Jump to content


Photo
- - - - -

քննել-գնել


  • Please log in to reply
126 replies to this topic

#21 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 02 January 2007 - 11:00 AM

Վատ, վատթար...վատթարագոյն

Լաւ, լաւագոյն...ամէնալաւագոյն

Հայերէնի մէջ, անգլերէնի նման ածականի երեք աստիճան չ'կայ:

Good, best, better

Լաւագոյն կը նշանակէ. ամէնալաւը: Երբ կը գրուի (կամ կը խօսուի)՝ ամէնալաւագոյն, լաւագոյն բառը իր արժէքը կը կորսնցնէ: Նոյնն է վատ (գէշ), վատթար, եւ վատթարագոյն (նորամոյծ բառ): Երբ կը գրուի՝ վատթարագոյն, ամէնամէնագէշ գրուած կ'ըլլայ:

Որպէսզի անտեղի շեշտադրումով խօսքն անարժէք չ'դառնայ, իսկ ունկնդիրի մօտ խօսողը, քծնողի նկարագիր չ'ստանայ:

«Արեան գերճնշումս չափեցի» խօսքը աւելորդաբանք է: Լաւ է ասել. «արեան ճնշումս չափեցի», կամ պարզօրէն. «ճնշումս չափեցի»:

Դուք «remote control»-ին ին՞չ կ'ասէք: Հայերէնը ծիծաղելի եւ վանելի դարձնելու համար, ամէն ինչ անելու պատրաստ են մերոնք: Հեռակարավարման վահանակ ... ու՜ֆ:

Պայմա՞ն է, գործիքի մեքենական եւ քիմիական բաղադրանքը շարադրել, բացատրելու համար՝ թէ ինչ կ'ուզենք:

«Photograph>Photo», «Telephone>phone», «Television>TV» ե՞րբ պիտի սովորենք կարճեցնել բառերը:

Մեր կորուսեալ բարբառները, գրական արեւելահայերէնի եւ արեւմտահայերէնի նման շինծու չէին:

Անոնք (բարբառները) բնութեան հետ ծնած եւ ապրած են, ենթարկուելով անոր օրէնքին: Վտանգի կամ հրաւէրի պահին, խօսքը լեռնէ լեառն, հովտէ հովիտ փոխանցելու համար. բազմավանկ բառերը հարմար չէին, որքան որ ալ օհանները ձէնով լինէին:

#22 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 02 January 2007 - 12:27 PM

Վերի անգլերէն օրինակս այսպէս պէտք էր դասաւորուէր.«Good, better, best»:

Իսկ «հեռակարավարման» բառը պէտք է լինի՝ հեռակառավարման:

Նկատենք, որ այս եւ կառավարութիւն Government բառերը կազմուած են սայլապանի նոյնանիշ՝ կառավար բառէն:

Գիտենք, որ՝ լաւէն աւելի լաւը կայ, եւ պիտի ըլլայ միշտ: Նոյնպէս վատից վատ, եւ այլ երեւոյթների նկարագրային աստիճանները եղել են, եւ պիտի լինին ընդմիշտ:

Այլապէս՝ «լաւագոյն», «ամէնալաւագոյն», «ամէնամէնալաւագոյն», «գերամէնահոյալաւագոյն» եւ նման երկարաբանութեամբք մեր լեզուն դժուար, եւ տաղտկալի պիտի դառնայ:

Առանց մտածելու, կը գործածենք հայերէնը: «Լաւագոյններից ամէնալաւագոյնը»: Հայերէն լեզուի մէջ, «լաւագոյն»-էն աւելին չի կրնար ըլլալ, յետեւաբար վերի 2 բառերն ալ լեզուական սխալանք են: Առաջինը, որ «լաւագոյններից» բառն է՝ սխալ է, քանզի լաւագոյնը մէկ հատ կրնայ ըլլալ, բաղդատեալ մնացեալի միջեւ: Երկրորդը, որ «ամէնալաւագոյն» բառն է, իր կազմով՝ «լաւագոյն» բառն իր արժէքէն զրկեց:

Սիրելիք՝ հայերէնի մէջ երկար բառեր ստեղծել, քերականօրէն կարելի է, սակայն խօսք այդպիսով չի զօրանար, այլ կ'արժէզրկուի եւ քծնական եռանգ կ'ստանայ:

«Արժէզրկում» բառն այստեղ, երկարաբանք (աւելորդաբանք) չէ, որովհետեւ «արժէք» եւ «զրկում» բառերն անջատ-անջատ գործածելու պիտի ստիպուէի, եթէ հայերէնը բարդբառ կազմելու հնարք չ'տար մեզ:

Արժէզրկում, հոյակապ, գլխացաւ, տօնածառ...ապա թէ ոչ, պիտի ըսէինք՝ «արժէքէ զրկում», «հոյական կապկում», «գլուխի ցաւ», «տօնի (կամ կաղանդի) ծառ»:

