համար:



ՎԻԼՅԱՄ ՍԱՐՈՅԱՆ





Մենք անընդհատ մոտենում ենք բանաստեղծին, իսկ մեր միջև եղած տարածությունը մեծանում է տարեցտարի: Եվ քանի որ "Մեծը հեռվից է երևում", տարածության ավելացման հետ Պարույր Սևակ երևույթը խոշոր մասշտաբներ է ընդունում:
... Նա պատկանում է այն երևույթների թվին, որոնք աճում են ժամանակի մեջ:

Իվան Դրաչ




Իր մեծ նախորդների` Նարեկացու և Շնորհալու, Աբովյանի ու Ալիշանի, Սիամանթոյի ու Չարենցի ոգին էր, որ հարազատ որդու իրավունքով ժառանգել էր նա: Կոմիտասյան անլռելի զանգակատան արձագանքներն էին նիրհում նրա արյան մեջ, որ արթնացան ու հնչեցին այնքան ուժգին, այնքան հարազատ ու հայրենաշունչ... Հնչեցին իրենց ղողանջները փլելով ամբողջ հայ ժաղովրդի հոգում` Մայր Հայաստանից մինչև Սփյուռքի հեռավոր ծայրերը...

ՎԱՀԱԳՆ ԴԱՎԹՅԱՆ





Այդպիսինների մասին ասում են՝ «աստծո ողորմածությամբ բանաստեղծ» էր: Սևակը բանաստեղծ էր երկնքի ողորմածությամբ, Սևանի ողորմածությամբ, սարերի, հովիվների, ինքնաթիռային անքուն կրակների եվ մարդկային մտքի ողորմածությամբ:

Անդրեյ Վոզնեսենսկի






Իսկական բանաստեղծները միշտ էլ առաջ են ընկնում իրենց ժամանակից, և, իմ կարծիքով, դեռ կգա Սևակի «երաժշտության» ժամանակը, և դեռ շատ կոմպոզիտորների կոգևորի նա` ստեղծելու իր պոեզիային համահունչ երաժշտական մեծարժեք կտավներ:


ԷԴԳԱՐ ՀՈՎՀԱՆՆԻՍՅԱՆ





Նա կյանքից մի բան էր պահանջում: Պահանջում էր, որ ամեն ինչ լինի միանգամից: Եվ միանգամից եղավ: Բանաստեղծ դարձավ միանգամից, ճանաչվեց միանգամից, բոլոր կոչումներն ու դափնիներն ստացավ միանգամից: Այնքան դանդաղ, դժվարությամբ շինած իր տունն էլ քանդեց միանգամից: Մեր նորագույն բանաստեղծության մայր գերանն էլ կոտրվեց միանգամից, ու մայր սյունն էլ ծալվեց միանգամից...

Մեր սերնդի բանաստեղծների մեջ ամենից կրտսերն էր նա, բայց ավագագույնն էր վաստակի ու հանճարի առումով:

ՀԱՄՈ ՍԱՀՅԱՆ




Ժողովուրդը քեզ ծնեց մաքառման գնով, ծնեց ժամանակին, որպեսզի քո միջոցով երգեր իր ցավն ու ուրախությունը: Այդպիսի անհատներ ժողովուրդը հեշտությամբ չի ծնում և չի կարող հեշտությամբ բաժանվել նրանից: ՄԱՐՏԻՐՈՍ ՍԱՐՅԱՆ





Պարույր Սևակի ծնունդը` մեր կյանքի, մեր մշակույթի, մեր ներկայի ու մեր ապագայի համար եղավ ճշմարտապես մի <<Եղիցի լույս>>:

...Պարույր Սևակն այնպիսիններից եղավ , որ պիտի ապրի այնքան ժամանակ, ինչքան ժամանակ պիտի ապրի հայ ժողովուրդը, իսկ հայ ժողովուրդը անմահներից մեկն է աշխարհում:



ՎԱԶԳԵՆ Ա





Նրա մեջ մի այրող բան կար: Բորբոքող, անկասելի, ձգող մի բան: Թուխ, լայնաշուրթ, լարված, զգայուն: Խոշոր աչքերում՝ մշտական անհանգստություն: Մստասևեռ վիճակ: Շատ կարևոր մի մտքի հետամուտ մշտապես, որը կռահել չէի կարողանում: Պարույը Սևակը այդպես էլ գաղտնիք մնաց:


Լև Օզերով





Պարույր Սևակը բախտ է, աստղ է: Ես հիացեր եմ անոր գրությունեն: Սևակը թանկ է հային համար:


Վիլյամ Սարոյան







Աշխարհում լավ բանաստեղծները քիչ չեն, բայց քիչ է թիվն այն բանաստեղծների, ովքեր նոր ակոս են բացում գրականության մեջ և դառնում ժամանակի գեղագիտական մտքի օրենսդիներ: Պարույր Սևակը ընդլայնէց մեր ժողովրդի հոգևոր սահմանները, դուրս բերեց 30 հազար քառ. կմ. տարածությունից և այն դիտեց դարի ու ժամանակի բարձունքներից: Եվ մենք, որ Սևակի ժամանակիցներն ու հետնորդներն ենք միաժամանակ, այլևս իրավունք չունենք «ատոմային էնէրգիայի դարում կրակ ստանալ… շփումով»:

Պերճ Զեյթունյան







Աշխարհում ոչ մի բան օտար չի նրան, ամեր ինչ նրան հուզում է, ամեն ինչ կարևոր է ու մոտիկ: Նրա քնարերգության մեջ դժվար չէ նկատել գենետիկական ազդակները, որ գալիս են հանճարեղ Նարեկացու փիլիսոփայական խորհրդածություններից, Սայաթ-Նովայի և հսկայական միջնադարի մյուս մեծ քնարերգուների տաղերից, ինչպես նաև Եղիշե Չարենցի նորարարական ստեղծագործություններից: Բայց այնտեղ հնչում են նաև Պուշկինի բանաստեղծական քնարի լարերը, զգացվում է Ուիթմենի բանաստեղծական ազատությունը, տրիբուն Մայակովսկու հասարակական ավանդույթների և Ռիլկեի մտորումների ազդեցությունը: Ոսկու այդ հատիկները նա վերձուլել է իր արհեստանոցում, ստանալով բավականին ինքնատիպ բանաստեղծական մի ձուլվածք:

Էդուարդաս Մեժելայտիս





Պարույրի թողածը անգնահատելի է ու շատ, բայց տարավ իր հետ անհամեմատ ավելին: Նա ուներ ասելիք, լի էր ամենով: Պարույրը ժողովրդի ծնունդն էր, նրա հոգու պահանջը, նրա հույզերի երգիչը: Պարույրը քաղաքացի էր, ինտերնացիոնալիստ, մեծ հայ: Հավատում եմ, որ ամեն հայ եվ օտարազգի նրա պոեզիայի մեջ իր սրտիշ իր հույզերի լարը կգտնի:


Գրիգոր Խանջյան

[Aratta-Kingdom]

Սևակի և Սուլամիթայի նամակները

«Սուլամիթա Սեվակի մեծ սերը»
Հովիկ Չարխչյան





...Թանձրացող մթնում համրացած ձյունը փայլում էր ադամանդի նման: Աղջիկը նստեց աստիճաններին: Սևակը ծունկի եկավ և համբուրեց նրա շուրթերը:
«Ամառանոցում շատ ձյուն կար: Արդեն գրվել էր «Երգ երգոցը» և ես դեռ համբուրվել չգիտեի ու քեզ հրեցի մոլեգնաբար,- հիշում է Սուլամիթան:- Դու հեռացար ընդմիշտ, սակայն արահետ բացեցիր... Երևի ցուրտ էր, երևի ինչ-որ տեղ կաղկանծում էին շները... Ես մանկական գիշերազգեստով էի, ծղոտե մաշիկներով, և քայլեցի, քայլեցի, քայլեցի քո ետևից: Ես արդեն սիրում էի` դեռ սիրել չկարողանալով: Ու հանկարծ դու հասկացար, որ իմ հագին ընդամենը ծղոտե մաշիկներ, միայն մաշիկներ են... ծղոտե... Հետո ես հարցրի քեզ, թե ինչու հենց այն ժամանակ, ձյան վրա ծնկի իջած, դու առաջին անգամ համբուրեցիր ինձ (շրթունքիս ձախ կեսը, երեք մատի չափ, որովհետև ես իսկույն շոշափեցի շուրթերս): Ու դու այնպես տարօրինակ պատասխանեցիր. «Չգիտեմ: Այն ժամանակ ինձ թվաց, որ այդպես է պետք»: «Ինչպես կինոյում, այո՞»: Եվ դու ծիծաղեցիր»:


«Սուլամիթա Սևակի մեծ սերը»


էջ 89






...Իսկ դեկտեմբերի 2 ձյունաշատ օրը նրանց համար կդառնա սկիզբ նախանշող ամսաթիվ, սիրո ծննդյան վկայականում գրառված թվական, թեև կարծես թե այդ պատիվը պիտի վերագրվեր դեկտեմբերի 1-ին: Սակայն նման նախապատվությունը, որքան էլ դա զարմանալի է, բոլորովին էլ շփոթմունքի արդյունք չէր: Պարզապես դժվար պիտի լիներ հետո այդ ամենը վերապրել առանց «Երգ երգոցի»...



«Սուլամիթա Սևակի մեծ սերը»

էջ 90






... Ես ինձ առանձնապես լավ չեմ զգում ու վաղուց ոչինչ չեմ խմել:

Իսկ ամսի մեկին-երկուսին կխմեմ: Ինչպես միշտ: Առավոտյան կարթնանամ ու կհամբուրեմ քեզ: Ու միշտ կողքիդ կլինեմ...:



Գիրք 2-րդ, 155 էջ.





Արդեն երրորդ օրն է` ուշքի չեմ գալիս: Նախանցած օրը վերջապես եղա կաթողիկոսի մոտ: Ճաշի էր հրավիրել, ընդ որում ուղակել էր իր մեքենան…
Ուղիղ մեկ տարի առաջ ես պիտի լինեի նրա մոտ…
Ես հուզվել էի այնպես, ինչպես երբեք: Ու ամբողջ ժամանակ միայն մի բանի մասին էի մտածում. որպեսզի… չարտասվեմ: Ես ախր այնքան էլ «լռակյաց» չեմ: Բայց խոսեցի այնքան քիչ, միայն հարցերին պատասխանելով և կապակցելով բառերն ու առանձին դարձվածները, որ նա հավանաբար մտածեց` բանաստեղծների մեծամասնությունը զրկված է խոսելու ունակությունից: Նա երևի այդպես էլ չհասկացավ, որ ես վախենում եմ լաց լինելուց…
Փոխարենը նա ինքը արտասվեց` կարդալով իմ մակագրությունը: Իսկ ես «շունն» եմ, գրել էի գրաբարով: Երբ նա սկսեց կարդալ (իր երկար տիտղոսը), նրա զարմանալի խելացի դեմքը ոչինչ չեր ասում: Հետո ամեն բան հալվեց այդ դեմքի վրա, հետո ողջ դեմքը փոխվեց, հետո, կարծես թե ի լուր ասաց. «Աղվոր է» (արևմտահայերեն` լավ = հրաշալի), հետո` «Շատ աղվոր է» (շատ հրաշալի), իսկ երբ աչքերը բարձրացրեց, դրանք լի էին արցունքով


