Jump to content


Photo
- - - - -

Տեղանուն


  • Please log in to reply
76 replies to this topic

#41 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 26 December 2007 - 12:35 AM

Սիրելի Մովսես.
Դու գիտես որ ես որքան եմ սիրում զավեշտը:
Իսկ, եթէ մեր զավեշտը այսքան ընկղմել է, խնդրեմ ինձ վերցնել սա Ֆորումից:

#42 MosJan

MosJan

    Էլի ԼաՎա

  • Admin
  • PipPipPipPipPip
  • 31,196 posts
  • Gender:Male
  • Location:My Little Armenia

Posted 26 December 2007 - 12:44 AM

QUOTE (Arpa @ Dec 25 2007, 10:35 PM)
Սիրելի Մովսես.
Դու գիտես որ ես որքան եմ սիրում զավեշտը:
Իսկ, եթէ մեր զավեշտը այսքան ընկղմել է, խնդրեմ ինձ վերցնել սա Ֆորումից:


Zavesht@ zaveshti tegh uni - barekamabar yev vorpes forumi Tarets hangist karrogh es yeritasardin tsuyts tal te ur karrogh e zaveshtov zbaghvel, yete du che apa ov ?? nerka depqum - chitchat kam Humori forumer@.....

j@ghayananlu yev aperits durs galu kariq chka barekam.

#43 Balaclava

Balaclava

    julik jurnalist

  • Banned
  • PipPipPip
  • 307 posts
  • Gender:Male

Posted 26 December 2007 - 01:04 AM

QUOTE (MosJan @ Dec 25 2007, 10:44 PM)
Zavesht@ zaveshti tegh uni - barekamabar yev vorpes forumi Tarets hangist karrogh es yeritasardin tsuyts tal te ur karrogh e zaveshtov zbaghvel, yete du che apa ov ?? nerka depqum - chitchat kam Humori forumer@.....

j@ghayananlu yev aperits durs galu kariq chka barekam.


vay... es stegh mi ban ei grel... es ura anhetacel?

lav hesa hishem noric kgrem... artist.gif

#44 MosJan

MosJan

    Էլի ԼաՎա

  • Admin
  • PipPipPipPipPip
  • 31,196 posts
  • Gender:Male
  • Location:My Little Armenia

Posted 26 December 2007 - 01:08 AM

QUOTE (Balaclava @ Dec 25 2007, 11:04 PM)
vay... es stegh mi ban ei grel... es ura anhetacel?

lav hesa hishem noric kgrem... artist.gif


che hakob jan estegh mi g@ry
mardiq lurj tema en xosum, pahenq amen topic ir imastov

te katak es uzzum anes @enker jan handipi chit chat forum entegh hatuk katakneri hamar enq drel...

#45 Balaclava

Balaclava

    julik jurnalist

  • Banned
  • PipPipPip
  • 307 posts
  • Gender:Male

Posted 26 December 2007 - 01:14 AM

QUOTE (MosJan @ Dec 25 2007, 11:08 PM)
che hakob jan estegh mi g@ry
mardiq lurj tema en xosum, pahenq amen topic ir imastov

te katak es uzzum anes @enker jan handipi chit chat forum entegh hatuk katakneri hamar enq drel...


eghav geraguyn axper. smile.gif

indz tvac te arpan katakova barbar@ poxel, jamanakin haskanali hayerenov er xosum... bayc pastoren katak cher, ay avelin lurj...

Lurj patasxanem Jermuki hamar:

Jermutyan het kap piti unena, ev voch te mkndeghi... Bayc vstah chem... Mer lezun, hayoc lezun, shaat hzora... imastaser lezua, ev imastunner@ petk e vor katakel el siren smile.gif edpes chi Arpa eghbayr?

#46 MosJan

MosJan

    Էլի ԼաՎա

  • Admin
  • PipPipPipPipPip
  • 31,196 posts
  • Gender:Male
  • Location:My Little Armenia

Posted 26 December 2007 - 01:17 AM

HAgop jan mez mot aveli tarber e qan hima tesnum es - inch inch patjarnerov ( ch@gitem ) mardiq lurj temanerov nerkayums chen xosum, menq el tvel enq mez iyspes asats " zavzakutyan ", yes qo blog@ kardatsel em mi qihc tesnum em or lurj temaner bavakanin xosum es / grum es:) hajeli k@lini or et lav temanerits emz el bajin hanes smile.gif

@ndhunir vorpes @enkerakan xndranq

#47 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 26 December 2007 - 02:01 AM

QUOTE (Balaclava @ Dec 26 2007, 07:14 AM)
eghav geraguyn axper. smile.gif

indz tvac te arpan katakova barbar@ poxel, jamanakin haskanali hayerenov er xosum... bayc pastoren katak cher, ay avelin lurj...

