35 replies to this topic

[Arpa]

ՄԽԻԹԱՐ ԳՈՇ; Mkhitar Gosh
Our own Fabulist/Առակաբան/Առակախօս/Moralist/Բարօյախօս, perhaps fashioned after Aesop.
http://www.armenianh...hitar-gosh.html
Here is my favorite. What’s yours?
Note that it may apply to today’s reality, when the “(grey) wolf” grows old it enters the herd of “sheep”, just like our “friends” to the west, wolves in sheep’s clothing are trying, like attending “football/soccer diplomacy” in Yerevan..
For those who can't see the Armenian text translations will be furnished as the case may be.
ԱՊԱՇԽԱՐՈՂ ԳԱՅԼԸ
Գայլը ծերանալով, գնում է ոչխարի հոտի մոտ ու ասում.
— Այժմ ապաշխարող եմ և շատ եմ ձեզ վշտացրել, ուստի ուզում եմ գալ ու ձեր տան ավլողը դառնալ, որպեսզի թողության արժանանամ, պահպանեմ ձեր մանուկներին ուրիշ գայլերից։
Եվ ուրախանալով, ոչխարները շներին ասում են.
— Այլևս մի հալածեք նրան։
Գայլը մնում է այդտեղ, համբերում մինչև մեծանում են գառները, ապա սկսում է հոշոտել և ուտել նրանց։ Ի վերջո, շատերը նկատելով այդ, սատկեցնում են նրան։
Առակս այսպիսի խրատ է տալիս, շուտ չհավատալ չարագործին։

Edited by Arpa, 31 May 2009 - 09:52 AM.

[Johannes]

Գայլը կայ ոչխար որսալու, այլապէս վաղուց միացած կլիներ ընտանի շնազգիներին:

[Louise]

ՄԽԻԹԱՐ ԳՈՇ; Mkhitar Gosh
Our own Fabulist/Առակաբան/Առակախօս/Moralist/Բարօյախօս, perhaps fashioned after Aesop.
http://www.armenianh...hitar-gosh.html
Here is my favorite. What’s yours?
Note that it may apply to today’s reality, when the “(grey) wolf” grows old it enters the herd of “sheep”, just like our “friends” to the west, wolves in sheep’s clothing are trying, like attending “football/soccer diplomacy” in Yerevan..
For those who can't see the Armenian text translations will be furnished as the case may be.
ԱՊԱՇԽԱՐՈՂ ԳԱՅԼԸ
Գայլը ծերանալով, գնում է ոչխարի հոտի մոտ ու ասում.
— Այժմ ապաշխարող եմ և շատ եմ ձեզ վշտացրել, ուստի ուզում եմ գալ ու ձեր տան ավլողը դառնալ, որպեսզի թողության արժանանամ, պահպանեմ ձեր մանուկներին ուրիշ գայլերից։
Եվ ուրախանալով, ոչխարները շներին ասում են.
— Այլևս մի հալածեք նրան։
Գայլը մնում է այդտեղ, համբերում մինչև մեծանում են գառները, ապա սկսում է հոշոտել և ուտել նրանց։ Ի վերջո, շատերը նկատելով այդ, սատկեցնում են նրան։
Առակս այսպիսի խրատ է տալիս, շուտ չհավատալ չարագործին։

-------------------------------------------------
Thank you for this fable. I translated it in French and put it in our forum "armenews"
I hope you give me authorization. It is a useful story.

[Arpa]

-------------------------------------------------
Thank you for this fable. I translated it in French and put it in our forum "armenews"
I hope you give me authorization. It is a useful story.

Please do Dear Louise.
I intend to continue the thrad and add more parables. It is interesting how he uses names of plants and animals we don't use anymore.
Please add your translations here. We have many mmebers who can read French.

Edited by Arpa, 01 June 2009 - 12:18 PM.

[Arpa]

Here is an English biography.
http://rbedrosian.com/goshint.htm
Mkhitar Gosh, beside being an fabulist/Առասպելաբան was also an Առակախօս/ Parabulist, as in the parables of Jesus, the likes of the Prodigal Son/Անառակ Որդի and The Good Samaritan Բարի Սամարացին: He was also an intellect, ethicist, law giver and a “university professor” in whose name the University at Gosh(avank) was established.
http://hy.wikipedia....