Այնպիսի աչքեր, ինչպիսին նրանն են, աշխարհում հազվադեպ են լինում:
Մի խոսքով, ինձ համար դժվար է նկարագրել այդ ամենը:
Նա ճաշի էր հրավիրել ևս մի արքեպիսկոպոսի (նա միաժամանակ հոգևոր ճեմարանի տնօրենն է), որը նոր էր վերադարձել Երուսաղեմից, և ինձ փոխանցեց Երուսաղեմյան Հայոց պատրիարքի (նա էլ է բանաստեղծ) օրհնությունը: Միանգամից Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի, Երուսաղեմյան պատրիարքի ու արքեպիսկոպոսի օրհնությունները. չափից ավելի չէ՞, Սուլ ջան!!!
Ես նաև մոռացա կաթողիկոսի մոր մասին, որը, ինչպես ինքն ասաց, ամեն օր կարդոււմ է «Զանգակատունը» և չգիտեմ քանի անգամ օրհնեց ինձ…



էջ 353-355





Երբ ես իմացա, որ լինելու եմ նրա մոտ, որոշեցի. հենց որ մտնեմ Վեհարան (կաթողիկոսի ընդունարան), կմտածեմ քո մասին: Այդպես էլ արեցի: Ու ամբողջ ժամանակ դու ինձ հետ էիր: Եվ մտածում էի` քո հրեական աստվածը դժգոհ չի լինի ճիշտ այնպես, ինչպես իմ հայականը չչարացավ ինձ վրա:
Ամենամեծ բանը, որ ես արել եմ քեզ համար, ավելի ճիշտ իմ սիրո համար, դա է հենց եղել: Դու պիտի գնահատես դա, թե չէ քեզ էլ չեմ սիրի…

էջ 355






...Ես նորից եմ կրկնում. այն աղջիկը վաղուց չկա: Ես արդեն ուրիշ մարդ եմ, որը երբևէ ճանաչել է նրանց երկուսին` Պարույրին և Սուլային: Ես քնքշությամբ եմ հիշում նրանց, քանի որ այդ աղջկա սերն առաջինն էր ` մաքուր ու անմեղ, իսկ նրանը վերջինն էր` իմաստուն և ուժգին: Այդ սիրո մեջ ջերմանում էին նաև ուրիշները: («Դու` իմ վերջինը թյուրիմացաբար և իմ միակը` ճակատագրով»):

գիրք 2-րդ, էջ





…Դու չես կարող պատերացնել` ինչպես եմ սպասում
քո նամակներին,-անհամբերությամբ ու միաժամանակ երկյուղով:

…Իսկ վախենում եմ ցավից,-այն, որ թարգմանվում է
տառերի միջոցով, և ոչ պակաս այն, որ կարող ես դու պատճառել… /Չէ, չես հասկանա,
որովհետև այստեղ, ըստ երևույթին, ռուսաց լեզու չկա/:

Սկսում եմ նորից:

Ես վախենում եմ քո սեփական ցավից, որ փոխանցվում
է, և բացի նրանից, Սուլա, այն ցավից, որն արդեն ինքդ կարող ես ինձ պատճառել:

Հասկացար:

…Ես չպատասխանեցի քո նախավերջին նամակին: Քեզ
թվում է, թե իմ լռության պատճառը վիրավորանքն է:

Դու այնքան էլ ճիշտ չես: Ոչ թե վիրավորանքը, այլ
ցավը: Վերստին ցավը:


…Ես չեմ կարող նեղանալ քեզնից. Դա անմտություն է
ճիշտ այնպես, ինչպես դու ինքդ չես կարող նեղացնել ինձ:

…Այսօր ստացա քո վերջին նամակը: Ընդ որում, ես
երեկ եմ եկել, այնպես որ երեկ էլ կարող էր ստանալ:

Բայց, չգիտես ինչու, բնազդաբար խուսափեցի
փոստից: Իսկ բնազդն ուժեղ է, ավելի ուժես նույնիսկ կարոտից…

…Ինչ ասեմ քեզ:

Ողջ օրը` առավոտից սկսած, գրել եմ քեզ, այսինքնէ
գրել եմ բանավոր:Իսկ հիմա – ոչինչ չկա ասելիք – ցնդել են բոլոր բառերը, անհետացել`
ողջը, բացի այն սատանայական ցավից…

… Հիշողությունը հավանաբար իր զարմանալի
արահետներն ունի: Ես բազմիցս եմ նկատել /և մի անգամ չէ, որ քեզ հետ խոսել եմ այդ
մասին/, որ դու ոչ մի անգամ չես դիմել անունով: Ինչու դա այդպես եղավ, դու ինձ չես փորձել բացատրել
/ու հավանաբար քեզ էլ/: Իսկ ես կոչել եմ քեզ, ինչպես գիտես, տարբեր ձևերով:






Եվ ահա այսօր ես ինձ որսացի այն բանում, որ
խուսափում եմ կոչել քեզ…

Անսովոր է:

Ցավոք, ոչ:

Անսովորն այն է, որ ես նկատեցի դա. չէ± որ ես այսօր ի վիճակի չէի
ինչ-որ բան նկատել…