#23 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 03 January 2007 - 11:02 AM

Երկիրպագանել

Գիտեմ թէ, այս նիւթի մասին խօսուել, զրուցուել եւ գրուել է:

Շատ է խօսւում սա երգչի, կամ սա երգչուհու երկրպագուների մասին: Իմ կարծիքով, որքան էլ սա կամ նա երկրպագելի է լինում ինչ որ մարդկանց խմբերի համար, այնումենայնիւ այդ բառի յայտնօրէն օգտագործումը, մարդկային արժանապատւութեան յարիր չեմ համարում, բացառելով հանդերձ այդ երգիչ երգչուհիների երկրպագութեան աժանի լինել չ'լինելու խնդիրը: Նախընտրելի է ասել՝ երգիչի կամ երգչուհու համակիրները:

#24 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 04 January 2007 - 08:37 AM

QUOTE(Johannes @ Jan 3 2007, 05:02 PM) View Post
Երկիրպագանել

Գիտեմ թէ, այս նիւթի մասին խօսուել, զրուցուել եւ գրուել է:[/b]: [/color][/size]

That is what the Pope does when He arrives in a new country, KISS THE GROUND.
Did the reigning Pope kiss the ground upon arriving in Turkey?
I don’t think so.

http://www.newsmax.c...20/110210.shtml
“So far, Benedict has cut a less theatrical figure than John Paul, not making such grand gestures as kissing the ground on arrival, and reading his speeches in a soft voice that sometimes didn't carry over the sound of the wind. But he's been greeted with jubilant applause, chants and shouts each time he appears in public.”
The closest word in English/Latin is “prostRate” (Note the R. Not an affliction of the male of advanced age-“prostate”), from the Latin “prosternere”, to lay flat, to humble oneself.Խոնարհիլ, երկիրը/հողը պագնել:
Another word that comes to mind in this context is "fan", from "fanatic". The clsest Armenian equivalent to it may be հիացող, even if my dictionary defines fanatic as մոլի, մոլեռանդ.

#25 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 10 January 2007 - 11:54 AM

Սիրելի հայք՝

Ճշմարիտ ճշմարիտ կ'ըսեմ ձեզի, մի՛ վարանիք «սիլիկ» բառի արտասանումէն, վասնզի հայերէն է:

Նկատեցիք, որ վէրջերս շատ կը մէջբերեմ, գիտուն Կապանցեանի գիրքէն: Ծայրէ ծայր պիտի քննեմ, յետոյ զննեմ, զիմ հետաքրքրանք յագեցնեմ, որպէսզի աւարտեմ այսօրինակ մէջբերումքը Կապանեցեանէն:

Սեղեխ «շնացող մարդ, կնոջ ապօրինի սիրեկանը», գրւում է նաեւ սիղեխ, սիղիխ, սիղեղ, սիղիղ: Վէրջին երկու ձեւերը նոր են, 9-11 դարերից յետոյ, երբ «ղ» արդէն յետնալեզուային շփական բաղաձայն էր: Այս սեղեխ արմատը նոյն նշանակութեամբ կայ եւ խեթերէնում, ուր գրւում է shalik (ներկ. 3-րդ դ. Եզ. Shalikzi, յոգնակի 3-րդ դ. Shalikanzi, չեզոք՝ shaliga, shalika, անց. 1 դ. Յոգն. Shaliku-washtati, հրամ. Shalikazu) «պառկել միասին, բռնաբարուել, (lie together, be contaminated), shalikeshke «լինել պիղծ, բռնաբարուել» (be impure, defile):

Հայոց selex=silex «շնացող» բառը թէ՛ իր բովանդակութեամբ եւ թէ հնչիւնօրէն համընկնում է խեթ. Salik/salig բային, միայն իր շփական "x" բաղաձայնով համապատասխանելով խեթ. K կամ g բաղաձայն պայթականին:

Այս շարանը՝ բարեկամիս, թէ ինչ պատճառով, մը քիչ «erotic» եղաւ: Այո մաքուր հայերէն:

Կը նկատէք, որ այս ընթացքին կը մէջբերեմ բառեր, որոնք կան խեթերէնի մէջ եւս: Նպատակս հայ լեզուն խեթերէնէ ծագում առած ըլլալը փաստել չէ, որովհետեւ այդպէս չէ, այլ թեթեւակի եւ հպանցիկ ակնարկ մը տալն է, հայ ժողովուրդի հինէն, առնուազն հիթիթներու դարաշրջանէն, այս տարածքի մէջ գոյ ըլլալուն:

#26 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 13 January 2007 - 05:10 AM