Մխիթար Գոշ
( ~1120- 1213)
Մխիթար Գոշը 12-րդ դարի նշանավոր կրոնական գորցիչ է: Եղել է գիտնական, իրավագետ և առակագիր։ Ծնվել է 1120-ին ( ?), Գանձակում: Երկար տարիներ ապրել է իր հիմնադրած Նոր Գետիկ վանքում, որն իր անունով հետագայում կոչվել է Գոշավանք։ Գոշավանքը գտնվում է Իջևանի շրջակայքի Գոշ գյուղում։
Մխիթար Գոշը ավելի քան տաս աշխատությունների հեղինակ է, որոնցից նշանավոր են նրա “Առակները” , հրատարակված 1790 թվակակնին:
Առակների թեմաները սոցիալական են, որը այն ժամանակ նորույթ էր: Առակներում հեղինակը գովերգում է բարին, աշխատանքը և դիմակազերծում է արատները:
Գոշը նշանավոր է նաև իր “Դատաստանագրքով”, որն առաջին ամբողջական օրենսգիրքն էր Հայաստանում:
“Դատաստանագիրքը” կազմվել է 1184 թվականին: Գլխավորապես հայկական սովորական իրավունքի հիման վրա, ինչպես նաև բյուզանդական օրենսգրքի, հայ եկեղեցական կանոնների և հասարակական օրենքների հիման վրա:
“Դատաստանագիրքը” գրված է գրաբարով: Այն բաղկացած է ներածություից և 2 մասից՝ եկեղեցական կանոններ և հասարակական օրենքներ: Տարբերվում է սեղմությամբ: Հստակ սիստեմավորում չկա. տեսական դատողությունները զուգորդվում են հեղինակի առաջարկներով, իրավունքի նորմերով և նրանց բացատրություններով:
“Դատաստանագիրքը” ուղղված էր ֆեոդալական հարաբերությունները պաշտպանելուն, բայց այնեղ կա նաև մի շարք բարոյական խորհուրդներ ֆեոդալների բռնակալության սահմանափակման մասին:
Մխիթար Գոշի “Դատաստանագիրքը” պարտադիր օրենքի ուժ առաջին անգամ ստացավ XIII դարում, Կիլիկյան Հայաստանում: XVI դարում այն ճանաչեց լեհական թագավոր Սիգիզմունդ I-ը Լվովի, Կամենեցի և ուրիշ քաղաքների հայ թագավորների համար:
XVIII դարում “Դատաստանագիրքը” ավելացվեց Վախթանգի օրենքների ժողովածուին (IX, 723 – 4), որի կազմում գործում էր նաև, երբ Վրաստանը միացավ Ռուսաստանին:

See the University/Convent:
http://en.wikipedia.org/wiki/Goshavank
Here we will see where the Village of Gosh is, in the northeastern region of Tavush.
http://www.armsite.com/maps/
Just below the Dilijani Argelanots/Դիլիջանի Արգելանոց
http://www.armsite.c...hen=now&slide=2
Note: His nickname “gosh/գոշ also spelled as գօշ and sometimes “kos/qos/ քոս” Sip, please don’t tell us what it means in Farsi In the Armenian it means hairless, some may say hairless head/bald/ճաղատ, but it goes further, meaning hairless of face and body. In the Armenian “qos/քոս” means “mange” as in mangy dog/քոսոտ շուն known as “jarab” in Arabic, some of our neighbors use the word to mean “hairless” not only at the head but on the entire body. Consider the surname of “koeseyan/keoseyan”, google using the word and see how many you find. We have celebrities that fit the description, see Abp Torgom the Patriarch at St. James in Jerusalem. Some of us may not have hair on our heads but we more than makeup on our chests… I have both.
Is the abundance of cranial hair a sign of lack of testosterone, or visa versa? Even some women with high level of testosterone develop a male pattern hairline.