… Բայց քանի որ այդպես է, թույլ տուր առաջին
անգամ այսօրվա-դարի ընթացքում կոչել քեզ Բալիկ ջան, ընդ որում այնպիսի քնքշանքով,
որին դու ընդհանրապես անծանոթ ես…

… Կնշանակի, Բալիկ ջան, դու հեռանում ես…

… Բայց հո դու ինձ համար նորություն չէ: Գիտեի
այդ մասին ու քանի անդամ ասել եմ քեզ Չանախչիից. միթե դու ինձ չէիր լսում: Ես նույնիսկ տսել եմ դա`
քո Հեռանալը…

… Ես այդ մասին իմացել եմ ավելի վաղ, քան դու
ծնվել ես, բայց, երևում է փիլիսոփաները ուժեղ են /ինչպես ընդունված է համարել
դարեր շարունակ/ միայն այն ժամանակ, երբ փիլիսոփայում են, այլ ոչ թե սիրում…


Դու հեռանում ես: Դու պիտի դա անեիր վաղ թե ուշ:
Դու կանեիր դա:

Ես չեմ հարցնում:

Արդյոք շուտ չէ:

Դա հավասարազոր կլիներ վիրավորանքին, իսկ քեզ
վիրավորել ես չեմ կարող ոչ այսօր, ոչ երբևէ:

…Ամբողջ դժբախտությունն
այն է, որ կարելի է նաև մեկ ուրիշ հարց տալ.

Իսկ արդյոք ուշ
չէ:

Ինձ համար` այո:
Ուշ է:

Ընդ որում, ինձ
համար ուշ է եղել մեր ծանոթության առաջին իսկ օրերից: Կարող եմ ավելի ճշգրիտ ասել.
Հենց այն պահից, երբ ես շտապեցի քեզ հայտնել, որ ամուսնացած եմ, ու դրան
արձագանքեցիր այնպես, ինչպես պիտի որ արձագանքեր Իմը:

…Որպեսզի Ի-ն ամեն
անգամ չկրկնեմ Իմը մեծատառով գրելիս, ես /կարծեմ ես, այլ ոչ դու/ մտածել եմ ուրիշ,
ավելի հաջողված անվանում` Ինքը:




Եթե հիմա շրջվեի ու տեսնեի քեզ, իմ Հարազատին: Եթե հիմա դուրս գայի ու նկատեի քո մուշտակը:

Ես հիմա տեսնում եմ քեզ այնպես հստակ, ինչպես կենդանի ցավը...

Ներիր, այլևս չեմ կարողանում:

Թող այս Նոր տարին ինձ համար միայն մի բան անի. - թող իմ Սուլկան մնա ապրելու Մոսկվայում: Միայն դա: Ուրիշ ոչինչ չեմ ուզում ու չեմ խնդրում Ձմեռ Պապից:

Միայն սա: Միայն այն, որ դու ապրես, շարունակես ապրել Մոսկվայում...

Ամենակարող աստված: Միթե? իմ ցանկությունը չափազանց մեծ է, որ դու այն չկատարես:

Դիր քո գլուխն իմ կրծքին, Սուլամիթա, ու թող հոտոտեմ քո հարազատ մազերը: Թող գրկեմ քո ծնկները, - այն ժամանակ կհասկանամ,
թե ինչ անեմ` արտասվեմ?, թե? ննջեմ, մի քիչ ննջեմ, - ախր շատ է հոգնել քո

Չգիտեմ, թե Ով, հավանաբար Խաչը:




Եվ քո շուրթերը...

Ինչու? է թվում,

Թե քո այտերին - առաջին անգամ-

Հպվելը նույնքան դժվար է հիմա,

Որքան որ հնում հավատափոխման - դարձի բերումը.

Եվ քեզ համբուրելն - առաջին անգամ -

Նույնն է, ինչ մի նոր տաճար? ավերել,

Թե? հիմնադըրել մի եկեղեցի...:







Իմ վերջին սեր: Երբեք մի մոռացիր, որ ես քեզ հետ եմ, ես քոնն եմ: Ես սիրում եմ քեզ Մեծ սիրով: Եթե դու Այն ես, ում անվանում եմ Ինքը, ապա իմ սիրո համար ոչինչ չի նշանակում թե դու ում կսիրես (չակերտների մեջ կամ առանց դրանց), ում հետ և ինչպես կամուսնանաս, քանի երեխա կունենաս և այլն: Միայն թե մնա այն, որին ես սիրեցի և սիրում եմ ու երբեք մի մոռացիր, որ ես քոնն եմ, որ ես քեզ հետ եմ լինելու, թեկուզ հեռվից, թեկուզ անջատված:
Դու գիտես, որ մեզ վիճակված չէ ապրել միասին: Ես գիտեմ, որ կլինեմ քեզ հետ. ահա այս դիլեման է հենց մեր ճակատագիրը: Ընդունիր նրան` այդ ճակատագրին ու ապրիր այդպես` դժվարին, բայց լուսավոր, սարսափելի, բայց հարուստ, խեղճ, բայց նախանձելի կյանքով:


Ես նույնիսկ չեմ արցնում.
-Դու համաձա՞յն ես:
Ես միայն ասում եմ Նրան (Աստծուն).
-Բարեգութ եղիր, թող ամեն բան այնպես, ինչպես կա, երևի մենք նրա հետ ավելիի համար ուժ չգտնենք:
Եվ ես ժպտում եմ քեզ, ժպտում եմ այնպես, կարծես թե քեզ համար ցավալի չէ և ինձ համար ցավալի չէ: Քանզի երկու երնեկ միաժամանակ չի լինում` կամ միասին, կամ Մեծ սեր` բաժանման մեջ...
Բոլոր դեպքերում, չնայած այս ամենին, ես երջանիկ եմ, քանի որ ունեմ ամենամեծը, ամենակարևորն ինձ համար` Սեր: Ես պատրաստ եմ ցանկացած տառապանքի, միայն թե չլինի մի բան` հիասթափություն: Եթե հարկ է, խաբիր ինձ, միայն թե մի արա այնպես, որ ես կորցնեմ քեզ` հիասթափվեմ: Ընդ որում, ես հասկանում եմ, որ հիմարություններ եմ ասում: Պարզապես վաղուց քեզ չեմ տեսել, հարազատս, սիրելիս...