Հայերէնը հարուստ լեզու է: Կան բազում բառեր, որոնք տեղ մը, պահ մը (տիեզերքի կեանքին մէջ, դարը պահի նման կանցնի) գործածուած, իսկ այժմ անգործածելի են: Ակնարկ կար ուշք (միտք) եւ ուշ (ուշացած) բառերու մասին: Այս բառը, որ պիտի ներկայացնեմ, ուշք (միտք, խելք) բառի հեռու մօտիկ ազգականը կարող է լինել:

«Հայոց լեզուի պատմութիւն-հին շրջան»

Հեղինակ՝ Գ. Ա. Ղափանցեան

-Սկել «տքնել, արթուն մնալ եւ ուշադիր լինել», որից հսկել (նոյնը), հսկումն, հսկուն, հսկիչ եւ այլն: Համեմատել խեթ. (Uşka-) «տեսնել, նայել, հսկել, տնտղնել, քննել», uşkilişke-«տեսնել, հսկել», uşkilişkatalaş «հսկիչ, պահակ»: ...

Թերեւս ուրարտերէն Haldini uşginu նշանակել է խալդեան հսկողութեամբ, որտեղ uşgi = հսկողութիւն, տեսչութիւն (?):

Ուրեմն «սկել» Հայերէնով կը նշանակէ ՝ հսկել: Գիտուն Ղափանցեան խեթերէնի եւ ուրարտերէնի Uşg/ Uşk բառը կ'ուզէ տեսնել, հայերէն սկել/հսկել բառի ծագման մէջ:

Այս գիրքը, որ կը կարդամ՝«Հայոց լեզուի պատմութիւն-հին շրջան», սկիզբէն մինչ վէրջ կը տքնի հայերէնը ներկայացնել, որպէս Փոքր Ասիոյ հին լեզուներու ցեղակից լեզու, ի հեճուկս Հնդեւրոպաբաններու այն վարկածին, թէ հայերէնը տեղական լեզուներուն մերուած, խաչաձեւուած հնդեւրոպական (Եւրոպայէն գաղթած) լեզու է:

Գիտութիւն, յանուն գիտութեան: Քաղաքականութիւնը պէտք չէ ազդէ գիտական վերլուծմանց:

Հայ ժողովուրդը եկւո՞ր է, թէ տեղացի: Եթէ հնդեւրոպացին ենք, եկւոր ենք, եթէ հնդեւրոպացի չենք, տեղացի ենք: Այս մտայնութիւնը հայրենասէր եւ ազգասէր մտաւորականներուն մղած է քմահաճ ենթադրութեանց, հիմնուելով՝ ոչինչի վրայ: Ոմանք ըսին, հնդեւրոպացոց նախահայրենիքը Անատոլիա-Հայաստանն է: Այստեղ փակագիծ մը բանալով ասենք, որ Հայաստանը Կովկասեան երկիր չէ: Մեր Հայրենիքի արեւմտեան կողմի բռնագրաւումով, մենք սեղմուեցանք արեւելեան կողմը, որ հայկական մնաց, ինչ ինչ պատճառներով: Ոմանք Հայ անուան վրայ շեշտ դրին, որպէս հայասա-ազզի երկրէն մնացած անուն: Իսկ Հայասա ազզի երկրի բնակիչները, արմենները չեն տակաւին: Ուրիշներ յունական առասպելներէ ելնելով մեր հնդեւրոպական նախահայրերու մուտքը Հայաստան, վերագրեցին այդ առասպելի մէջ տեղ գտած «արմէն» ցեղանուան առընչուած դրուագին: Ոմանք Արմէ-Շուբրիա (սուբարի, սուարի/ձիաւո՞ր) երկրի անունը կազմող առաջին բաղադրիչ Արմէ անուան ապաւինեցան: Եղան գիտուններ, որոնք ապաւինեցան Մաննա երկրի տարածքին բնակող Հարրի (որքան նման է Harry անգլիական անուան, խուռի՞) ցեղի անուան եւ այդ ցեղանունէն առաջացած Հարիմանա Arimana Armina անուան:

#27 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 13 January 2007 - 08:13 AM

Կան եւ ուրիշ շատ վարկածներ: Այն ինչ որ գրեցի վերը, յիշողութեանս ապաւինելով է, այնպէս որ կարելի է անուններու չնչին ուղղագրական սխալներ լինեն:

Հայ կամ Արմէն ժողովուրդներու մասին յստակ, ճշգրիտ տուեալներ չ'կան, որոնք կ'ապացուցէն թէ մենք դուրսէն եկած ենք, կամ այստեղ ստեղծուած ենք:

Յստակ եւ ճշգրիտ տուեալներ կան, որոնք կ'ապացուցէն թէ թուրքերը 11-րդ դարուն ոտք դրին մեր կողմերը: այդուհանդերձ երկար դարեր Հայաստանը որպէս այդպիսին մնաց:

Հիմա, երբ եկւոր լինելու յստակ տուեալ, կամ փաստ չ'կայ, ինչու՞ մենքզմեզ եւրոպացի կամ դրսեցի համարենք այս լեռնաշխարհի տարածքին: Եւրոպա ասելով ի՞նչ կը հասկանանք: Չէ որ Պամիրի լեռներուն վրայ խաժակն եւ խարտեաշ աֆղաններ կան: Չէ որ Փոքր Ասիան եւ Հայաստանը Եւրոպայի դուռն էր, ոմանց համար: Խարտեաշ անունը ստուգուած չէ: Հնդեւրոպական միւս լեզուներու մէջ չ'կան այս բառի ազգականները:

Հայախօս ցեղերու ներկայութիւնը, Հայկական լեռնաշխարհի տարածքին պիտի գոյատեւէ: Սա մեր առաքելութիւնն է: Պիտի խոյանանք, պիտի կռուինք, պիտի կառուցենք հայկական գեղեցկութեան փառքի տաճարները: Պիտի վերախմբագրենք մեր Աստուծոյ յատկանիշները: Աշխարհը ուժեղներին յարգում է: Մեր ծիներու մէջ ունինք, ուժեղ լինելու բոլոր ծածկագիրները: Մեր Աստուածը՝ գոռոզ, հպարտ, անխիղճ պէտք է լինի: Հերիք է երես տուինք 1700 տարի: Մենք կրնանք յաղթող ազգ ըլլալ եթէ, յաղթանակի մշակոյթով դաստիարակենք մեր երեխաները: Առաջին օրէն՝ այդպէս պէտք է սորվեցնենք մեր սերունդները, որ դու ո՛վ հայ մարդ, ո՛վ հայ երիտասարդ, դու հզօր ես, դու յաղթող ես, դու իշխող ես, դու պիտի աշխատես, դու պիտի մաքառես յաւիտեան, դու պիտի ապրես եւ ապրեցնես, դու պիտի սիրես եւ սիրուես, դու պիտի պարտադրես քո խօսքը, քո ներկայութիւնը: Դու պիտի ստեղծագործես, պիտի կերտես, պիտի կառուցես անընդհատ: Դու ո՛վ հայ ժողովուրդ, պիտի չի ծերանաս, այլ տեւական պիտի նորոգես ինքդ քեզ: Լաւագոյնը մենք պիտի լինենք: ամէնաուժեղը մենք պիտի լինենք: Սա պիտի լինի մե նոր կրօնը: Հաւատքով, սիրով եւ աշխատանքով Ոյժի պաշտամունք: Ոյժի աստուած, քեզ կը պաշտեմ ամբողջ սրտովս, տուր ինձ քո կրակը, թո՛ղ վառեմ թշնամիներս քո սրբազան մաքրութեամբ: Թող պարեմ քո ճարճատումի ալիքով: Թող ապրեն իմ սերունդները յաւիտեան յաւիտենից, ամէն:

#28 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 16 January 2007 - 10:54 AM

Այս բառը, հենց հիմա ընթերցեցի:

Ծիսարարողակարգ: Երբ հարց կ'ուտանք թէ՝ կղերականներ ինչ՞ու պաճուճանքով, արդ ու զարդով կը ներկայանան տօնական օրերու ընթացքին, երբ իրենց վարպետը՝ Յիսուս Նազովրեցին համեստ մարդ էր, կը պատասխանեն թէ. «Աստծոյ փառքը ցոյց տալու նպատակաւ այդպէս կը զարդարուինք»:

Ծիս ա արարող ա կարգ: Այս երեքն ալ, անջատ անջատ նոյն իմաստը ունին: Միթէ՞ լեզուական այս պաճուճանքն ալ, նման վերոյիշեալ օրինակին, Աստուծոյ փա՞ռքը ցոյց տալ կը միտի:

Իսկ սանտրուելու ընթացքին, կրնա՞նք ըսել. Ծամահերամազս կը սանտրեմկոր: Ծիսարարողակարգ:

#29 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 16 January 2007 - 11:46 AM

QUOTE(Johannes @ Jan 16 2007, 04:54 PM) View Post
Այս բառը, հենց հիմա ընթերցեցի:

Ծիսարարողակարգ: Երբ հարց կ'ուտանք թէ՝ կղերականներ ինչ՞ու պաճուճանքով, արդ ու զարդով կը ներկայանան տօնական օրերու ընթացքին, երբ իրենց վարպետը՝ Յիսուս Նազովրեցին համեստ մարդ էր, կը պատասխանեն թէ. «Աստծոյ փառքը ցոյց տալու նպատակաւ այդպէս կը զարդարուինք»:

Ծիս ա արարող ա կարգ: Այս երեքն ալ, անջատ անջատ նոյն իմաստը ունին: Միթէ՞ լեզուական այս պաճուճանքն ալ, նման վերոյիշեալ օրինակին, Աստուծոյ փա՞ռքը ցոյց տալ կը միտի:

Իսկ սանտրուելու ընթացքին, կրնա՞նք ըսել. Ծամահերամազս կը սանտրեմկոր: Ծիսարարողակարգ:

Այդ բոլոր պաճուճանքը oops.gif “papouj/մուճակ”, ոչ մի կապ ունեն Քրիստոնեութեան հետ. Այդ բոլորը մեզ են հասել հեթանոսկան օրերիցերբ եկեղեցին եւ պետութիւնը մի եւ նոյնն էին եւ քուրմը եւ թագաւորը անզանազանելի. Նոյնիսկ այսպէս կոչուած սեւ փիլոնը եւ վեղարըոչ մի Քրիստոնեական նախադէպ ունին. Այո, ինչպէս ասիր, տես թէ Յիսուս ինչպէս կը հագուեր. Ոսկի եւ ադամանդ ? Այդ բոլորը սկիզբ գտան երբ մեր այսպէս կոչուած հավատացեալ տիկինները այո տիկիննեերը** երբ Երուսաղէմ երթանք եւ տեսնենք թէ ովքեր են նուիրել այդ բոլոր ոսկի եւ ադամանդները.
** Why are women more devout and men more skeptic? Does it have to do with the perennial male domination, i.e that God and Jesus are of the “male” persuasion?
A friend of mine says it is because women are more emotional and compassionate. True. But what if that murderously vindictive God and Jesus were matriarchal females?

#30 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 16 January 2007 - 12:07 PM

Ինչու՞ քեզ կը սիրեմ:

#31 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 16 January 2007 - 12:17 PM

QUOTE(Johannes @ Jan 16 2007, 06:07 PM) View Post
Ինչու՞ քեզ կը սիրեմ:

Ինչու?
Էստեղ նայիր:
http://www.amherst.e...unttheways.html
"How do I love thee? Let me count the ways..."
by Elizabeth Barrett Browning (1806-1861)

How do I love thee? Let me count the ways.
I love thee to the depth and breadth and height
My soul can reach, when feeling out of sight
For the ends of Being and ideal Grace.
I love thee to the level of everyday's
Most quiet need, by sun and candle-light.
I love thee freely, as men strive for Right;
I love thee purely, as they turn from Praise.
I love thee with a passion put to use
In my old griefs, and with my childhood's faith.
I love thee with a love I seemed to lose
With my lost saints, --- I love thee with the breath,
Smiles, tears, of all my life! --- and, if God choose,
I shall but love thee better after death.


#32 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 01 February 2007 - 07:26 AM

Հայդէ

Ստորեւ գրածս, ստուգման կարիք ունի:

Հայդէ, հայդի, հայդա

Ասոնք բնաձայն ե՞ն, թէ աստուծոյ կանչ («կոչ» բառը, «կանչ» բառի տարբերակը կարո՞ղ է լինել, «ն» աճականով եւ ա/ո փոխանցումով):

թուրքերէնի փոխանցուած հայ բառերը գտնելու համար, գիտուն Աճառեանն ստուգած է, միջին ասիական թուրքական լեզուները: Եթէ միջին ասիականներու մէջ չկան այդ բառերը, ուրեմն հայկական եւ յունական ծագումով բառեր կարող են լինել:

Իմ կարողութիւնէս վեր է այդ գործը: Որպէս զբաղում, արձանագրենք մի քանի միտք:

Գոնէ յոյները, հայերը եւ թուրքերը ունին այս բառը, կամ բացականչութիւնը:

Յարգելի Արփա, գիտեմ, որ «ութիւն» ածանցի հանդէպ զգայնոտ ես, սակայն այս է մեր լեզուի այժմեան պատկերը:

Արեւելցիներս (բոլոր հայերը, անխտիր արեւելքցի են, այն արեւելքը որ ես նկատի ունիմ, այսինքն հայկական լեռնաշխարհը) սովոր ենք գործի մը սկսումէն առաջ, բացականչել պաշտուած աստուծոյ մը, կամ սուրբի մը, կամ մարգարէի մը անունը:

Յա Սուրբ Կարապետ, Յա Մարութկայ Սուրբ Աստուածածին, Յա Յիսուս, Ո՛վ Տէր, Ո՛վ Աստուած, Յիսուս Քրիստոս, Վահ-վահ (ապշութեան պահին՝ Վահէ, այսինքն Վահագնի յիշատակումը):

Յա ռաբբի, Յալլա (Յա Ալլահ), Յա Իլահի. արաբներու մօտ:

Առասպելներու բաժինին մէջ, կը փնտռէք մեր գլխաւոր աստուածը.