Lurj patasxanem Jermuki hamar:

Jermutyan het kap piti unena, ev voch te mkndeghi... Bayc vstah chem... Mer lezun, hayoc lezun, shaat hzora... imastaser lezua, ev imastunner@ petk e vor katakel el siren smile.gif edpes chi Arpa eghbayr?

Mkndegh@ qo papin.
Shunshanordi!!!
Du hvaknes or du Hay Msahkuyt gites???
Du Daniel Varuzhannerin, Siamantonerin yev Petros Doriannerin vorin tsakin isk arzhani ches. Gna! Hayeren sovorir yev het ari!
Goutse mi or sovores mer Hay lezoun .
Minj ayd...
Voch!
Cheghav!
Menq hazar ou mek zaveshtner gitenq.
Dou takavin cheyir tsnvel.
Bayts, amen ban chap ou sahman ouni.
Isk, yethe dou gites ayn inch or menq arden ch-gitenq, khndrem, mez lousavori.
Isk, yethe voch. Sireli Movses, khndrem, im anoun@ jnjir ays Forumits.
I have seen other idiots, who could not even write their own name, in not only in English, Spanish or Armrnian, give us "sermons" about the Armenian language.
RIP, Astvats Hogin Lousavori Vartahourin.
No, no.
This is not about him, but about a Parskahay/Nor Joughayetsi compatriot of his, which I will not reveal.

Edited by Arpa, 26 December 2007 - 02:09 AM.


#48 Balaclava

Balaclava

    julik jurnalist

  • Banned
  • PipPipPip
  • 307 posts
  • Gender:Male

Posted 26 December 2007 - 02:19 AM

QUOTE (Arpa @ Dec 26 2007, 12:01 AM)
Mkndegh@ qo papin.
Shunshanordi!!!
Du hvaknes or du Hay Msahkuyt gites???
Du Daniel Varuzhannerin, Siamantonerin yev Petros Doriannerin vorin tsakin isk arzhani ches. Gna! Hayeren sovorir yev het ari!
Goutse mi or sovores mer Hay lezoun .
Minj ayd...
Voch!
Cheghav!
Menq hazar ou mek zaveshtner gitenq.
Dou takavin cheyir tsnvel.
Bayts, amen ban chap ou sahman ouni.
Isk, yethe dou gites ayn inch or menq arden ch-gitenq, khndrem, mez lousavori.
Isk, yethe voch. Sireli Movses, khndrem, im anoun@ jnjir ays Forumits.
I have seen other idiots, who could not even write their own name, in not only in English, Spanish or Armrnian, give us "sermons" about the Armenian language.
RIP, Asrvats Hogin Lousavori Vartahourin.
No, no.
This is not about him, but about a Parskahay/Nor Joughayetsi compatriot of his, which I will not reveal.


Arpa, deary,

I forgive you for who you are. But I have a very strong suggestion for you---that is: grow up.

If you, or just anybody here, dislike my comments, you can ignore them and I will not be offended. I will be more than happy to see you happy.

And no, I don't read Siamanto, Daniel Varouzhan or Mugurdich Peshiktashlian. I write. I am a writer and a philosopher. And I dislike anyone who can take an example of others and compare my works with theirs. That's just a cowardly monkey business. Again, I would tell grow up to those.

Should you like to reply to me again with "son of a b..." comments, then do it privately, again---grow up.

P.S. Mosjan, should you delete my comment, please do send a copy of it to Arpa before doing so. This may be a therapy.

#49 MosJan

MosJan

    Էլի ԼաՎա

  • Admin
  • PipPipPipPipPip
  • 31,196 posts
  • Gender:Male
  • Location:My Little Armenia

Posted 26 December 2007 - 02:21 AM

if i see one more insulting comment in this forum i will quit the forum my self

HAgop i will strongly suggest you to stay a way form Arpa

Arpa please see you pm box i just send you a PM

#50 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 26 December 2007 - 03:01 AM

QUOTE (MosJan @ Dec 26 2007, 08:21 AM)
if i see one more insulting comment in this forum i will quit the forum my self