էջ 359







Սուլա ջան,

Ես նստած եմ այստեղ սպասումով, թե երբ կլսեմ քո ձայնը:

Սարսափելի աղմուկ ու աղաղակ է:

Չգիտես ինչու ինձ թվում է` այսօր էլ չեմ խոսի քեզ հետ, իմ հեռավոր :

Լինել կայարանում, հեռախոսային խոսակցության կետում,-- արդյոք սա չէ իմ ու քո կյանքը ?

Դա մահացու ազդում է իմ վրա, ինչպես ամեոբայի:

Եթե հաջողվի ես քեզ կբացատրեմ, թե ինչու այդպես ստացվեց, որ անգամ դեկտեմբերի երկուսին մենք քեզ հետ համաձայնության չեկանք" : Եթե հեռախոսով չխոսենք, ապա այսօր գիշեր կգրեմ եվ դու կհասկանաս :







"Դու փոստատանը չէիր !!!

Հեռանում եմ կիսամեռ:

Մի կարծիր թե նեղված եմ :

Պարզապես ճակատագիր է:

Եթե չհարբեմ, հենց այս գիշեր էլ կգրեմ :

Համենայն դեպս մոտ օրերս ծրար կստանաս:

Քեզ շատ եմ սիրում .-- Ընդ որում հասկանում եմ, որ "շատ" մակդիրն ավելորդ է : Տարօրինակ կամ սարսափելի զգացողություն է հիմա մոտս,-- կարծես թե ապրում եմ ու չեմ ապրում .-- զգում եմ իմ մարմինը ու չեմ զգում : Ինչպես այն ժամանակ, երբ թմրում է ձեռքը կամ ոտքը ...

Դա սարսափելի է, բայց հրաշալի է:

Դու պատվեր մի տուր: Ես կտամ :

Երբ ես դու մեռնելու ? Երբ ես կդադարեմ քեզ սիրել ?

Եվ այնուամենայնիվ, լավ է , որ ես ապրում եմ :

Փառք քեզ, իմ ՍՈՒԼԱ :

Մինչ նոր հեռախոսազանգ ":








"Իսկ դու որտեղ ես:

Այդպես չի կարելի, սիրելիս, ես այդ ամենը տանել չեմ կարող, հասկացիր ինձ : Պետք է իմաստուն հրահանգ լինել, որպեսզի չհասկանաս այդ ամենը :

Երբ է գալու այդ բարի առավոտը; Սովորաբար նրան սպասում են միայն մի քանի ժամ , իսկ ես արդեն մի քանի հարյուր ժամ եմ սպասում : Միլիոն ժամ :

Սուլա :

Օհ , ախր վաղը չէ մյուս օրը դեկտեմբերի մեկն է ...

Դու ոչինչ չես հասկանում ":

[Ani]

Ասում են, թե մի բան կա լոկ,
Որ անձնապես ու մեն-մենակ են սովորում՝
Գիտությունը տառապանքի…
Ու կսկիծն է տիրակալի հովեր առնում:
Ա՜խ, տեր Կսկիծ, հարկավոր չէ՜,
Բավակա՜ն է, տեր, ողորմյա՜:
Այս դժվարին գիտության մեջ հմտացել եմ ես շա՜տ վաղուց:
Ու չլիներ թե ինքնածին բարությունս,
Կարող էի ի՜նքս դառնալ
Ուսուցչապետն այն գիտության,
Որ անձնապես ու մեն-մենակ են սովորում:
Ա՜խ, տեր Կսկիծ,
Այսքանն արդեն բավակա՜ն է,
Էլ ավելին հարկավոր չէ՜, տեր, ողորմյա՜…
Չե՜մ ուրանում.
Ես քո նախկին ու մշտական հպատակն եմ:
Ուրեմն այլևս ինչի՞ համար
Ուժը պորձել հպատակի հլու մեջքին:
Ինչի համա՜ր[, տեր, ողորմյա՜…
Եվ չափազանց զգույշ եմ ես,
Նույնիսկ վախկոտ.
Անջատումից եմ վախենում,
Երկյուղում եմ տվայտանքից չվտարվող,
Կարոտի սև արյունումից եմ սարսափում…
Ա՜խ, տեր Կսկիծ,
Քո բարձունքից ամենազոր
Մի պահ անսա հեզ ու հլու հպատակիդ.
-Դժվա՜ր բան է մարդ լինելը,
Դժվար է, տեր:
Ամբողջ կյանքում
Ես եղել եմ ազնիվ, ինչպես խաղալիքը:
Ուրեմն ին՞ձ էլ պետք է ջարդել
Խաղալիքի նման: Ինչու՞:
Հարկավոր չէ՜, տեր, ողորմյա՜…
Չէ՞ որ նույնիսկ ավերվելուց հետո
Վանքը վանք է կոչվում
Եվ կամուրջը՝ կամուրջ կրկին:
Ուրեմն ինչու՞ զուր ուջ փորձել:
Չէ՞ որ, տեր իմ, փորձը մեկի
Մյուսի համար շատ հաճախ է փորձանք դառնում:
Հարկավոր չէ՜, տեր, ողորմյա՜…
Կրկին ասեմ՞,
Որ չափազանց զգույշ եմ ես
Նույնիսկ վախկոտ:
Վախենում եմ
Մինչև անգամ հայելու մեջ ինձ նայելուց.
Կարեկցանքից վատթար բան է միշտ հարուցում
Իմ ժպիտը
Ա՜խ, տեր Կսկիծ,
Քո բարձունքից ամենազոր
Մի պահ անսա հեզ ու հլու հպատակիդ.
-Անտանելի՜- ահե՜ղ բան է,
Երբ խղճում է մարդ ինքն իրեն:
Արավել քան բավական է հենց այսքանը:
Իսկ ավելին հարկավոր չէ՜,
Տեր, ողորմյա՜…
Երբ կսկիծն է արդեն դարնում անտանելի,
Ասում են, թե մոտենում է նրա վերջը:
Զուր են ասում:
Սուտ են ասում:
Ճիշտ կասեին,
Եթե իրոք մենք անձնապես ու մեն-մենակ սովորեինք
Գիտությունը տառապանքի:
Բայց մենք, կարծեմ, միասին ենք այդ սովորում
Մի վիթխարի լսարանում,
Որտեղ… սերն է դասախոսում… մնջախաղով՝
Խուլ-համրերի համար կարծես:
Եվ չի օգնի "տեր ողորմյա"-ն:
Մնում է, որ դու ինդզ սիրես,
Ես քեզ սիրեմ,
Մենք թե իրար, թե մեզ սիրենք՝
Ընդդեմ այս խուլ տառապանքի,
Կույր կսկիծի,
Համր ցավի.
Սիրենք իրար… հավիտենից հավիտյանս,
Եվ թող նույնիսկ չգտնվի գոնե մեկը,
Որ բարությամբ "ամե՜ն" ասի:
Ոչ "ողորմյա",
Ոչ էլ "ամեն":
Բավակա՜ն է:
Հարկավոր չէ…

