-= Prunus Armeniaca =- Apricot -= Hayastani Tsiran =-
#21
Posted 17 December 2007 - 09:16 AM
http://hyeforum.com/...mp;#entry219566
"Բայց օգտուելով առիթից, ես կուզէի այստեղ ցոյց տալ նման մի աստուածանուան–ուրարտ. Turan- եւ խոռ. Tiranna- անդրադարձումը հայոց լեզուի մէջ եւ շեշտել այս դէպքում եւս խուռի-սուբարեան առաջնութիւնը ուրարտականի հանդէպ:
Խոռեան (Խուռիտական, Հուռիական) tiranna կամ dTiranna նշանակել է «ծիածան»** եւ դրա աստուածացումը, որից ունենք Նուզիի փաստաթղթերում Ar-tiranna «նուէր Տիրաննայի» յատուկ այրանունը: Ըստ իս այդ tiran- «ծիածան» բառը հեշտութեամբ կարող էր դառնալ հայերէնում «ծիրան» տ>ծ փոխանցմամբ, ինչպէս՝ տատանիմ (տանիմ բայից) եւ ծածանիմ, պիղծ>պղտոր, պարտ (հպարտ, ամպարտաւան)>պարծիմ, աղտեղութիւն//աղծութիւն, կեղտ>կեղծ...բարբառներում՝ տո//ծո, Տրդատ>Ծրդատ եւ այլն եւ այլն: Իսկ հայոց ծիրան-ի բառը հնում նշանակել է «գեղեցիկ կարմիր խառն դեղինի հետ, վարդագոյն ոսկեգոյն, մանուշակագոյն, ծովագոյն, երկնագոյն» (ըստ առձ. բառարանի) եւ ոչ մի կապ չունի ծիրան պտղի հետ: Մեր ժողովուրդը ծիածանին ասում է «կանաչ ու կարմիր» եւ բնական է որ հայոց ծիրանի բառը նախկին tiran- «ծիածան»ից ժառանգած ունենար այդ «կարմիր-դեղին» կամ ժողովրդական «կանաչ ու կարմիր» գոյնը: Միւս ուժեղ յատկանիշը այդ ծիածանի աղեղնաձեւ լինելն է եւ այդ յականիշը պահել են վրացիք ჭირანო čirano (ճիրանո) «լուսնի բակը»:
Ի դէպ վրաց լեզւում ծիրան պտուղը կոչւում է ჭერამი čirami, որ ինչպէս տեսնում ենք տարբերւում է čirano «աղեղ, բակ» բառից թէ իմաստով եւ թէ հնչմամբ: Խոռերէնում tiranna «ծիածան» բառը համարւում է փոխառեալ սումերերէնից (տե'ս Nuzi personal names, էջ 267): Իսկ որ «ծիածանը» կարող է եւ աստուածացուել, այդ ցոյց է տալիս եւ յուն. iris «ծիածան» եւ Irida դիցուհու անունը, որպէս աստուածների համբաւաբերի. Ինչպէս տեսնում ենք խոռ. Tiran- դիցանունը աւելի մօտ է հայոց ծիրան- եւ վրաց čirano բառերին իր ձեւով, քան ուրարտ. Turan դիցանուան ձեւը: Սա եւս գալիս է ասելու, որ հայոց շատ բառեր, թէ յատուկ եւ թէ հասարակ, աւելի շուտ հարաւից*** են, խուռիական (խոռեան) Արիմէ-Շուպրիայից, քան Ուրարտուից:
** Մեզմէ ոմանք ծիածանը կը ճանաչեն «ծիրանի գօտի» անունով:
***Հայաստանի հարաւ արեւմտեան գաւառներից:
Նկատողում.
-Ծիրան պտուղը ծիրանի գօտիի (ծիածան) նման կանաչ-կարմիր-դեղին եւ կոր է:
-«Չիր»ը, այսինքն չորացած պտուղը, հաւանաբար ծիրան պտուղի անուան առաջին մասէն (ծիր-ճիր) առաջացած է:"
#22
Posted 24 February 2009 - 07:04 PM
ԾԻՐԱՆ
Edited by Zartonk, 24 February 2009 - 09:54 PM.
#23
Posted 07 April 2010 - 07:30 AM
Here is the somewhat other sad face of the coin. Yes, we do remember that untimely frost when the buds and the flowers were frozen. Now, can we hear what Armenian sources are saying??
Caution the source of this news is not Armeno-friendly.
ARMENIA NOT TO EXPORT APRICOTS
FreshPlaza
April 6 2010
Apricot crops in Armenia will be low due to the recent frost.
Chairman of the Armenian agrarian union Grach Berberyan said the
apricot crops in Armenia will be low due to the recent frost,
therefore, he says there will be no export of production.
Tert.am reports that the gathered crop will hardly meet the demands
of the internal market. He predicts the average price of a kilo of
apricots to make up 500 drams.
The frost damaged almost all apricot trees of Armavir. The damage in
Ararat made up 50%. Mostly mountainous regions where apricot trees
haven't blossomed yet have benefited.
The official export of apricot from Armenia made up 8000 tons in 2009.
http://www.freshplaz...il.asp?id=61518
0 user(s) are reading this topic
0 members, 0 guests, 0 anonymous users