HAgop i will strongly suggest you to stay a way form Arpa

Arpa please see you pm box i just send you a PM

Yes, I saw the PM from this balaka or whatwever the f he is is.
I just came back from a Christmas "love fest', where I made love to my khnimatsis, and my khnnamiysii of my khnamatsi, who happens to be the son of my dearst from MusaLer, and I urged him to transmit my regards to one of my best friends, his Musa Leratsi ifather. And at which party I also spoke to another khnami of my knhnami-khanmi from Ywrevan-Gavar, who, in his own right is a highly educatedely successful enterpreueournin hid own right, whose naem will be spared here. Where we agreed that tere is no lign to separate the so called eastern and western Armenian. And now. Comes this bala-kaka to once again draw ligns.
Balakaka, kukumanga, whatever your name is ... learn ARMENIAN/HAYEREN before you respond. Learn that this is HyeForum, not Russki-forumki




#51 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 26 December 2007 - 03:32 AM

QUOTE (MosJan @ Dec 26 2007, 08:21 AM)
if i see one more insulting comment in this forum i will quit the forum my self

HAgop i will strongly suggest you to stay a way form Arpa

Arpa please see you pm box i just send you a PM

Ayo, gitem.
Bayts, ov or e ays ayspes kochvats Balakakan. Herou mna mer Hyakakan mshakuytits, i batsaryal Marx- Engelsian, Leninian, Stalnian-its.
WHO-EVER THS BALAKAKA IS!!!
Is he just discovering what Armenian Culture is?
Does he know who Charents, Sevaak, Terian and Toumanian are ? Let's her about them!!!

Edited by Arpa, 26 December 2007 - 03:36 AM.


#52 MosJan

MosJan

    Էլի ԼաՎա

  • Admin
  • PipPipPipPipPip
  • 31,196 posts
  • Gender:Male
  • Location:My Little Armenia

Posted 26 December 2007 - 03:56 AM

i wasn't joking Arpa


I Quit !!! thats it
enough of this internet shmimternet

#53 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alιp, Syrie

Posted 06 February 2008 - 08:37 AM

Դարձեալ մէջբերում Կամսար Աւետիսեանի «Աշխարհագրական Անունների բացատրական բառարան» գրքոյքից:

  • Ալաբամա.- Նահանգ ԱՄՆ-ի հարաւում: Ամերիկեան հնդիկների լեզւով նշանակում է՝ «նրանք, որ կտրում են անտառը»: Նկատի են ունեցել առաջին նուաճողներին, որոնք ոչնչացնում էին անտառները՝ հողը մշակելու համար:
  • Ալավերդի.- Քաղաք Հայաստանի Հանրապետութիւնում: Գտնում են, որ առաջացել է ալան ցեղանունից եւ վրաց գվերդի՝ «ձոր» բառից: Հետագայ մեկնաբանութիւնը, թէ իբր թուրքերէն «աստուածատուր» բառից է, սոսկ զուգադիպութիւն է:
  • Ալազանի.- Գետ վրաստանում: Անուան առաջացումը կապուած է գետի աւազանի խոնաւութեան հետ: Կազմուած է վրաց ալա՝ «խոնաւ», եւ զանի՝ «վայր, տեղ» բառերից. Այսինքն՝ «խոնաւ տեղ»:
  • Նեբրովթ, Նեմրութ.-Բարձր գագաթ, որ գտնւում է Վանայ լճի հիւսիսարեւմտեան մասում: Հանգած հրաբուխ է: Այդպէս է կոչւում Նեբրովթ-Բել առասպելական հսկայի անունով, որը կամենալով իրեն ենթարկել հայոց նախահայր Հայկին՝ արձակուեց նրա երկրի վրայ, բայց սպանուեց Հայկի ձեռքով: Նեբրովթին կամ Բելին թաղում են լեռան կատարին: Նրա անունով էլ կոչւում է լեռը:
  • Կարին.- Պատմական Հայաստանի Բարձր Հայք նահանգի գլխաւոր քաղաքն է: Անունը, ըստ ենթադրութեան, ծագում է բնիկ Կարենիտիս ցեղանունից:
  • Կարս.-քաղաք արեւմտեան Հայստանում, նոյնանուն գետի վրայ: Ունի միջնաբերդ: Պատմական յուշարձաններից նշանաւոր է ս Առաքելոց եկեղեցին, որ հիմնուել է 10-րդ դարում եւ կանգուն է մինչ օրս: Կարսը պատմական Վանանդ գաւառի կարուց քաղաքն է: Կարս անունը կապուած է հնագոյն ժամանակներում այդ կողմերում բնակող Կարենիտիս ցեղախմբի անուան հետ, որը յիշատակուած է Քսենեփոնի մօտ:
  • Լատաքիա կամ Լաթաքիա.- Նաւահանգիստ Սիրիայում: Լաոդեկէա քաղաքի անուան աղաւաղ արաբական ձեւն է: Հիմնադրել է Սելեւկեան թագաւոր Սելեւկ 2-րդը ի պատիւ իւր մօր՝ Լաոդիկէայի:
  • Բհարաթա.-Հնդկաստանի դասական անուանումը, որը առօրեայ գործածութեան մէջ քիչ է հանդիպում, բայց համարւում է երկրի պաշտօնական անունը (Հինդի լեզւով) եւ գրուած է սահմանադրութեան մէջ: Այդ անունը գալիս է հնդկական «Մահաբհարաթա» դիւցազներգից եւ սանսկրիտ լեզուից: Բհարաթան այդ դիցաբանութեան մէջ յիշատակուած արքայազուններից մէկի անունն է:


Ծանօթ.

*Նոյնպէս «Ալավերդի» վերեւ ներկայացուած բացատրութեան համեմատ, կարելի է թարգմանել՝ «խոնաւաձոր» եւ ոչ՝ «Ալանաձոր»:

**Նոյնանուն (նամրուդ, նեմրուդ) հնավայր կայ հիւսիսային Իրաքում. պատմական Ասորեստանում: Այստեղ տեսնում ենք «բ» տառի «մ»ով փոխարինումը:

***Մինչ եւ առաջին աշխարհամարտը, կամ խորհրդային Հայաստանի ստեղծումը, Կարսը համարուել է արեւելեան Հայաստան:

****Արաբերէն լաթաքիան կոչեն «Լադիկիա» կամ «Լազկիա»: «Լաթաքիա» անունը, մենք հայերս կու տանք այդ քաղաքին:

*****Քաղաքիս արաբները, համեմունքին կուտան «բահարաթ» անունը, հաւանաբար Հնդկաստանէն բերուած ըլլալուն համար:



Յետագիր. եթէ հարմար դատէք, ջնջեցէք այս յղումը նախորդող եւ շարանին չի առնչւող յղումները:

#54 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 06 February 2008 - 05:10 PM

Նորից ՈՂՋՈՅՆ Սիրելի Յովաննէս:
Ինձ մեծ հաճոյք է կրկին տեսնել քո սիրուն դէմքը:
Պիտի վերդառնանք քո խիստ շահեկան յղումներին, մինջ այդ .
Տես իմ e-mail-ը որ դու ասիր չէիր կարող կարդալ:
Մի քիչ յապաւումքով:
QUOTE
Ողջոյն Սիրելի Յովաննէս, բարի օր քեզ:
Ընդունիր իմ երախտիքը եւ գնահատանքը ի դէմ քո ազնիւ խօսքին: Սա նորոյթ չէ, պիտի նշմարել թէ ես երկար ատեն է նշանակալից գիր չեմ գրել:
Ընթերցողների մտաւորական ...... լքեցին մի առ մի, մինչեւ դու յայտնուեցիր…….. Խնդրեմ անտեսիր իմ ցասումը եւ շարունակիր քո հոյակապ հայրենասիրագիտական յղումնեերը ….Անշուշտ, չի մոռանալ որ մեր յղումների մեծ մասը կայանայ Հրեայ-ի եւ Թուրքի շուրջ

Կատակ?
Զաւեշտ?
Ես պաշտեմ մեր կատակաբան Բարոնեան-ներին եւ Օտեան -ներին: Երանի ես նման զաւեշտական, երգիծական հանճար ունենայի եւ երգիծագրէի մեր այսօրուայ զաւեշտները:
Մենք կարօտ ենք ներա նմաններին:**
Ինչպէս վերեւ խօսեցինք: Զաւեշտը իր տեղն ունի see ChitChat and Humor, բայց երբ մեր լման մշակոյթը վէրափոխուի Rabiz-ի եւ Աֆրիկա-Ամերիկեան RAP -ի?
Ես յոգնել եմ փորձել մեր ընթերցողներին բերել մեր մշակոյթին:
Խնդրեմ, դու շարունակիր:
Այո, ես ալ մի ժամանակ երիտասարդ եմ եմ եղելեւ շուարել Շնորհալի-ն Շա -Նանա- ի հետ : Կամ (komitas)Կոմիտասը Կարաոկի(karaoke) հետ:
** Կարօտ= nostalgia and need..
Օտարութիւն այսքան տարով,
Կ’ուլամ կարոտով կարոտով,
Մեր խնդիրքը լուծուի շուտով
Համբերէ հոգիս համբերէ:

Հէռացել եմ Հայրենիքէս
Բաժանուել եմ ընտանիքէս,
Անշուշտ օր մը պիտ գանք ի դես
Համբերէ հոգիս համբերէ:

Սրտիս մէջը ունիմ կրակ
Կայրէ զիս ամէն ժամանակ,
Հայրենիքէս չկայ նամակ
Համբերէ հոգիս հմաբերէ:

Մայրիկ, կ’երդնում արեւ վկայ
Յետ այսու ինձ դադար չկայ,
Արար աշխարհ թող իմանայ:
Հայը կ’ապրի ու կը մնայ
Վատ, չար թուրքը թող իմանայ
Դաշնակցութիւն կայ կը մնայ:
”
Or,
“Կռունկ! ՈՒՍՏԻ? Կուգաս,
Կարօտ եմ ձայնիդ”

Edited by Arpa, 07 February 2008 - 04:27 AM.


#55 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alιp, Syrie

Posted 09 September 2009 - 03:05 AM



California





ԿԱԼԻՖՈՌՆԻԱ.– Այսպէս է կոչւում թէ՛ ԱՄՆ-ի արեւմտեան նահանգներից մեկը եւ թէ՛ նրանից հարաւ եղող ու Մեքսիկային պատկանող Կալիֆոռնիա թերակղզին: Կալիֆոռնիա նահանգից տարբերելու համար թերակղզին յաճախ անուանում են Ստորին կամ Հին Կալիֆոռնիա: Կալիֆոռնիա անունը առաջացել է սպաներէն Կալիենտէ ֆոռնալա (Caliente fornala) արտայայտութիւնից, որ նշանակում է «շիկացած հնոց»: Այսինքն` արեւից շիկացած հող: Հետագայում, որոշ կրճատման եւ փոփոխութեան ենթարկուելով, դարձել է Կալիֆոռնիա: Այդ անունը սկզբում տրուել է թերակղզուն, ուր Մեքսիկան նուաճող Կորտեսը հանդիպեց անտանելի շոգի: Յետոյ տարածուեց ԱՄՆ-ի արեւմտեան նահանգներից մեկի վրայ, որը մօտ է թերակղզուն եւ սկզբում պատկանում էր Սպանիային:



Բառամեկնում

Թերակղզի (թեր (> թերի՝ «պակասաւոր, միակողմանի») եւ կղզի)–gulf

Caliente fornala–Hot furnace



Ծանօթ.

– Կը խնդրուի «ամընը» ձեւով չկարդալ ԱՄՆ համառօտագրութիւնը, մանաւանդ որ հիմա թուրքերուն հետ «լաւ յարաբերութիւն» ունինք:



– Արեւելահայերէն Իսպանիա տեղանուան սկզբի ի ձայնաւորը առաջացած է, հաւանաբար, երկրի սպանական անուան Espaρa ձեւից: Հայերէն Է ձայնաւորը ինիի կը վերածուի, երբ ածանցուի: Օրինակ՝ էշ>իշութիւն, էգ>իգական. նոյնը գործադրուած է օտար անուան պարագային` որ ճիշտ չէ:



#56 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 09 September 2009 - 07:02 AM

smile.gif Պարտիմ քեզ Օհան,
Ցայսօր ես ենթադրէի որ Baja California Կալիֆոռնիայի ծոց “Bay of California”?? նշանակէր, բայց դու շտկեցիր: Baja pr. baha means lower, I.e. south(ern) , like the Fr. Bas, Engl. base, bass, basso. Իմա , վարի, ցածր, հարաւ ::
Gulf=Ծոց, ծովածոց, ծովախորշ. Persian Gulf=Պարսից/Պարսկական Ծոց
Կղզի=Island, Թերակղզի=peninsula
http://i459.photobuc...norte-map-1.jpg



#57 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alιp, Syrie

Posted 09 September 2009 - 09:19 AM

Իհարկէ՝ peninsula: Այսպիսի սխալ պիտի չանէի:



#58 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alιp, Syrie

Posted 19 September 2009 - 04:22 AM

Սույն հոդվածը գրվել է «Արարատ» ՌԿ-ի Արտասահմանյան մամուլի տեսության մեջ զետեղված ԲիԲիՍԻ-ի թուրքական ծառայության 2009թ. օգոստոսի 12-ին հրապարակված «Քրդական նախաձեռնությունը և քրդական տեղանունները» նյութի կապակցությամբ:

ԱՐԱՐԱՏ-ԿԵՆՏՐՈՆ



QUOTE
Թուրքիայի նախագահ Աբդուլլահ Գյուլը 2009թ. օգոստոսին Բիթլիս կատարած այցի ժամանակ հայտարարեց, որ ներկայիս Գյուրօյմաք գավառի իսկական անունը քրդերեն Նորշին է1 ։ Այն, որ Գյուլն այս հայկական տեղանունը ներկայացնում է իբրև քրդական, պատահական չպետք է համարել։ Թուրքիայում հայկական տեղանունների թուրքացումն ու քրդացումը նոր երևույթ չէ։ Ինչ վերաբերում է Նորշինին, ապա այն մաքուր հայկական է թե° իր բաղադրիչներով` Նոր+շեն, թե՞ տեղանվանակազմ կաղապարաձևով։ Ընդ որում՝ շեն (կառույց, գյուղ, բնակատեղի) բաղադրիչով տեղանունները զուտ հայկական են, ինչպես՝ Մարտունաշեն, Վասակաշեն, Գետաշեն, Վանքշեն, Համշեն, Վերիշեն և այլն։

Հարկ է նշել, որ տեղանունները լեզվական համեմատաբար կայուն փաստ լինելուց բացի՝ ունեն պատմագիտական և քաղաքական արժեք։ Ուստի՝ Գյուլի հատարարությանը վերաբերող 2009թ. օգոստոսի 9-ին ԲԻԲԻՍԻ-ի և թուրքական լրատվամիջոցների հրապարակումները 2 մեկ անգամ ևս հաստատում են, որ Օսմանյան կայսրության, հետագայում նաև՝ Հանրապետական Թուրքիայի ղեկավար շրջանակները, շատ լավ հասկանալով տեղանունների ռազմավարական նշանակությունը, հետևողական քաղաքականություն են վարել՝ Թուրքիայի սահմաններում գտնվող բնակավայրերի անուններն աղավաղելու և դրանք զանազան միջոցներով սեփականացնելու ուղղությամբ։
Թուրքիայում հայկական տեղանունների ձևախեղման ավանդույթը դարերի պատմություն ունի։ Օսմանյան իշխանությունները, նորանվաճ տարածքները յուրացնելու նպատակով, բնիկ տեղանունը թարգմանում էին թուրքերենի, ինչպես Տանձուտը՝ Արմուդլու, Աղբյուրաշենը՝ Քյանքենդի, Կարմրիկը՝ Քըզըլջա, Ծաղկաձորը՝ Դարաչիչեք և այլն, կամ էլ տեղական բարբառի ազդեցությամբ նախկին ձևից որոշ չափով հեռացած տեղանունը բաղարկության սկզբունքով նմանեցնում թուրքական այս կամ այն բառին, այսպես՝ Արմտիքը դարձնում Արմուդի, Օձունխաչը՝ Ուզունհաչ, Օձունը՝ Ուզունլար, Կյուրոպաղատը՝ Գյուրբաղդը, Քարհատավանը՝ Քարադիվան, Քարվաճառը՝ Քելբաջար, Ճղոպուրկենցը՝ Չոփուրգենս, Բասենը՝ Փասինլեր և այլն։ Տարածված մեթոդներից էր նաև հին բնակավայրերին նոր անուններ տալը՝ ձգտելով մոռացության մատնել նրանց բնիկ պատկանելությունը3 ։ Անվանափովում էին նույնիսկ քրիստոնեական սրբավայրերը. օրինակ՝ նշանավոր Վարագավանքն անվանափոխվել է Եդիքիլիսե (յոթ եկեղեցի), նույնիսկ թյուրքական ցեղերը Սուրբ Էջմիածինը վերակոչել էին Ուչքիլիսե (երեք եկեղեցի)։ Ի դեպ՝ մեր հաշվումներով Արևմտյան և Արևելյան Հայաստանում եղել են քիլիսե (եկեղեցի) բառով մի քանի տասնյակ բնակավայրեր, մի այդքան էլ՝ Ղարաքիլիսե անունով։ Փաստորեն այս նոր թուրքերեն անվանումները մոռաության են մատնել հին տեղանունները։