[Em]

Դու ինձ ասում ես՝ դիմացիր,
Բայց չես ասում՝ կարոտը քո
Ես դեռ ինչքա՞ն պիտի քաշեմ,
Բայց չես ասում, թե սպասման
Այս պահերը անծայրածիր
Դեռ ինձ ինչքա՞ն պիտի մաշեն:

Ու տառապած իմ պապերի
Խոսքն եմ հիշում ես սարսափով.
- Էս նեղություն չուր ե՞րբ, ափո՛,
Չուր ե՞րբ, ասա՛, պիտի քաշել:
- Չուր քառսուն օր:
- Ընդրե ե՞տև:
- Ընդրե ե՞տև:
- Ընդրե ե՞տև... վա՛հ, տնաշե՜ն,
Սորվի՜նք պիտի ընդրե ետև...

[Louise Kiffer]

Lavaguyn@

Lavaguyn jpit asvats@, anshush,
Pak achqerovn e:

Isk lavaguyn@ yerazanqneri`
Bats achqerov@:

Lavaguyn yerg@
Bats batuhanits - hervits lsvatsn e:

Lavaguyn xosq@
Lrutyan xorqum lrin asatsn e:

Lavaguyn azg@ ayn e, yerevi,
Vor chi unenum hska kaysrutyun:

Lavaguyn havatn ayn e, vor yerbeq
Chi darnum kron:

Lavaguyn dimakn ayn e, ankaskats,
Vor kochvum e demq:

Lavaguyn der@`
Vat xaghatsats@:

Lavaguyn ser@`
Kisat toghats@:
Lavaguyn tanjvats u tarapats@
Vardn e (yergerum):

Lavaguyn kapikn ashxarhum (eli)
Mardn e yerevi:

Lavaguyn mardn el (voch mi yerevi)
Neretseq ... yes em ...

Sevak
3-13-67
Arzni

-------------------------------------------------
en français:
LE MEILLEUR

Ce qu'on appelle le meilleur sourire, naturellement,
C'est avec les yeux fermés.

Mais les meilleures rêveries,
Sont avec les yeux ouverts.

Le meilleur chant,
C'est celui qu'on entend de loin, la fenêtre ouverte.

La meilleure parole,
C'est la silencieuse, du profond silence.

La meilleure nation, c'est, semble-t-il,
Celle qui n'a pas de souverain géant.

La meilleure foi est celle qui jamais
Ne devient religion.

Le meilleur masque est, sans nul doute,
Celui appelé visage.

Le meilleur rôle
Est celui joué par le mauvais.

Le meilleur amour,
le demi abandonné .

La meilleure torture et souffrance
C'est la rose (dans les chansons).

Le meilleur singe du monde (debout)
C'est l'homme, semble-t-il.

Et le meilleur homme (il ne semble pas)
Pardon… C'est moi…

Barouyr Sévag

Traduction Louise Kiffer

V.O. www.armenianpoetry.org

[Ani]

ՄԻԱՆԳԱՄԻՑ

Ասում են, թե միանգամից կեանքում ոչի՜նչ չի կատարվում.
Միանգամից ո՛չ մի կարպետ և ո՛չ մի գորգ չի պատռվում,
Միանգամից բերդ չի շինվում ու չի քանդվում միանգամից,
Միանգամից ձյուն չի գալիս և չի փչում անգամ քամին։

Մի՛րգ չի հասնում միանգամից, ո՜ւր մնաց թէ՝ խելօքանան,
Զո՛յգ չեն կազմում միանգամից, ո՜ւր մնաց թէ՝ երեքանան։
Միանգամից չեն կշտանում և չեն զգում ջրի կարիք,
Ո՞չ այսօրն է անցեալ դառնում, ո՛չ էլ վաղն է դառնում գալիք։

Այս ամենը ճիշտ է, հարկա՛վ,
Հենց այսպս է, ինչպես որ կայ։
Սակայն եթե իմ կեանքի մեջ գէթ հարցնեին մի՛ անգամ ինձ,
Թե ես ի՞նչ եմ գերադասում
Ու երազում։
Ես կասեի.
Ինչ լինում է՝ թող որ լինի միանգամի՜ց...

