ARMENIAN in the palm of ONE HAND
#21
Posted 21 March 2013 - 11:58 AM
#22
Posted 23 March 2013 - 10:56 AM
Next will be some of our male gods, Astwats,*** the proper name of our pricipal god, which in time became a common generic name of the judeo-christian god. And Tir, from which the word TER- Master, Lord and tanter (land) lord are derived.**
**If we spell the word properly as in traditional orthography, with letter E , not Yech we will see how TER turns to TIR and visa versa, as in tiratsou and tiramayr.
My wish is that the above author would expand the list all the way from Haik, to Ara, Aram, Aramazt ****to Vahagn etc. not to forget Tork of Angegh, hopefully he will not repeat that highly self deprecating, bigoted and biased .interpretation of Angegh as Ugly. I wish I could find who that clown was that interpreted Angeghya as Ugly, and strangle him. Some of us may think we know the Armenian language but don’t know that angegh (the town) does not mean tgegh (ugly). When our so called historian, linguists and mythologists act as clergy and visa versa.
Pleas search and see what we have said about Haik, Ara, Vahakn, Tork et al.
***Astuwats please, not AstVats. Yes I can pronounce the English W/ oua, unlike some of us would pronounce Watertown as vatertav@n, and tawar as in taur-os , not taVar..
**** Who took from whom? Did the Persians take Aramazt and converted it to Ahuramazta, Ormizt, or visa versa?
Aramazt.
http://upload.wikime...ount_Nemrut.jpg
#23
Posted 23 March 2013 - 02:08 PM
#24
Posted 23 March 2013 - 04:18 PM
ԶՐՈՒՅՑ 9.+++++
ՏԻՐ ԱՍՏՎԱԾԸ ԵՒ ՏՐԷ ԱՄԻՍԸ++++
Հայերս զարմանալի ենք. երեւի միակ ազգն ենք, որ ունենք գրի աստվածՙ Տիր : Ունեցել ենք նաեւ մեր ամսանունները, որոնց շարքում է նաեւ տրե ամսանունը:
Տեսնենք, թե այս տրե բառն ինչպես է մեկնաբանվում հայոց լեզվի բառարաններում եւ առանձին մեկնիչների կողմից:
Ինչպես գիտենք, Տիր աստվածը հայոց մեջ դպրության, պերճախոսության, գիտությունների եւ արվեստների աստվածն էր: Համարվել է Արամազդ աստվածահոր ատենադպիրն ու սուրհանդակը, մարդկանց ճակատագրի գուշակն ու երազների մեկնիչը, ննջեցյալների հոգիները անդրշիրիմյան աշխարհ ուղեկցողը, նրանց չար ու բարի գործերի գրանցողը: Տիրի տաճարը գտնվում էր Վաղարշապատի եւ Արտաշատի միջեւ: Նա գրող էր. մատյանում գրում էր մեռնողների անունները: Եվ երբ ասում ենքՙ գրողը քեզ տանի , ցանկանում ենք, որ Տիրը մարդու անունը գրի իր մահվան մատյանում:
Աստծու անունը ծագում է հնդեվրոպական նախալեզվի տիրէ բառից. այն նշանակել է «փայլել, երեւալ», որից ցեղակից լեզուների մեջ զարգացել են «օր, երկինք, աստված» իմաստները: Հայերենում այդ արմատից են ծագել նաեւ տիվ բառը եւ Տիր աստծու անունը: Տիրը նախապես եղել է ընդհանրապես աստված, բայց հետագայում ավելի հզոր աստվածներիՙ Հայկի, Արամազդի պաշտամունքի հետեւանքով դարձել է գիտության եւ ճարտարության աստված:
Տեսնենք, թե ինչ կապ կա Տիր աստծու եւ հին հայկական տրէ ամսանվան միջեւ, որը հայոց չորրորդ ամսվա անունն է: Կարծիք կա, որ դեռեւս հեթանոս Հայաստանում դպիրները կախարդական, մոգական բանաձեւեր էին գրում, գիր էին անում, գրող էին: Այդտեղից էլ առաջացավ ժողովրդի վախն ու ակնածանքը գրողների նկատմամբ, նրանց ամենազորության նկատմամբ. չէ՞ որ նրանք կարող էին գիր անելով տնօրինել բախտն ու ճակատագիրը: Այդպես գրողները աստիճանաբար ժողովրդի աչքում աստվածացվեցին: Եվ դարերի ընթացքում առաջացան գրողը քեզ տանի, գրողի ծոցը գնաս դարձվածները:
Տիր աստծու եւ տրե ամսանվան կապը դեռեւս 19-րդ դարում նշել է անվանի հայագետ Հյուբշմանը, սակայն այդ ստուգաբանությունը մերժվել է Հր. Աճառյանի կողմից: Ըստ նրա «Հայերեն արմատական բառարանի»ՙ տրէ բառն առաջացել է պահլավերեն tir բառի գավառական մի ձեւից:
Իսկ Էդ. Աղայանը դժվարընդունելի է համարում այդ ստուգաբանությունը, պատճառաբանելով, որ հին հայոց ամսանունները սեռական հոլովով են կազմվածՙ քաղոց, մարգաց եւ այլն: Այսպես պետք է մտածել նաեւ տրէ ամսանվան մասին եւ համարել այն սեռական հոլով: Այսինքնՙ Տրէ ամսանունը ներկայացնում է մեր Տիր աստծու անվան սեռականը, եւ նշանակել է «Տիրի ամիս»:
Տիր աստծու անունից են առաջացել նաեւ հայերեն Տիրիդատ (Տրդատ) «Տիրի ընծա», Տիրան «Տիրից ծնված» եւ այլ անուններ:
Նախ ասենք, որ «Ժամանակակից հայոց լեզվի բացատրական բառարանում», տարօրինակորեն, այս բառն ընդհանրապես չկա:
Ըստ «Նոր բառգիրք հայկազեան լեզուի» բառարանի, տրէ -ն հայոց ամսանուն էՙ նոյեմբեր-դեկտեմբերի միջեւ: Այստեղ ստուգաբանությունը կապվում է ցերեկները կարճանալու եւ գիշերները երկարելու հետ:
Ըստ Գրիգոր Տաթեւացու, տրէ բառը պարունակում է տիրոջ խորհուրդը. այդ ժամանակ Աստված տիրեց արարածներին:
Ստ. Մալխասյանցն իր «Հայերեն բացատրական բառարանում» գրում է, որ տրէ բառն առաջացել է պահլավերեն tir բառից, որն այնտեղ նշանակում է արեգակնային չորրորդ ամիսը: Ըստ անշարժ տոմարի, համապատասխանում է նոյեմբերի 9-ից մինչեւ դեկտեմբերի 8-ը ժամանակամիջոցին:
Հայկական հանրագիտարանում կարդում ենք.
ՏՐԵ
- հայկական հեթանոսական տոմարի չորրորդ ամիսը: Կապվում է Տիր աստծու անվան հետ :
#25
Posted 24 March 2013 - 08:27 AM
We have spoken about many of these terms under a variety of topics.
On top of the list is Baron, and how that Franco-German term turned to Paron in Kilikia.
See how Hakob Baronian writes his name in the stambol orthography which in turn, in Yerevan turns to Paronyan.
See also how Ti-ayr/ grand gentleman turned to Ti-ar/Ter, just as Ti-Kin/ Grand lady.
To not forget Qeri/husband of the sister/aunt, and Hobar from horeghbayr/paternal uncle.
How moraquyr turns to moqqur. In the Marash dialect it is known as Mrqir, and the wife of the uncle is Qerkin. No, no. It does not means fat lady.**
This is interesting. See where that less honorific address ARA/ara/ay- tgha/a-ta comes from.