Արամա՞զդն է թէ՝ Վահագնը, Մի՞հրն է թէ՝ Աստուածը եւ այլն:

Գիտենք որ, հեթանոս ժողովուրդները բազում աստուածներ ունեցած են, սակայն կը կարծեմ, որ կայսերական նուաճողները փոխած են հայաստանցի ցեղերու պաշտած աստուածներու անունները: Այդ պատճառով՝ նոյն յատկանիշները ունեցող մի քանի աստուածներ կան:

Հայերէն լեզուով՝ վերը յիշածս «աստուած» բառին (չաստուածին)՝ դից կ'ըսուի:

Դից՝ եզակի, Դիք (դիցեր)՝ յոգնակի: Այսինքն՝ Դի (+ց) = Աստուած

Իսկ ինչու՞ Հայկ նահապետը մեր գլխաւոր դիցը չէր կրնար ըլլալ:

Կը կարծեմ, որ օտար նուաճողներ (պարսկական, հելլենական, սեմական) փորձած են մոռցնել տալ, հայ բնիկ դիցերը (կամ գոնէ անունները):

Globalization Համաշխարհայնացումը, հինէն ի վեր կար, սակայն օրուայ նեղ չափերով:

Ռուսերէն դաւայ Davay բառի վերլուծումը, կրնայ լոյս սփռել այս մտավարժանքիս:

Նմանութիւն կը գտնեմ, ռուսերէն (թերեւս միւս սլաւականներուն մէջն ալ) «դաւայ» բացականչութեան (կամ բնաձայնի) եւ հայկական «Հայ Դի»-ի կամ «հայդէ»-ի միջեւ:

Հայդէ խորհեցէք:

Այո

Մեզ կ'ասէին. «հա» մի ասե՛ք, այլ՝ «այո»:

Ես «հա» բառը, հայերէն կը համարեմ: Մեր լեզուն հարուստ է բառապաշարով: Այդ է մերժումիս պատճառը՝ նոր բառերու մուծման: Պահենք մեզի աւանդուածը, փոխանակ մոռնալով նորեր ընդունիլը: Հա՞:



#33 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 01 February 2007 - 09:06 AM

QUOTE(Johannes @ Feb 1 2007, 01:26 PM) View Post

Հայդէ


Մեզ կ'ասէին. «հա» մի ասե՛ք, այլ՝ «այո»:

Ես «հա» բառը, հայերէն կը համարեմ: Մեր լեզուն հարուստ է բառապաշարով: Այդ է մերժումիս պատճառը՝ նոր բառերու մուծման: Պահենք մեզի աւանդուածը, փոխանակ մոռնալով նորեր ընդունիլը: Հա՞:


ՀԱ!! Սիրելի Հովան:
ՅԱ!!! Սիրելի Յուան:
Հա, լան Հովան ակա, (imitating the Bourj Hammoud/Adana vernacular, not, by all means the Aleppo one) հայդէ երթանք:
Or,is it Յայթէ Յովան!?
Հայ տէ oops.gif
Ամօթ ինձ!
Հայ թէ Թուրք?
Why is it that the Armenian word “to go” is “erthal/երթալ” and the past tense is գնացի/ գացի, not երթացի?
Coming to Ha/Ayo,. Yes, our teachers would slap our fingers to not say “ha”, just as they would slap our fingers to not pronounce “esh” as in “ash” but like in “eschew”. Ajarian may easily be declared a saint in the likes of Mashtots, but, as indicated in many posts of mine one must not forget that he was born in Turkland/Istanbul and perhaps his first words were uttered in Turkish, that is his “ana lisan/mother tongue/Mayreni Lezou“ was Turkish. Even if he has vindictively atoned that sin, earned a place of honor in the Pntheon next to Mesrop, one cannot help but see that he did not completely repent. When one looks up the very short and succinct monograph of “HA” in the Armatakan, it says very little except that it “may be from the Turkish “HE/Yes”, and proceeds to refer us to the monograph of “AYO”. I will spares us what is said in that monograph of “ayo” . What if we spell “ha” as “ya/ja/ՅԱ”. Ja wohl mein kapitan! Aye, aye Sir/YES Sir/Ma’am”
Our “teachers” are so terrorized by the Turk to once and for all reject everything and every sound that became to be known as Turkish. Allow me to once again bring the example of “ereko/երեկո” to mean “evening”, yet which in declension turns into “irikun/իրիկուն”. Is it not proof enough that at one time the word would have been spelled “էրէկո”, i.e Է to sound like the A as in “add “ or “every? The sound can still to this day be heard in gavarabarbars like the Musa Ler and Marash.
Yes. Ajarian is a saint, he deserves to be placed in the Pantheon, with full honors, next to Mashtots. But have we not learned more since? Who will be the next Ajarian, with all due respects to rid us of our Ottoman heritage. Not to forget the need of a new and improved Khorenatsi to rid us of the influence of our newly discovered, “new and improved” culture of Abraham, NOAH, David and Moses/Movses**. Look what is being discovered about our Pre-Christian, pre-Khorenatsi culture (We will come to that under separate items??