ՊԱՐՈՒՅՐ ՍԵՎԱԿ

[Aratta-Kingdom]

Sevaki Hishataki Orva Aritov

http://asekose.am/?p=34649

[MosJan]

 

 

Bacahaytum, Paruyr Sevak

[Yervant1]

GREAT ARMENIAN POET PARUYR SEVAK WOULD HAVE TURNED 90 TODAY

11:01 24/01/2014 " CULTURE

Today, January 24, marks the birthday of Paruyr Sevak, one of the
greatest Armenian poets of the 20th century. Sevak would have turned
90 today.

Paruyr Sevak was born in Chanakhchi village to Rafael and Anahit
Soghomonyan on January 24, 1924. Young Paruyr attended the
village school and later in 1940 moved to Yerevan to study at the
philological faculty of Yerevan State University. He graduated from
the YSU in 1945. The same year he starts a postgraduate study of
Armenian literature at the Academy of Sciences Abeghyan Institute
of Literature. In 1951 Sevak went to Moscow to study at the Gorky
Institute of World Literature. Graduating from that institute Sevak
works there in 1957-59 as a translating professor.

In 1960 Sevak returns to Yerevan and starts his fecund and meaningful
literary, scientific and public activism. He starts to work at the
Abeghyan Institute of Literature as a scientific researcher. From
1966-1971 Sevak served as the Secretary of the Board of the Writers
Union of Armenia.

In 1967 Sevak became a doctor of philology after dissertation defense.

In 1968 he was elected to the Supreme Council of the Armenian SSR.

Sevak died on June 17, 1971 in a car crash while on a drive back to
Yerevan. His wife, Nelly Menagharishvili, also died in the car crash.

He was buried in the backyard of his home, in Zangakatun, which later
became a museum.

http://www.panorama..../01/24/p-sevak/

[hagopn]

We always omit the fact that his car was hit by apparently a small truck in a field with no obstructions to the view to his car.  Fascinating.  Naturally and rightly so most think he was murdered by the wonderful Ka-Ge-Be.

[Arpa]

We always omit the fact that his car was hit by apparently a small truck in a field with no obstructions to the view to his car.  Fascinating.  Naturally and rightly so most think he was murdered by the wonderful Ka-Ge-Be.

Will we ever know the truth?
When will the archives be opened to see the circumstances of the fate of the likes of Abovian, Chrents, Bakunts Yessayan**,. Mahari and many more Sylva's father (See her quasi-confession in her Ho@s, pleading for his forgiveness).
I have been at that place where Sevak was killed by a so called avto-vtar, auto accident. On our way back from Sevaks birtplace, now called Zancakatun (previously known as chanakhchi, sovetashen and Sevakashen respectively). After traveling on snakily windingdangerous roads, we came to an open area where one could see for miles, our tour guide said that it was where Sevak had died. I read somewhere that his the then preteen children who were sittin in the back seat had said that people with kalashnikovs had fired at them.
** http://www.reporter....yesayan--a-film

Edited by Arpa, 27 January 2014 - 05:24 PM.

[hagopn]

Some of his offpsring live here.  Stepan Kotanjian's late son, Partev Kotanjian, was on our list, if you remember.  Partev was a close friend to Sevak's son here, and his granddaughter was also composing and reciting poems at literary events here in Los Angeles for a while. 

 

I had never heard of the kalashnikov testimony.  It's worth checking.  Unfortunately, my only direct contact with his family passed away last year.

[Arpa]

Some of his offpsring live here.  Stepan Kotanjian's late son, Partev Kotanjian, was on our list, if you remember.  Partev was a close friend to Sevak's son here, and his granddaughter was also composing and reciting poems at literary events here in Los Angeles for a while. 
 
I had never heard of the kalashnikov testimony.  It's worth checking.  Unfortunately, my only direct contact with his family passed away last year.

I can't find it now either. The way I remember, the children had said, a truck had obstructed their way and men with guns had fired at them. Today Paruyr would have been 90 years old, and if his children are still living, would be 60-70 years old.

[Arpa]

If you think I dont buy that cockamamie story/fable of that accident? Youre right.
How is it that, in that devastating accident both passengers at the front seat died, but those in the rear seat were unscathed and without a scratch?
Remember that in those days there were no seatbelts or childrens car seats. Did anyone take a picture of that car after the accident? If so, where is it?
BTW. Hagop, you often invoke the Ka Ge Be, KGB, you forget that many of those agents spoke armanski. Remember the Inquisition that Ajarian underwent, accused of being furko-British spy, when his frail body was tortured, spat upon and slapped. Those were Armenian speaking inqusitors.
I cant find that heart rending story. Look here and see KGB and NKVD.
http://en.wikipedia....rachia_Adjarian

[hagopn]

Somewhere in the Kuiper Belt there is this one comet with a combination of amino acids that yielded the Traitor Haplotype.  Andranik was on his way to eliminating as much of this type by eradicating any clan that produced such sorts.