See #6 here;
http://hyeforum.com/...435#entry300691
**
Not over until the Fat lady sings;
#26
Posted 24 March 2013 - 08:58 AM
ՀԱՅՈՑ ԴԻՄԵԼԱՁԵՎԵՐԸ++++
Այս անգամ կանդրադառնանք մեր մեջ ընդունված եւ չընդունված դիմելաձեւերին, կներկայացնենք դրանց ծագումը: Հետեւությունները պետք է միասին անենք: Եվ այսպես, այսօր ամենատարածված դիմելաձեւիՙ պարոնի մասին:
Հայոց մեջ առաջին անգամ պարոնը գործածվել է Կիլիկյան Հայաստանում: Նշանակել է «իշխան, մեծավոր»: Առաջացել է ֆրանսերեն բարոն «իշխանավոր» բառից, որը գալիս է գերմաներեն բարո «ազատ մարդ» նշանակությունից: Արեւմտահայերը հետագայում գրել են պարոն , որ կարդան բարոն : Մենք հիմա պարոն գրում, պարոն արտասանում ենք: Հարց է առաջանումՙ ինչու՞, երբ մենք ունենք մի քանի հիանալի բառ: Դրանցից առաջինը տիար բառն է:
Տիար բառը ծագում է տիայր կամ տէայր ձեւից, որը կազմված է տէ - մեծ եւ այր - մարդ բառերից: Այսինքնՙ «մեծ մարդ»: Հետագայում տիայր -ի յ -ն ընկել է, եւ ստացվել է տիար հիանալի դիմելաձեւը, որը թե՛ հնչողությամբ, թե՛ ստուգաբանորեն խիստ հայեցի է եւ հանձնարարելի:
Ընդ որում, այս բառը ժամանակին հաստատել է տերմինաբանական կոմիտեն, հետագայումՙ նաեւ լեզվի պետական տեսչության Հայերենի բարձրագույն խորհուրդը:
Տիայր -ի հնչյունափոխված մեկ այլ ձեւն է տէր -ը:
Այստեղ միանգամից ասենք նաեւ տիկին բառի մասին, որը, նախորդի նմանությամբ, նշանակում է «մեծ կին»:
Այժմ տեր -ը դարձել է միայն հոգեւոր դասի ներկայացուցիչներին դիմելու ձեւ:
Մյուս հիանալի դիմելաձեւը ընկեր բառն է, որը հիմա, ցավոք, կիրառվում է միայն մի շերտի կողմից: Ըստ Հր. Աճառյանիՙ առաջացել է ընդ կեր «միասին ուտող, հացակից, ճաշակից» ձեւից: Ինչպես ընտիր -ըՙ «ընդ դիր» ձեւից եւ այլն: Կա նաեւ «միասին գործող, գործակից» մեկնաբանությունը: Ինչ էլ լինիՙ ընկեր բառը մնում է հիանալի դիմելաձեւ:
Հաջորդ դիմելաձեւը, որն այժմ բավականին տարածում է գտնում եւ շատ խրախուսելի է, եղբայր ձեւն է: Դուք, իհարկե, հիշում եք եղբայր բառի ծագումնաբանությունը: Հիշում եք, թե ինչպես ռուսերեն բրատ , հայերեն եղբայր բառերը ծագել են նախալեզվի բհրատեր բառից:
Եղբայր -ից ստացվել է աղբայր - աղբեր - աղբար - ախբեր - ախպեր : Ահա թե որտեղից է ախպար -ը: Իսկ ախպեր -իցՙ ապեր, ապե եւ ապ : Այսինքնՙ ապ -ը նույն եղբայր բառի կրճատված ձեւն է:
Հաջորդը հորեղբայր -ն է, որն իր երկարության պատճառով կարծեք թե չի դառնում հաճախ գործածվող դիմելաձեւ: Փոխարենը մեր լեզու մուտք է գործում հոպարը , որը հորեղբայր -ի հնչյունափոխված ձեւն է: Թող մուտք գործի, ինչ կա որ: Ձյաձյա -ից, ձաձա -ից, դյադյա -ից, դյադ -ից հաստատ որ լավն է:
Եթե խոսք բացվեց ձյաձյա -ի մասին, նշենք նաեւ քեռի դիմելաձեւը: Կարծիք կա, որ առաջացել է քույր բառի սեռական հոլովիցՙ քեռ : Ինչպես, օրինակ, քեռայրը , որը նշանակում է «քրոջ մարդ, ամուսին»: Քեռի -ն, որպես դիմելաձեւ, հայերենին խորթ պատճենում է, ռուսերենից եկող, այդ պատճառով էլ չի մտնում մեր լեզվի շատ գործածական շերտի մեջ:
Որոշ շրջաններում կիրառում են հարգելի դիմելաձեւը: Հարգելի -ն առաջացել է արգ պարզ արմատից, որ նշանակում է «պատվական»: Ունենք մեծարգո , այսինքնՙ «մեծապատիվ», անարգ ՙ «նվաստ, ստորին»:
Մի քանի խոսք էլ կանանց դիմելաձեւերի մասին: Տիկին բառի մասին արդեն խոսեցինք: Այսօր, ցավալիորեն, մեր լեզվում տիկին բառի փոխարեն արմատացել է մի ժարգոնային անճոռնի բառՙ տյոտյա, (տոտա, ծյոծյա) , որը, ինչպես ասացինք նախորդ զրույցներում, նշանակում է «տատիկ»:
Ունենք օրիորդ գեղեցիկ բառըՙ «կույս աղջիկ» նշանակությամբ, կամ, ավելի լայն իմաստովՙ «ընդհանրապես կին»: Կարծիք կա, որ առաջացել է շումերերեն օար «էգ» բառից, կամ ուրարտերեն «տեր» նշանակությունից:
Մորաքույր դիմելաձեւը նույնպես դուրս չմղեց օտար ծյոծյա -ին: Երկար է, կարճացնում են, դառնում է մորքուր կամ մոքիր , որոնք արդեն ծաղրական իմաստ են ձեռք բերել:
Մայրիկ բառը մնում է անգերազանցելի ծեր կանանց դիմելու համար, ինչպես որ հայրիկ -ըՙ տարիքով տղամարդկանց:
Մյուս դիմելաձեւը աղջիկ -ն է: Աղջիկ բառը առաջացել է աղիջ կամ աղիճ բառից, նշանակում է «կույս, մանկամարդ կին, դուստր, դիցուհի»: Հետաքրքիր է, ո րկոչական ձեւըՙ աղջի, ախչի , լայն տարածում ունի, բայց համարվում է ոչ հանձնարարելի: Դա, ամենայն հավանականությամբ, երկրորդ նշանակությունից է գալիս, որ էՙ «անբարո»:
Այդպես է նաեւ վրացերենում, թուրքերենում, ֆրանսերենում, երբ աղջիկ բառի երկրորդ իմաստն «անբարո կին»-ն է: Ժողովրդական ստուգաբանությամբՙ Ադամը կենդանիների մեջ երբ չգտավ կին, գոչեց. «Ա՜հ, չիք», ասել կուզերՙ աղջիկ : Եվ աստված ստեղծեց Եվային:
Իհարկե, կան նաեւ բարբառային դիմելաձեւերՙ նան, նանի, անա , որոնք գալիս են շատ հին լեզվաշերտից:
Վերջում ավելացնենք մի քանի բարբառային դիմելաձեւեր, որոնք կրճատվել են գոյականներից:
Ծո ՙ արական կոչական ձայնարկություն: Վրացերեն ծուլի ՙ «տղա» բառից: Նույնն ենՙ ձո, ձա :
Ատա, ադա կամ արա ՙ կրճատված է այ տղա ձեւից. այ տղա - այ տա - ատա : Իսկ տ -ն ր հաճախ է դառնում: Չնայած կարծիք կա, որ արա դիմելաձեւը գալիս է Արա աստծու պաշտամունքից:
Edited by Arpa, 24 March 2013 - 09:03 AM.
#27
Posted 24 March 2013 - 03:56 PM
Please observe that in traditional orthography it is Hyun, U/W not Ve/V.
Donkey, ass and colt.
We will begin with (y)awanak, the young of horse, donkey and at times that of some deer. I spelled it with a Y in parenthesis as it seems to come to us from the phl. Jouwan, which in time evolved to Jivan.
We will also see how at one time the donkey and the mule were such venerated animals in a mountainous and rugged land, where only they could travel and act as trucks.
Here is what we wrote sometime ago;
http://hyeforum.com/...276#entry261038
Next we come to esh. No, eshek is not furkish, it is the diminutive and endearing eshik/ishouk.
All credible linguists agree that it is an Indo-European word. After a long search they agreed that it comes from a language of Asia Minor, and that language is Armenian. From where everyone, both in the east and west adopted it.