** When did Moses/Musa/ Mousa//Movses become an Armenian name?
Hi MosJan Movsesian, our fearless leader! smile.gif My name is Mihran Mihranian Just so we stick to the M. In fact, my name is Aramazd Azatian. No, no it is Vahag Vahramian:).


#34 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 01 February 2007 - 09:25 AM

QUOTE(Johannes @ Jan 16 2007, 06:07 PM) View Post

Ինչու՞ քեզ կը սիրեմ:

In addition to the above "Why Do I Love Thee".
Look at this; Dedicated to all those who may still insist hat I am not Armenian, that I know beans about our culture, language, literaure and "RELIGION" as opposed to DENOMINATION".
IF
By Rudyard Kipling.

If you can keep your head when all about you
Are losing theirs and blaming it on you,

If you can trust yourself when all men doubt you
But make allowance for their doubting too,
If you can wait and not be tired by waiting,
Or being lied about, don't deal in lies,
Or being hated, don't give way to hating,
And yet don't look too good, nor talk too wise:
If you can dream--and not make dreams your master,
If you can think--and not make thoughts your aim;
If you can meet with Triumph and Disaster
And treat those two impostors just the same;
If you can bear to hear the truth you've spoken
Twisted by knaves to make a trap for fools,
Or watch the things you gave your life to, broken,
And stoop and build 'em up with worn-out tools:

If you can make one heap of all your winnings
And risk it all on one turn of pitch-and-toss,
And lose, and start again at your beginnings
And never breath a word about your loss;
If you can force your heart and nerve and sinew
To serve your turn long after they are gone,
And so hold on when there is nothing in you
Except the Will which says to them: "Hold on!"

If you can talk with crowds and keep your virtue,
Or walk with kings--nor lose the common touch,
If neither foes nor loving friends can hurt you;
If all men count with you, but none too much,
If you can fill the unforgiving minute
With sixty seconds' worth of distance run,
Yours is the Earth and everything that's in it,
And--which is more--you'll be a Man, my son!

Edited by Arpa, 01 February 2007 - 09:29 AM.


#35 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 06 February 2007 - 11:09 AM

Տուն

Հայերէն՝ տուն եւ անգլերէն town, որքա՜ն իրար նման են: Իսկ անգլիական ազգանունների ետին ton ածանցը ո՞րքանով աղերս ունի հայ «տուն-տան» բառի հետ: Ու՞ր են մեր նորօրեայ գիտունները:

For examples; Bishopton, Livingston, Everton եւայլն:



#36 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 13 February 2007 - 12:34 PM

Հ1 13 February 2007

Ավիացիոն պատահար

Aviation accident

Շա՞տ դժուար է, այս ավիացիոն բառը հայերէնի թարգմանել:

Չէ՜ չի կարելի...օդայի՞ն... երկնայի՞ն, չէ՜ չի կարելի:

Ավիացիոն պատահար: Այսքան:

Ըստ լեզուաբաններու, հնդեւրոպական նախալեզուէն մեզի այս բառը հասած է «հաւ» ձեւով եւ «թռչուն» իմաստով:

Եթէ նախընտրուած է անպայմանօրէն «ավիացիոն» բառը գործածել, գոնէ հայկական տարբերակը թող գործածուի:

Հաւային արկած: Խնդայ:

Ավիաուղիներ= հաւուղիներ...Armenian Airlines>հայկական հաւուղիներ

Չես գիտեր ինչու՞՝ օտարինը հաճելի կը թուայ ոմանց:

Գիտեմ ինչու, որովհետեւ հզօ՜ր եւրոպական ազգերն են այդ օտար բառերը գործածողները:

Իսկ մենք՝ հետամնաց ասիացիներս, որչափ շատ հայերէն բառերը փոխարինենք եւրոպական զանազան եւ զարմանազան ժողովուրդներու բառերով, այդքան կը եւրոպականանանք:

Այս հոգեբանութիւնը անգիտակցաբար կը կրեն շատեր:



#37 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 14 February 2007 - 09:25 AM

Believe or not?
Հավատալ թէ ոչ?
QUOTE(Johannes @ Feb 13 2007, 06:34 PM) View Post

Հ1 13 February 2007

Ավիացիոն պատահար

Aviation accident

Շա՞տ դժուար է, այս ավիացիոն բառը հայերէնի թարգմանել:

Չէ՜ չի կարելի...օդայի՞ն... երկնայի՞ն, չէ՜ չի կարելի:

Ավիացիոն պատահար: Այսքան:

Սա բառը Հայերէն է: Գուցէ աւելի Հայերէն քան թէ այդ բոլոր Եւրոպական տարբերակները: Եւրոպական կասենք: Ասենք ՀՆԽ Հնդեւրոպական նախա լեզու: Մենք սովորութիւնը ունենք Հ կամ Յ ով նախանծանցել շատ մը բառեր, ինչպէս ԱՋ- Յաջող, Աղթ - Յաղթել եւլն :Ինչու? Չգիտեմ! Նման այդ սովորութեան Ա, ՈՒ կամ Ը-ով սկսել շատ մը բառեր որք սկսին Ր-ով կամ Ռ- ով:
Արդիոք յայտնի եղավ արդէն?
Ավիացիոն ը գրենք Հ- ով սկսեալ, Հավիացիոն, հաւ այսինքն թռչուն եւ տեսնենքթէ Էւրոպացիները որտեղէն սովորել են գրել avis//avian/avion/թռչուն/ թռչնազգի/թռող: Իբր թէ սա բավական չէր այժմ փոխանակենք Հ- ն Ֆ ով եւ տեսնենք թէ Անգլիա/ Գէրմանա խոսները որտեղէն փոխ են արել fowl/ թռչուն/թռչնազգի բառը:

Արդեօք հաւանական պիտի լիներ երբ տեղափոխենք “aviation/aviatsia with…

ՀԱՒԱՅԻՆ ???



#38 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 14 February 2007 - 09:48 AM

Ընդհանրապէս սովոր չեմ ժպտիկ-կապիկներու գործածման:

Ընթերցողին կը թողնեմ գուշակել՝ կատակ է՞, լուրջ է՞ թէ՝ ծաղր է գրածս:

Շարունակելով մեր աշխատասիրութիւնը, ասենք, որ օդակայաններն ալ կարող ենք կոչել՝ հաւնոց:



#39 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 14 February 2007 - 10:01 AM

QUOTE(Johannes @ Feb 14 2007, 03:48 PM) View Post

Ընդհանրապէս սովոր չեմ ժպտիկ-կապիկներու գործածման:

Ընթերցողին կը թողնեմ գուշակել՝ կատակ է՞, լուրջ է՞ թէ՝ ծաղր է գրածս:

Շարունակելով մեր աշխատասիրութիւնը, ասենք, որ օդակայաններն ալ կարող ենք կոչել՝ հաւնոց:

Յովաննէս,
Սա գիրդ չափազանց հաւանեցի: Արժանի ես երեք չիրերու, three cheers!
cheers.gif cheers.gif cheers.gif
clap.gif clap.gif clap.gif

Edited by Arpa, 14 February 2007 - 11:27 AM.


#40 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alép, Syrie

Posted 16 March 2007 - 03:48 AM

Գիքորը երբ հրաւիրում էր յաճախորդներին, գոռում էր՝ «Էստի համեցէք»:

Սասունցիի մը բերնէն լսած եմ համսեցի բառը, որ կը նշանակէ համտեսեցի:

Ընկերովի, միասին, միաբերան, միասնաբար

«Ընկերովի» բառի նախնական իմաստը գիտէք. ընդ կերովի, այսինքն՝ միասնաբար ուտելով:

«Միասին» բառն ալ նմանօրինակ ծագում ունի. Մի+ա+սին (սինը համեմատենք սուն, սնել, սնունդ բառերու հետ):

Քարէ դարեան մադուն ընտանիքը հետզհետէ կը բազմանար: Անձաւներուն մէջ ծուարած երեխաներ եւ կանայք տեւական քաղցի մէջ էին, զի որդերը եւ թարմ դալարիքը փորերնին չէր կշտացներ այլ եւս: Այրերը սնունդի այլ աղբիւրներ պէտք է գտնէին: Իսկ արածող ցուլերն ու ռնգեղջիւրները միսի ահագին պաշար կարող էին լինել: Այսպիսի կենդանիք որսալը առանձին կատարելիք գործ չէր: Գայլերի ոհմակի, կամ էգ առիւծների խմբակի նման, նախամարդիք արձակեցան շարժական մսակոյտերի վրայ եւ իւրանց մէջ արդարօրէն բաժանեցին ուտելիքը:

Երբ մարդիկ եղան մշակ, բերքի, արգասիքի հաւաքը համերաշխութեան տօն դարձաւ:

Մեր մեծերը երբ պիտի բնորոշէին անձի մը մտերիմ լինելը, ասում էին. «ես նրա հետ գաւաթ խմած եմ»:

Այսինքն նրա հետ սեղան նստելով կերուխում սարքել է:

Ցայսօր, համաշխարհայնացման թոհ ու բոհի մէջ, կը գտնուին մարդիկ, որոնք չեն ուզենայ առանձին ճաշել, դրա համար հրաւիրում են ամէնամօտիկ անձին կամ անձերին միասին հաց ուտելու համար, որպէսզի իրար միջեւ աղ ու հաց լինի: Սա երեւոյթը, կենդանական աշխարհին պատկանող մարդու ծինային խառնուածքն է: Միասին ճաշելը, բարեկամական ծէս է:






0 user(s) are reading this topic

0 members, 0 guests, 0 anonymous users