 

Yes, indeed, they were "of Armenian extraction."  What does that say?  Nothing except that the enemy knew how to find cracks in your social fabric, recruit and exploit all the petty and small minded souls to their advantage.  All societies have their share of sociopaths, but societies specifically targeted are more severely affected by this culling process whereby the intelligent, altruistic, and courageous sort are systematically weeded out in favor of petty criminal sorts.

 

Guess which "brotherhood" in service of what forces ridicules and eliminates altruistic thought.

 

There is old Armenian saying: «Մեղքը ապուշացնող է»

Edited by hagopn, 28 January 2014 - 03:31 PM.

[hagopn]

During the long drawn process of transcribing genocide survivor interviews and their fascinating stories back in the days, I ran across some interesting facts that I was not aware of:

 

1. I recall an interview of a certain Raquel from Van who spoke about a certain young dashnak who gave away the lcoations of the secret tunnel labyrinth and weapons caches in Van and its Aygestan district.  Fascinating story of some lakot who joined the party as a so-called sentinel, but who ended up selling out his lot because his desired bride to be was denied to him.

 

2. I recall another elderly man whose name escapes me who explain just how the Catholic and Protestant missionaries would gain their converts.  Needless to say none of the families that were still whole converted, zero, none.   The only "converts" these foreign missions and congregations would get is after some upheaval and massacre binge, a typical Turkish act, that would leave orphans.  THeir "recruiting" pool were exclusively orphans, ONLY orphans.

 

Imagine, then what the Ka-Ge-Be and N-Ke-Ve-De did in their heyday.  They would absolutely scour the prisons and slums, for orphans, derelicts.  Case in point, the most famous of them all, Gamo.  It was entirely a system based on criminality and immorality.  The more criminal and immoral, the more likely you would advanced in the Party system.

 

Now we have the United States following the same model. 

[Arpa]

Hagop, do you know any more about this fable?
A sidestep from the main theme of the present thread, maybe.
--------
However credible it may be,
We have so maligned him that his name has become a swear word. Most information about Abeghian was written and published during Soviet times Just as any and all reference to him on the internet is simply a regurgitation from the sanitized and sovietized SAE, Soviet Armenian Encyclopedia, aka Hnaragitarsm,** where he is all but sanctified in a pantheon along with the likes of Mashtots.
I have seen unsubstantiated rumors that at the time he fought tooth an nail to avert the impending amending of Armenian orthography and alphabet to the Cyrillic, or to Latin at best, by those more Bolshevik than Lenin types who were. afflicted with an inferiority complex syndrome.. Until Manouk relented and compromised to a middle of the way measure to amend and reinvent the Armenian Mesropian Alphabet.
It is no different now, as our friends in Yerevan still insist that we dont need the letters Է, Ւ and Օ, but they find a way to cram the already overly crowded keyboard by inserting that inane non-letter և/YEV, who dont know what we knew in kidergarten that YEV was placed after Ւ Փ Ք to separate the Mesropian from the later addition of Օ/O and Ֆ/F, when our friends in Kilikia did not know that we already had the diphthong ԱՒAU=O and F, what we call Pyur Փ, which was fashioned like the Greek Փ to sound like PH=F, just because at one time we had trouble to produce the sound of F , and instead we preannounce it as P. I read somewhere tht even today the Artsakhtisis still have that problem with the sound of F and they convert it to P. It is like when we transliterated the Latin Foor//forno to փուռ/poor and philisopha /filisofa to փիլոսոփա/pilosopa, and Philip /Filip to ՓԻԼԻՊՈՍ
----
**Speaking of that heap of trash aka Hanragitaran,only next to that other heap of trash aka the OT, when I spoke to one of the contributing editors , he promised that it would soon be revised and all those mehmetoghlus ,alievs and azizbekovs would be removed. We are still waiting? NOOTT!!! That was over 20 years ago, yet no revision. See where the todays Vayots Dzor was named azizbekov, whoever the XYZ he may have been. To not forget leninakan, Kirovabad (kara kilisa) and Alavedi -allah Verdi- god gave, chanakhchI/Sovetahsen. How about all those places named for that blasted commie clown Stepan Shahumian? Yeah right! Like he built Stepanakert and Stepanavam (it was known as jalaoghlu when he was born) was he the governor of the Shahumian*** district That commie canine died a dogs death in bokhu, a thousand miles away from Yerevan!!!
***It is reminiscent of the Amercan mythology of Wsahington Slept Here.

[hagopn]

Quite honestly, it is possible since Abeghian has produced very valuable scholarship.  He was not one of the typical derelict half-wits that the Bolsheviks selected as tyrants and "commissars" to ruin our lives.  He was an actual scholar who had been working decades before Bolshevism.

 

I have heard that the semi-legible compromise, the current orthography, was Ajarian's handiwork, not Abeghian's. 

 

If one is to indulge in wishful thinking, it may just as well be that Abeghian could have been also a man of integrity, but why did he publish his reformist thoughts prior to the turn of the century if that was the case?.

 

As to the Hanragitaran, it is a Bolshevik publication that still keeps on distorting our collective minds, along with the OT and its tribal fascism passed off as divine revelation.  It is the Monkey Syndrome to the extreme.  Agreed.

Edited by hagopn, 29 January 2014 - 10:46 AM.

[hagopn]

Now, if one wants to learn something valuable, I put us back on the topic and say that Sevak's prose is just as valuable as his poetry, perhaps more so.

 

Most don't realize just how high a caliber of a true scholar he was.  His thesis on Sayat Nova is the best I have read, only to be supplemented by what followed him.

Edited by hagopn, 29 January 2014 - 10:48 AM.