Also note above the Sanskrit ashva.Origin of EQUINE-Latin equinus, from equus horse; akin to Old English eoh horse, Greek hippos, Sanskrit aśva
First Known Use: 1776
Edited by Arpa, 24 March 2013 - 03:57 PM.
#28
Posted 25 March 2013 - 06:48 AM
ԱՒԱՆԱԿԸ Է՞Շ Է++++
«Հեծեալ յէշ եւ յաւանակի իշոյ»:
Ավետարան ըստ Մատթեոսի
Սա կարելի է թարգմանել այսպեսՙ «Հեծել էին էշեր եւ էշերի ավանակներ»:
Ի՞նչ է նշանակում էշի ավանակ : Համենայն դեպս մեր այսօրվա մտածողությամբ առնվազն տարօրինակ է:
Ի՞նչ տարբերություն էշի եւ ավանակի միջեւ:
Նախ տեսնենք, թե ինչ է ավանակ -ը: Եթե բառն այս տեսքով փնտրենք դասական ուղղագրությամբ բառարաններումՙ չենք գտնի: Քանի որ այս բառի դասական գրության ձեւն է յաւանակ կամ յովանակ : Նշանակել է «չորքոտանիների ձագ, հատկապես էշի, ձիու, նաեւ եղնիկի»: Ահա թե ինչ է նշանակում էշի ավանակ -ը, այսինքնՙ էշի ձագ: Սա բնիկ հայերեն բառ չէ, այլ փոխառություն պահլավերենիցՙ յաւանակ, յովանակ : Պարսկերենում բառը հնչում է ջուվան , նույն կերպ ՙաֆղաներենում, քրդերենում: Բոլորն էլ նշանակում են «մատաղատի, երիտասարդ»: Պարսկերենից փոխառել են նաեւ թուրքերը, որտեղ բառը հնչում է ջիվան եւ նշանակում է «երիտասարդ»: Բառը ռումիներենում հնչում է ջուբան եւ նշանակում է «սիրահար»: Ռուսերեն юный բառը նույն արմատից է: Դե, որտեղՙ երիտասարդը, այնտեղ էլՙ սիրահարը: Ահա թե կենդանու մատղաշի անունըՙ ավանակ -ը, ջիվան -ը, ինչպես է տարածվել մարդկանց վրաՙ նշանակելով «երիտասարդ» եւ «սիրահար»:
«Իմաստի զարգացումը ճիշտ այն է, ինչ որ Մոկաց արդի բարբառով ջըվան ՙ «քուռակ»: Այսպիսով, մի կողմից սիրահար եւ մյուս կողմից քուռակ միեւնույն բաներն են», - գրում է Հր. Աճառյանը:
Այժմ դառնանք մեր էշ -ին: Ինչպես գիտենք, մի շարք լեզուներում էլ կա այս բառը. թուրքական, սեմական լեզուներում, ինչպես նաեւ եվրոպական լեզուներում ՙհունարենում, լատիներենում, գերմաներենում, ֆրանսերենում, անգլերենում, ռուսերենում եւ այլն: Այս բոլորի ծագումը նախապես սեմական էր համարվում: Երկարատեւ բանավեճերից հետո աշխարհի գիտնականները եզրակացրին, որ բառը փոխառված է փոքրասիական մի լեզվից: Հետագայում պարզվեց, որ այդ լեզուն հայերենն է, եւ հայոց էշ բառը դառնում է բոլոր այդ բառերի մայրը:
Հայաստանի մեջ էշն ու ջորին շատ ընդարձակ գործունեություն ունեին երկրի լեռնոտության պատճառով: Նրանց միջոցով վաճառականները երկրեերկիր առեւտուր էին անում, շենացնում երկիրը, կառուցում տուն ու եկեղեցի: Իշաբուծության զարգացման ապացույց է էշի ընտանիքին վերաբերող բառերի առատությունը հայերենում. այսպեսՙ ցիռ, ջորի, մտրուկ, իշայր, իշավայր, մուղ : Հետաքրքիր է, որ Հայաստանի Մոկք նահանգի երեք գավառները կոչվել են էշի անունովՙ Իշայր, Մյուս Իշայր, Իշոց : Հնարավոր է, որ սա եկած լինի վաղնջական ժամանակներից, երբ էշը համարվել է տոտեմ:
Այսօր էշը գրեթե իսպառ վերացել է մեր կենցաղից. նրան փոխարինել են մերսեդեսն ու ինքնաթիռը, գնացքն ու բեռնատարը: Բայց էշ -ը մնացել է մեր բառ ու բանի մեջ, եւ ոչ մի մեքենա նրան դուրս չի մղի այնտեղից: Երբեք « Էշ նստելը մի ամոթ է, իջնելըՙ երկու » առածի փոխարեն չենք ասելուՙ «Մերսեդես նստելը մի ամոթ է, իջնելըՙ երկու», կամ « Էշ-էշ խոսել »-ի փոխարենՙ « Մերսեդես-մերսեդես խոսել »: Չնայած « Էլի իր էշն է քշում » ասելու փոխարեն կարող է մի օր ասենք. « Էլի իր ջորին է քշում »ՙ նկատի ունենալով «Ժիգուլի» մեքենան:
Եվ մի բան էլ երբեք չի մոռացվի. Քրիստոսը էշ նստած մտավ Երուսաղեմ:
#29
Posted 25 March 2013 - 08:23 AM
Three homophonic words that are unrelated and have totally different meanings. It is all in the spelling.