Հայկական տեղանունների յուրացման ձևեր էին նաև թուրքերենով ստուգաբանելու փորձերը։ Նման կեղծ վարժանքներով առանձնապես զբաղվել է 17-րդ դարի օսմանյան արքունական պատմագիր Էվլիյա Չելեբին, որի մեկնությունները հաճախ հիմք են դարձել թուրք մասնագետների համար։ Օրինակ՝ իր «Ուղեգրության» մեջ հնագույն հայկական Բայբերդ կամ Բաբերդ տեղանունը (որը բարբառի և օտար լեզվական շերտերի ազդեցությամբ հնչյունափոխվել է Բայբուրդի), նա ստուգաբանում է թուրքերենով՝ բայ (հարուստ)+յուրդ (բնակատեղի)։ Տեղանվան մեջ, սակայն առկա են վաղնջահայկական Բայ+բերդ բաղադրիչները։ Բայ նշանակում է որջ, անառիկ թաքստոց, իսկ բերդ բաղադրիչով տեղանունները տարածված են Հայաստանում՝ Ցամաքաբերդ, Ամբերդ, Վժնաբերդ, Խարբերդ, Բաղաբերդ և այլն4 ։ Թուրք պատմագրի երևակայությունը սրանով չի սահմանափակվել. ըստ նրա՝ բնիկ հայկական Ճորոխ գետանունը Ջուի-ռուհ «հոգու գետ» թյուրքական բառերի աղավաղված ձևն է5 ։ Իրականում՝ Ճորոխ անունը կազմավորվել է հայերեն ծորել-ծորող բառից՝ ծ>ճ հնչյունփոխությամբ, մի երևույթ, որը հատկանշական է հայերենին, ինչպես՝ ծանածել>ճանաչել, ծխնի>ճխնի6 ։ Երվանդունիների կառուցած Զարիշատ բերդի անունը նա կապում է աջեմների (այսինքն՝ պարսիկների) հետ7 , Ակն քաղաքի անունը՝ հույն կայսրերից մեկի` Էգին անունով դստեր անվան հետ8 ։ Նշենք, որ ակն-ը բնիկ հայկական բառ է և նշանակում է աչք, աղբյուր, փոս9 ։ Փերթեք տեղանվան մեջ, որը Բերդակի բարբառային տարբերակն է, Էվլիյա Չելեբին փնտրում է մոնղոլերեն արծիվ բառը10 ։

Իրականում, վերոնշյալ, ինչպես նաև Հայաստանի բազմաթիվ այլ տեղանուններ պատմական աղբյուրներում շատ ավելի վաղ են արձանագրվել, քան թյուրքական կամ քրդական տարրը հայտնվել է Հայկական լեռնաշխարհում։
Չելեբիի այս «ճշգրտումները» ստուգաբանական անմեղ ճամարտակություններ չէին, այլ հետապնդում էին նոր գրավված տարածքների թուրքականությունը հաստատելու հեռագնա նպատակներ։ Այս պատմագիրը վարել է պետական պաշտոններ, մասնակցել օսմանյան նվաճողական արշավանքներին, ուստի նրա տեղանվանական բացատրությունները ունեին աշխարհաքաղաքական դրդապատճառներ:


Լուսինէ Սահակեան


Այս բանասէրին հանդէպ մեծ յարգանք ունիմ՝ թէեւ նախապէս ոչ պատշաճ բան մը գրած էի կարծեմ:

Բաբերդ տեղանուան բայ («որջ») եւ բերդ բառերից կազմուած լինելը համոզիչ է: Գրել է մի այլ տեղ, թէ՝ Սմբատաբերդ տեղանուան սղած տարբերակն է՝ Սմբատաբերդ, քանի որ Բաբերդի հին անունն է Սմբատաբերդ (նաեւ՝ Սմբատաւան): Դժուար թէ այդքան բաղաձայն սղած լինի ու ջնջուած:

Ճորոխ գետի անուան ծորող հայերէն բառի բարբառային տարբերակը լինելն էլ համոզիչ է: Գրել էի նախապէս, թէ Ջուր եւ Վոհ բառերից է կազմուած, քանզի Ճորոխի հին հայկական անունն է Վոհ:

Johannes




Edited by Johannes, 19 September 2009 - 04:24 AM.


#59 Johannes

Johannes

    Յովհաննէս

  • Nobility
  • 2,911 posts
  • Gender:Male
  • Location:Alιp, Syrie

Posted 19 September 2009 - 04:57 AM

Լուսինէ Սահակեանի յօդուածի շարունակութիւնը:


Edited by Johannes, 19 September 2009 - 05:05 AM.