[Arpa]

Let’s go back to the top. We will see what VAZ and MORENI are.
ՎԱԶԸ ԵՎ ՄՈՐԵՆԻՆ
Գարնանը, երբ վազը որթակոտոր էր եղել և արտասվում էր, եկան բոլոր տունկերը նրան մխիթարելու, նրանց հետ եկավ նաև մորենին։
— Մի լար,— ասում են,— դարձյալ զավակներ կծնես:
Եվ նա պատասխանում է.
— Կծնեմ, և դարձյալ կկոտորեն, և դա ի՞նչ մխիթարություն է։ Մխիթարանքն այն է, որ իմ կենդանի մնացած որդիները պտուղ կտան և մարդկանց ուրախության պատճառ կդառնան։
Եվ սրանով էր վազը մխիթարում իրեն:
Իսկ մորենին ասում է,
— Եկա քեզ մխիթարելու, որ ինձանով սրբես աչքերդ։
— Շնորհակալ եմ այգեգործից, որ պոկում է քեզ իմ արմատից,— պատասխանում է վազը։
Առակս հայտնում է, որ պետք է միառժամանակ մխիթարվել կենդանի մնացածներով, որ մահկանացու է մարդկային ցեղը, և իսկական մխիթարությունն այն է, որ կենդանի մնացած ժառանգները լինեն տիրոջը հաճելի: Բայց անմիտների խոսքը, ինչպես մորենունը, ավելի զայրացնող է, քան` մխիթարություն սգավորին, որ շնորհակալ կլինի, եթե բոլորովին չտեսնի անմիտ մխիթարիչին:
ՄՈՐԵՆԻՆ ԵՎ ՎԱԶԸ
Ոխ պահելով վազի դեմ, մորենին ասաց.
— Քեզ նման կբարձրանամ և կրկնակի պտուղ կտամ և
[էջ 104]
կգերազանցեմ քեզ, որովհետև ձմռանը ես անթառամ եմ լինում:
Վազը հակաճառեց նրան.
— Քո պարծանքը կատարյալ կլինի, երբ աշնանը հավաքվես հնձանում։
Իսկ աշնանը մորենին ոտնատակ եղավ։

[Louise]

[quote name='Arpa' date='Jun 1 2009, 12:09 PM' post='259145']
Please do Dear Louise.
I intend to continue the thrad and add more parables. It is interesting how he uses names of plants and animals we don't use anymore.
Please add your translations here. We have many mmebers who can read French.
----------------------------------------------------------------------

Thank you very much. look at this one, the beautiful poem of Daniel Varoujan.
http://www.armenweb....espaces/louise/

I would have liked to put your name but I don't know it. Do you want me to write to your webmaster and authorize him
to give you my e-mail address ?
I have no poems in armenian, only in French. I have read armenian poems in some websites but I did not found this one.
I will read all those that you have written on this website and try to translate them. Do you know Rouben Melik ?
He was a great poet who published many French poems. He sent me a letter to congratulate me for my translations of poems.

[Arpa]

The Peach and the Quince.
ԴԵՂՁԸ ԵՎ ՍԵՐԿԵՎԻԼԸ
Ատյանում մեկ անգամ դեղձը հանդիմանել սկսեց սերկևիլին, ասելով։
— Տեսքով դեղին ես ու մարդկանց համար դժվարուտելի։ Իսկ ես բարետես եմ ու դյուրաճաշակ։
Եվ նա ասում է.
— Կեղծավոր ես ամենևին և մարդկանց խաբող, ճաշակելիս քաղցր ես երևում, բայց մտնելով որովայն, շատ վնասներ ես գործում։ Իսկ ես դեղին եմ, քանի որ տեսակցության գնալով և հիվանդությունը վերացնելով, ցավակից եմ դառնում հիվանդներին, և ոչ թե քեզ պես մերժված եմ նրանցից։
Պարզ է միտքը առակիս, կեղծավորները միշտ ճշմարիտներին հանդիմանում են իբրև վարքով կոպիտների, և ներկայացնում իրենց քաղցրաբարո և վշտակից։ Սակայն ճշմարիտ խոսքերը մարդկանց դեղ են, թեև առաջին հայացքից հակառակ են երևում և ցավակցելով նրանց՝ վերացնում են հիվանդությունները:
Note: Above we see that the peach is scolding the quince for being so acrid and bitter, and the quince answers- “Yes may be I am acrid and bitter, but you who are peachy and red, when you enter the stomach cause so much misery (diarrhea?), I, on the other hand cure all the ills you cause“ .
Quince is yellow acidic, acrid even bitter because of its high content of tannins a traditional cure of intestinal problems.