Ser- Se Yech Re means cream.
Serr- Se Yech Ra means gender, sex.**
And the most controversial…
Seir- Se E Re means love.
The reason I spelled it as Seir is to emphasize that the middle letter is E not Yech. How do we know? In declension the E turns to I as in sirel. Ser- cream does not.
One wonders what tose clowns were smoking when they changed the Armenian orthography. Haven’t we had enough of this comedy already? In case thry have not heard, there is no soviet anymore.
**During our youth, when we were at the threshold of puberty there was a book that was passed around _Sern ou Serr@, Love and Sex.
#30
Posted 25 March 2013 - 08:32 AM
#31
Posted 27 March 2013 - 07:35 AM
Often the author ends his entry with some regret and a wish that we get back to basic Armenian and drive all those foreign words. See the last sentence.
Can we all please speak Armenian??
Badrijan??
Whoever placed this on Wiki I suspect by someone from Iriwan karabok, Allah Verdi or Azizbekov**. The contributor should have their mouth washed with soap or filled with hot pepper. Bernid erkou kilo karmir piper/taqdegh, Aleppo pepper. Smbouk in parenthesis? Of course, badrijan is the native Armenian , vs Smbouk a foreign (Diasporan) word? And these people will teach us the Armenian Language???
** The previous, soviet times name of the region of Vayots Dzor.
====
http://lori.agro.am/...ce0ddc890f8bbe9
===ԲԱԴՐԻՋԱՆ (ՍՄԲՈՒԿ)
Սմբուկը, տաքդեղը և պոմիդորը ընդհանուր շատ բան ունեն: Բոլորն էլ ջերմասեր են, սիրում են պարարտ հողը և աճման երկար ժամանակահատվածը:
See pg. 2263 / 2705
http://www.nayiri.co...pageNumber=2263
Above we see that the word was from Ambouk from the Arabic Anab where the Ayb was misread as Se, ending as Smbouk.
I did not know this, that in the Arabic the eggplant is also known as Anab.
http://www.verbace.c...dict/أنب.htm
See how the fruit from India was introduced to Europe by the Arabs.
http://en.wikipedia.org/wiki/Eggplant
Here is why in the English it is known as Eggplant. See the pictures below.The eggplant Solanum melongena, also known as the nightshade, brinjal eggplant, aubergine, melongene, brinjal or guinea squash, is a member of the plant family Solanaceae. The plant bears a fruit of the same name, commonly used in cooking. As a nightshade, it is closely related to the tomato and potato. It was domesticated in India from the species S. incanum.[1][2][3]
=====
In the western Mediterranean, (al)-bāḏinjān became Spanish berenjena, Catalan as albergínia, and Portuguese beringela. The Catalan form was borrowed by French as aubergine, which was then borrowed into English.[7]
In South Asian, South African, Malaysian, Singaporean, and West Indian English, the fruit is called brinjal, from the Portuguese.[8] The Indic name baingan or baigan is also sometimes used in South Asian English.
http://pics.davesgar...ells/a5a2c5.jpg
http://en.wikipedia....of_Eggplant.jpg
And now to Lolik.