#60 Arpa

Arpa

    Veteran

  • Members
  • PipPipPipPipPip
  • 10,011 posts
  • Gender:Male
  • Interests:Culture

Posted 21 September 2009 - 09:19 PM

Կրկին, մի շատ շահեկան յոդուած:
----
Fortunately the above author Lousineh Sahakian has a genuine Armenian name and surname, not one of those disgusting furkish ones.
---
Թող որ մեր սիրելի լեզուաբան Լուսինեն ստեղծի մի Կոնդակ հնարէ, Էմիրնամէ եւ ստեղծի մի լեզուագիտական մարմին մեզ փրկելու թրքա հայերէնից: Երանի մենք ունենայինք մի քաքաթուրք որ կախեր ամեն մի մի Հայ որ տակաւին գործ է ածում թրքերէն անուն մականուն: Բայց ով է լինելու? Բալճի Կաթողիկոսը, Կազանճի Պատրիարքը թէ Դէմիրճի «նախագահը»? Միթէ այդ շուն Էրդողանը գիտէ թէ իր մականունը Հայերէն «Առտուան/ Առաւոտեան» ից է ծագել?
Տես թէ այդ շանորդիները ինչ են ասել-«էմիրնէմէ».: Որի շնատամները աւելի սուր են?
ՈՎ ՊԻՏԻ ԽՄԲԱԳՐԷ ՆՄԱՆ ԿՈՆԴԱԿ**?
Միթէ ժամը չի հասել որ մենք դադարինք ինքնախաբէութիւնը: Ոչ ոք չիհաւտում մեզ, նոյնիսկ մենք ըզմեզ: Այսքան տարիներ մենք նրանցայպանում եւ զրպարտում ենք : Մենք ինչ բաժին ունենք, ունէինք այդ անուափոխանքներին? Միթէ մենք մեղաւոր չենք այդ երեւոյթին? Միթէ մեր թուրքացեալ թուրքախօս Հայերը չէին որ Բիւրակն ը փոխեցին Բինգէօլ ի , Ագն ը Էկին ի, Արծրունը Արզ(ն) ի Արզ էլ Ռում էրզուրում, Սեւ Եկեղեցին քարա քիլիսայ ի, եւ թէ ինչու մի թուրք թողներ եկեղեցի քիլիսա բառը: Տես թէ ինչ արին Աղթամարին: Վերցրին ամեմ մի Քրիստոնեայ եկեղեցու նշոյլ : Տեսնենք թէ նորակարոյց, վերաշինեալ Անի ն քանի եկեղեցի պիտի ունենայ: Պիտի տեսնել թէ այդ բոլորոր տարանուանումները պատահեցին նախ քան տարիներ այսպէս կոչեալ «էմիրնամէ» գահնամէ/ գաահնամակի ն:
Մենք որքանով անմեղ ենք երբ Կումրին վերանուանեցինք լենինկան, Վանաձորը կարա քիլսան կիրովական, Վայոց Ձորը ազիզբեկով, Արցախը շահումեան, Վարագն ը ստեփանակերտ եւլն? Մենք երբ չարեփոխեցինք պտմականՄանաս/ Մանասգոմեր ը ալավերդ ու allah -verdi ի?
** Այս բառը «կոնդակ» շատ հետաքրքիր արմատ ծագում ունի որ ինյ մեծ զարմանք պատճառեց:
----
Տես լման պատճենը վերեւ:
QUOTE
(Emirname)
1. Օսմանյան երկրում հայկական, հունական, բուլղարական և այլ ոչ մահմեդական ժողովուրդներին պատկանող նահանգի, գավառի, գյուղաքաղաքի, գյուղի, սարի, գետի… և այլ բոլոր անունների վերածումը թուրքերենի անհրաժեշտ է: Արագորեն օգտվելով հարմար պահից՝ …….:
--------
Գլխավոր հրամանատար, նախարար՝ Էնվեր /1915թ./ 16
«Անվանափ……:

ՅԳ, Էշը էշին, էշն ալ պոչին: Մենք քանիցս պիտի լսենք որ մեր թուրքաձայն, թուրքահունչ մականունները մեզ պարդդրուած են: Զանոնք մենք, մենք կոչեցեալ քրիստոնեայ թուրք, թրքախօս հայերը արին: Մի երեվոյթ որ տակաւին մինչ այսօր շարունակուի: Ով գիթէ իրանց դրացու ազգանունը? Նրանք թոփալ թաթուլ, չոլախ խաչո, քէօր արթին, տէմիրճի տիգրան, նաճար նշան, շիշման շուշան են: Անշուշտ, ԵԱՆ վերջածանցը պիտի սրբագործէ այդ ամենը:

Edited by Arpa, 21 September 2009 - 09:22 PM.





0 user(s) are reading this topic

0 members, 0 guests, 0 anonymous users