[Louise]

The Peach and the Quince.
ԴԵՂՁԸ ԵՎ ՍԵՐԿԵՎԻԼԸ
Ատյանում մեկ անգամ դեղձը հանդիմանել սկսեց սերկևիլին, ասելով։
— Տեսքով դեղին ես ու մարդկանց համար դժվարուտելի։ Իսկ ես բարետես եմ ու դյուրաճաշակ։
Եվ նա ասում է.
— Կեղծավոր ես ամենևին և մարդկանց խաբող, ճաշակելիս քաղցր ես երևում, բայց մտնելով որովայն, շատ վնասներ ես գործում։ Իսկ ես դեղին եմ, քանի որ տեսակցության գնալով և հիվանդությունը վերացնելով, ցավակից եմ դառնում հիվանդներին, և ոչ թե քեզ պես մերժված եմ նրանցից։
Պարզ է միտքը առակիս, կեղծավորները միշտ ճշմարիտներին հանդիմանում են իբրև վարքով կոպիտների, և ներկայացնում իրենց քաղցրաբարո և վշտակից։ Սակայն ճշմարիտ խոսքերը մարդկանց դեղ են, թեև առաջին հայացքից հակառակ են երևում և ցավակցելով նրանց՝ վերացնում են հիվանդությունները:
Note: Above we see that the peach is scolding the quince for being so acrid and bitter, and the quince answers- “Yes may be I am acrid and bitter, but you who are peachy and red, when you enter the stomach cause so much misery (diarrhea?), I, on the other hand cure all the ills you cause“ .
Quince is yellow acidic, acrid even bitter because of its high content of tannins a traditional cure of intestinal problems.

I wrote to you in another topic that I had translated another poem: Im Sipanigis - it is from Hovannes Shiraz.
Now I will translate the Peach and the Quince > la pêche et le coing. is that right ?
My daughter is a story teller.

[Arpa]

I wrote to you in another topic that I had translated another poem: Im Sipanigis - it is from Hovannes Shiraz.
Now I will translate the Peach and the Quince > la pêche et le coing. is that right ?
My daughter is a story teller.

Yes, that is right.
And now. No offense. A little diversion and silliness.
I don’t know the French word for Quince, my miniscule dictionary does not go that far.
What Mkhitar omits is that Quince preserve-Սերկեւիլ Անուշ is such a favorite Armenian delicacy/sweet dessert.
Now, to be even sillier. Yes “peche” means “peach” in French, so do “fish”, see Les Pecheur des Perles/The Pearl Fishers opera by Georges Bizet, and “ sin “.
Not to forget that in the Armenian “pesh/փեշ” means skirt.
See the most famous skirt of them all
http://www.fulcrumga...r-It_264708.htm
To be even sillier. Does “pesh-merga” of afghanistan/pakistan/naked skirt mean “the skirt is up”?
We , in Aleppo had a joke, that when a Moslem woman, sweeping her front yard heard footsteps she would raise her skirt to cover her upper cheeks….exposing her lowers “cheeks”.

[Arpa]

Now to continue. No surprises here.
The Pomegrenate and the Fig Tree.
ՆՌՆԵՆԻՆ ԵՎ ԹԶԵՆԻՆ
Նռնենին և թզենին կամեցան սիրով կապվել միմյանց հետ ու երդվեցին քաղցրությամբ, բայց նռնենու թթվության պատճառով ձանձրացավ թզենին, և նրանց դաշինքը խախտվեց.
Առակիս իմաստն այն է, որ սիրողները նախ պետք է փորձեն միմյանց բարքերը, թե բոլոր կողմերով նման են իրար, իսկ եթե ոչ՝ հեշտությամբ կխախտվի սերը։
The pomegranate and the fig tree agree to unite until they find out that one is sour and the other sweet.
The moral here is that “lovers” should know one another before they take the final step.

[Arpa]

To contibue.
Above we said there were no surprises.
Look at the surprise here. (That damn abeghian, may he not RIP).
ԱՆՄԻՏ ՄԱՐԴՆ ՈԻ ՀՈԻՆԱՊԻ ԾԱՌԸ
Մի անմիտ մարդ հունապի ծառը դժնիկ** կարծելով հատեց արմատից։ Ծառը զայրանալով ասաց.
— Ո՛վ անագորույն, ծառը պտղից պետք է ճանաչել և ոչ թե տեսքից։
Առակս վերաբերում է անմիտ դատողներին` թագավորներին, իշխաններին, դատավորներին և եկեղեցու առաջնորդներին, հանդիմանելով, որ անվարժ են դատում, որով և բազում վնաս են գործում, բարուն իբրև չարի խոշտանգելով։
Above we will see that that tree is written as “Հունապ”. There is no such thing.
See Յունապ

ՅՈՒՆԱՊ
3-409 LW.-arab.
((ի հլ. ըստ ՆՀԲ. բայց առանց վկայութեան))
«յունապ պտուղը»
յունապ. Վրք. հց. Ա. 183, Բ. 422. որից յունապի «նոյնի ծառը» Մխ. առակ. Վրք. հց. Բժշկ. - գրուած է նաեւ յուննապ. (ըստ Seidel, Մխ. հեր. 91 zizypha rubra, գերմ. rothe Datteln.) (origin:) արաբ.

In addition to the above the monograph goes further to invoke the Arabic “ánab”/عنب” that commonly is known as “grape/խաղող”
Let us see what “Hounab/Հունապ/ՅՈՒՆԱՊ” means.
Why did Ajarian choose to spell it with the letter Յ=J and not Հ=H.
Above Ajarian says that is “Zizypha Rubra”
Many sources refer us to “jujube”.
Here is what it is.
http://www.encyclope.../buckthorn.aspx
Jujube- Jojoba (pr. Hohoba), some years ago this the latest craze, a panacea , used in many cosmetics and other cure-alls.
http://en.wikipedia.org/wiki/Jojoba
** Դժնիկ =thorn=փուշ

Edited by Arpa, 03 June 2009 - 12:42 PM.

[Arpa]

I wrote to you in another topic that I had translated another poem: Im Sipanigis - it is from Hovannes Shiraz.
Now I will translate the Peach and the Quince > la pêche et le coing. is that right ?
My daughter is a story teller.

I can see your wonderful translation of Shiraz’Sipanig but I can’t find its original Armenian, do you have it?
I can’t find much about Sipan either, apparently he was a poet in his own right who seems to have died young.
Below Shiraz’children, note that they are all named for Armenian towns, historical landmarks and goddesses.

Շիրազի զավակները
Արա Շիրազ, քանդակագործ,
Սիփան Շիրազ, բանաստեղծ, /վաղամեռիկ/
Անի Շիրազ,
Մասիս Շիրազ,
Սիս Շիրազ,
Նեմրութ Շիրազ,
Տարոն Շիրազ,
Կարին Շիրազ
Աստղիկ Շիրազ։

[Arpa]

http://www.utexas.ed...e-tree-kos.jpeg
http://ipm.ncsu.edu/...otton_plant.jpg
7
The COTTON and the PLANE
ԲԱՄԲԱԿԵՆԻՆ ԵՎ ՍՕՍԻՆ
Սոսու մերձակայքում երկրագործները ոռոգում էին բամբակի արտերը և պատվիրում միմյանց զգուշանալ, որ չտրորեն բամբակի ծառերը։ Լսելով, որ բամբակենուն ծառ կոչեցին, սոսին բարկացավ ու ասաց.
— Ինչպե՞ս է դա ինձ հավասար ծառ կոչվում, քանզի ես այսքան հաստ ու բարձր եմ, մեծ էլ տեղ եմ գրավում։
Եվ բամբակենին լսելի կերպով, առանց երկմտելու պատասխան տվեց, ասելով.
— Բարձր ես ու հաստ, բայց օգտակար չես։ Ո՛չ շինվածքի, ո՛չ պտղաբերության և ո՛չ էլ վառելու համար ես գովելի։ Թանձր ստվեր ունենալով, ավելի բամբասանքի ես արժանանում, քան գովեստի։ Իսկ ես, թեպետ նվաստ ու տկար, բայց օգտակար եմ ոչ միայն հարուստների, այլև աղքատների համար։ Խնամելու, քաղելու, գործելու դեպքում ոչխարների բրդի, վուշի, շերամի մետաքսի նման դառնում եմ հագուստ: Խոզակաղինից բացի, դու այլ բան բոլորովին չես տալիս։
Այսպես նախատվելով բամբակենուց, սոսին լռեց։
Սնոտի և պարծենկոտ մարդկանց է լռեցնում առակս, նրանց, որ ունեն տեսք ու հասակ և ապրում են անօգուտ կյանքով, մյուսներին, որ արհամարհում են տկարներին ու հասակով կարճերին, որոնք, սակայն, շատ բաներում պիտանի են ու օգտակար։
The farmers were reaping cotton in the shades, to speak of the Plane(Sycamore, also known as “chinar“) tree. They were referring to the cotton plant as “tree”, SOS heard this and complained how they could call such a lowly plant a “tree” specially in the presence of his majesty. The cotton answers; What good are you? You are neither good as lumber, nor do you produce any useful fruits, you are just a gray useless nuisance, while I produce a useful product equal to and ahead of wool and silk. The moral: Sometimes tall and useless sneer at the lowly but useful. Is this a commentary on socialism where the lowly produce and the haughty exploit?
Note: Above I corrected the spelling from ՍՈՍto ՍՕՍ for those who will attempt to find its etymology. See quote from Armatakan below (I have omitted irrelevant parts like the reference to the bible etc.). Also note the metaphorical /փոխաբերական meaning - ՍԷԳ, haughty, arrogant, braggard. In addition to the below, my opinion that the SOS is an onomatopoeic/բնաձայն word based on its whispering sound in the breeze. At times SOS is used as a male personal name with SOSI/SOSEH its female counterpart.

ՍՕՍ, «անտառային բարձր ծառ է. չինար. platanus orientalis L. »
----
սօս. որից սօսի «նոյն նշ.» (սեռ. սօսւոյ, սօսեաց). Ծն. լ. 37. Նեեմ. ը.
----
սաւսոյ Կալլիսթ. 169. որի յոգնակին է սօսոյք Եզեկ. լա. 8. Կալլիսթ. 156) սօսանուէր «հին Հայոց Սօսեաց սրբազան անտառին ձօնուած» Յհ. կթ. սօսասարաս Նար. խչ. 373. Օրբել. հրտր. Էմ. 334. սօսինաթագ՞ (տես ՀԱ. 1928. 228): Փոխաբերական իմաստով է սօս «պերճ, հպարտ, սէգ»

Edited by Arpa, 04 June 2009 - 10:17 AM.

[Arpa]

8
The Man and the Trees
ՄԱՐԴՆ ՈԻ ԾԱՌԵՐԸ
Մի չքավոր մարդ ձմռանը գնաց այգի՝ պտուղ քաղելու: Եվ տեսնելով, որ ծառերը փայտացած են, սկսեց թշնամանալ, տրտնջալ, հարվածել ու ասել նրանց.
— Ինչո՞ւ պտուղ չունեք, որ ուտեմ ու կշտանամ,— ու սկսեց ավելի չարանալ։
Եվ ծառերից մեկը քաղցրությամբ ու համոզող խոսքով ասաց։
— Մի՛ տրտմիր, ո՜վ մարդ, և իզուր մի՛ բամբասիր, որովհետև, սխալվում ես։ Թեպետ կարիքավոր, բայց ինչո՞ւ չգիտես, որ ձմռանը հանգստանում ենք և զորացնում մեր արմատները, որպեսզի կարողանանք գարնանը ծաղկել, ամռանը սնունդ տալ պտղին և աշնանը հասնել ու կերակրել: Ինչո՞ւ չեկար այն ժամանակ, երբ մարդ, անասուն ու գազան վայելում էին մեր պտուղները։ Այժմ գնա և վերադառնալով հարմար ժամանակ, կեր որչափ կկամենաս։
Եվ գնաց մարդը այդ խոսքի հույսով։
Առակիս ծառը խրատում է հյուրերին ու աղքատներին, որ հարմար ժամի գնան մեծարանք փնտրելու, հյուրերը ուտելու և հանգստանալու, իսկ աղքատները՝ կարիքները բավարարելու։ Եվ ամեն ժամ հյուրընկալողները պատրաստ չեն ընդունելու, կամ բարեգործները` ողորմություն տալու: Իսկ ամբաստանելու և տրտնջալու դեպքում չպետք է չարանալ, այլ անհրաժեշտ է պատասխանել քաղցրությամբ, բացատրել անպատրաստության պատճառները և այլ ժամի առատաձեռնությունը։
A poor peasant goes to the orchard to reap some fruit. Being that it was winter and the earth was frozen, the trees were lignified** in hibernation, he became angry and swearingly chopped at the root of the tree. The tree, in a sweet voice said; “Where were you during the season of plenty”?
The moral. Every season has a time of plenty, a time of rest and dormancy. Gather your fruits during times of plenty.
**Lignified=turned into wood/փայտացած.
This is reminiscent of Aesop’s parable…

The Ant and the Grasshopper
In a field one summer's day a Grasshopper was hopping about, chirping and singing to its heart's content. An Ant passed by, bearing along with great toil an ear of corn he was taking to the nest.
"Why not come and chat with me," said the Grasshopper, "instead of toiling and moiling in that way?"
"I am helping to lay up food for the winter," said the Ant, "and recommend you to do the same."
"Why bother about winter?" said the Grasshopper; "We have got plenty of food at present." But the Ant went on its way and continued its toil.
When the winter came the Grasshopper had no food and found itself dying of hunger - while it saw the ants distributing every day corn and grain from the stores they had collected in the summer. Then the Grasshopper knew: It is best to prepare for days of need.

[Arpa]

9
Sweet almond; http://www.fromnatur...utterAlmond.jpg
Bitter almond., bitter almond is loaded with poisonous Cyanide;** https://secure.techx...ges/almonds.jpg
The Almond and the Chestnut
ՆՇԵՆԻՆ ՈԻ ՇԱԳԱՆԱԿԵՆԻՆ
Քաղցր նշենին, մոր կողմից եղբայր լինելով դառն նշենուն, նեղվեց նրա դառնությունից և շագանակենուն դարձրեց իրեն բարեկամ ու եղբայր, գտնելով, որ երկու որակով նա բարոյակից է իրեն։ Եվ շատերից մեղադրվելով, ասաց.
— Ով իմ հակումներն ունի, նա է իմ եղբայրը:
Ոչ ոք չկարողացավ հակաճառել։
Առակս հայտնում է, որ թեև եղբայրները հարազատ են և վարքով հակառակ են լինում իրար, հարկադրաբար բաժանվում են և օտար բարոյակիցներին լավ համարում։
The sweet Almond turned to his uncle from the mother’s side , and asked why it was so bitter. (See bitter almond), and then it turned to its distant relative, the chestnut.
The moral; When our close relatives are so bitter we turn to distant “foreigners”.
**Does that remind us of the poison by hnchak, dashank, ramkavar , antelias, ejmiatsin, diasporan and native?

[Arpa]

10
ԽՈՀԵՄ ՄԱՐԴԸ ԵՎ ԾԱՌԵՐԸ
Մի խոհեմ մարդ հարցրեց ծառերին.
— Ի՞նչն է պատճառը, որ ինչքան բարձրանում եք, այնքան խորն եք արմատներ գցում։
Եվ նրանք պատասխանում են.
— Խոհեմ լինելով, ինչպե՞ս չգիտես, որ մենք չենք կարող այսքան ճյուղեր կրել և ընդդիմանալ հողմերի ճնշմանը, եթե խոր և բազմաճյուղ արմատներ չունենանք։ Տեսնում ես մեր եղբայր [I]հաճարի և փիճի ծառերը[I], որ, թեև շատ ճյուղեր չունեն, չեն կարողանում դիմադրել, որովհետև չունեն նաև խոր արմատներ։
The above parable does not editorialize or draw a "moral". Be my guest.
The Wise Man and the Trees. The wise man asks the tree why it is so high and mighty. The tree answers- “See how we bear so many branches, fruits and leaves against the wind, and our roots are buried deep to support all that. Look at the lowly hajar/հաճար and pichi/փիճի, that are so shallow, have neither branches, leaves nor roots.”
I have no idea what փիճի is except that at times it is also known as փիճուկ, some kind of a ground level or climbing vine.
Հաճար/Hajar, Triticum dicoccum some kind of wheat -Triticum sativa.
See below and pay special attention to “Triticum Urartu”.
http://en.wikipedia....:Usdaemmer1.jpg
http://en.wikipedia.org/wiki/Emmer

Emmer wheat (Triticum dicoccon), also known as farro especially in Italy, is a low yielding, awned wheat. It was one of the first crops domesticated in the Near East. It was widely cultivated in the ancient world, but is now a relict crop in mountainous regions of Europe and Asia

And, see the following, “Triticum Urartu”

Wild emmer
Wild emmer (Triticum dicoccoides) grows wild in the fertile crescent of the Near East. It is a tetraploid wheat formed by the hybridization of two diploid wild grasses, Triticum urartu (closely related to wild einkorn, T. boeoticum), and an as yet unidentified …

PS. At times "խոհեմ/wise" may be used in its pejorative sense.

Edited by Arpa, 06 June 2009 - 08:58 AM.

[Arpa]

11/31
This the most puzzling, as I have no idea what the plants and the flowers are.
Deghnuk’s Response.
ԴԵՂՆՈԻԿԻ ՊԱՏԱՍԽԱՆԸ
Գնդածաղիկը, կորնգանը, խոլորձը, կապույտ առվույտը, սեզը և սրանց նմանները, ծաղրելով դեղնուկին, ասում էին.
— Ինչի՞ց է, որ մենք զվարճադեմ ենք, իսկ նա դեղնությամբ հյուծվել է։
Լսելով, դեղնուկը պատասխանեց.
— Որովհետև անմիտ եք ու աներկյուղ։ Չեք մտածում, որ մեզ համար գերանդի են սրում, իսկ ես մտատանջվելով, սարսափահար եղած դեղնում եմ։
All the grasses and weeds taunt the Deghnuk as to why it is so pale and yellow. It answers; You brainless! Can’t you see how everyone is trying to eradicate me and I turn “pale/yellow”.
====
Դեղնուկ/Deghnuk? No idea! As the name suggests “ÿellow” would it be the Buttercup?
http://www.rosesuk.c...s/buttercup.jpg
Գնդածաղիկ Artemisia, wee why it is called “ball flower”;
http://www.djroger.com/artemisia.jpg
Կորնգան, Կորնկան known as “hazard”in English and sainfoin”in French. I have no idea what it is.
http://chestofbooks....-sativa-lam.jpg
Խոլորձ I have no idea, somewhere it says it is Orchis
http://en.wikipedia....s_italica_a.JPG
http://en.wikipedia....la_flowers1.jpg
(կապոյտ)Առվույտ, Առւոյտ, not much here either. One source says Երեք Տերեւ which hints to Trifolia, Clover; http://silviahartman...over-larger.jpg
Սեզ, actually Սէզ, վնասակար խոտ/ harmful grass, Berrmuda grass Cynidon dactlylon ; http://www.missourip...tylon_plant.jpg

[Arpa]

12
The Fish and Their King
------
ՁԿՆԵՐԸ ԵՎ ՆՐԱՆՑ ԹԱԳԱՎՈՐԸ
Ձկները մեղադրվեցին իրենց թագավորից.
— Ինչո՞ւ եք ուտում ձեզնից մանր ձկներին։ Համարձակություն ստանալով ձկները պատասխանում են.
— Որովհետև քեզնից սովորեցինք, շատերը եկան քեզ երկրպագելու, և կլանելով՝ քեզ կերակուր դարձրիր։
Ըստ այդմ իրենք ևս ավելի հանդուգն եղան:
Առակս հանդիմանում է, որ ոչ թե խոսքով, այլ գործով պետք է խրատող լինել։
The king reprimands the fish thatthe big eat the little ones.
The fish respond; “We learned it from you”.
In the English world it is known as “monkey see, monkey do” or “dog eat dog” .
So reminiscent of today’s picture.

Edited by Arpa, 07 June 2009 - 07:58 AM.

[Arpa]

13
All this time I thought “nokhaz/Նոխազ” meant “sacrificial”. See ՆՈԽԱԶ under Language.
---
The Male Goat and the Wolf.
ՆՈԽԱԶՆ ՈԻ ԳԱՅԼԸ
Նոխազը այծերի հետ մտավ քարանձավ։
Տեսնելով Նրանց, գայլը գալիս, հարցնում է.
— Ի՞նչ եք անում այդտեղ։
Եվ ասում են.
— Քառասուն օր ճգնելու ենք այստեղ։
Հավատալով, գայլը գնաց։ Իսկ այծերը իջնելով՝ գնացին խաղաղությամբ:
Առակս ցույց է տալիս, թե ինչպես կարելի է ստությամբ ազատվել վտանգից, որ պարսավելի չէ։
The wolf enters the cavern with the herd and asks “what are you doing here"?. The leader, the Male goat, Nokhaz answers. We are here to observe the Forty Days of Repentance/Քառասունք . The wolf exits and the goats live happily ever after.
Moral. Oh! How we know this!! Sometimes a Lie is worth a thousand truths.

Edited by Arpa, 07 June 2009 - 09:49 AM.