See lolik at #43 ;
http://hyeforum.com/...pic=32417&st=40
I cannot find any origin or the etymology of the word. Who, when, where and why used the term first?
The Hanragitaran has a whole monograph about Lolik where they talk about the origin of the fruit (America) , and its Botany, yet no word about the where, who and why of the word Lolik.
Edited by Arpa, 27 March 2013 - 07:37 AM.
#32
Posted 27 March 2013 - 07:50 AM
#33
Posted 30 March 2013 - 08:04 AM
Kharuyk-(bonfire), Khash, Khoruats, Khashmis and Khaurma/Khavurma etc.. They are all based on the root word khar/khor as in kharel/kharshel/khashel, khorel/khaurel etc.
We have spoken about these under a variety of topic
Kharuyk-Bonfire:
http://3.bp.blogspot...s1600/lohri.jpg
http://hyeforum.com/...ch&fromsearch=1
http://www.armeniano...ion-armenia.jpg
What are we roasting here, chest-nuts?
See # 13 here;
http://hyeforum.com/...showtopic=39360
Khashmis? This is the first time I see this word. It is apparently the original Armenian of khashlama. I have spoken about the turkification of Armenian words with the addition of La and Ma suffixes. Look here. What dialect are speaking? Gumri, Lori, or Javakhk?
http://kevork.livejo...l?thread=348208
Khashlama, Thezhathoukh (Thezh=hot, and Thoukh=to cook);***
http://nayiri.com/im...&pageNumber=874
*** http://www.nayiri.co...&pageNumber=256
Edited by Arpa, 30 March 2013 - 08:06 AM.
#34
Posted 30 March 2013 - 08:12 AM
#35
Posted 02 April 2013 - 08:18 AM
To Translate or Not.
The author takes a look at some of the ridiculous attempts of translating every foreign word of newfangled gadgets.
A sample;
The husband asks what is for supper? and the wife answers;
Klora-khmora-erkara-tsakerov- pilav
Կլորախմորաերկարածակերով փլավ», - պատասխանեց կինը:
Where is Nairi? We have spoken about this phenomenon on numerous occasions.
Macaroni;
http://hyeforum.com/index.php?showtopic=21847#entry260084
Here is a paragraph of a so called modern Armenian.
Հայաստանում վերջին տարիներին քլիրինգային եւ ինվեստիցիոն ոչ կոռեկտ քաղաքականության հետեւանքով էկոնոմիկայում ուժեղացավ կոռուպցիան, ստեղծելով ստագնացիոն կոնյունկտուրա, ինֆլյացիա, վալյուտային ռեսուրսների կոնվերսիա, բյուջեի դեֆիցիտ, վաուչերների ու սերտիֆիկատների դեֆլյացիա, դիվիդենտների մինիմիզացիա, կոնդոմինիումի անկիրառելիություն, էքսպերտների եւ էքսպերտիզայի անտեսում, բորսաների ու բիրժաների լիկվիդայնության էնտրոպիա, էկոնոմիկայի դիվերսիֆիկացիոն լեգիտիմ քաղաքականություն, ստվերային բիզնեսի մաքսիմիզացիա, որը նաեւ մարկետինգի եւ մենեջմենտի թույլ դրսեւորման հետեւանք է, անհարիր մեր ռեյտինգին եւ իմիջին, առավել եւսՙ մենթալիտետին:
Edited by Arpa, 02 April 2013 - 08:26 AM.
#36
Posted 02 April 2013 - 08:24 AM
http://hyeforum.com/...847#entry260084
#37
Posted 02 April 2013 - 10:05 AM
++++
ԹԱՐԳՄԱՆԵ՞Լ, ԹԷ՞ ՉԹԱՐԳՄԱՆԵԼ
+++
ԱՅՍ Է ԽՆԴԻՐԸ
++++
Տարիների ընթացքում թե՛ սոցիալ-տնտեսական, թե՛ քաղաքական անբարենպաստ պայմաններում հայ ժողովուրդը չի կարողացել առավելագույնս օգտագործել լեզվաշինական իր անսպառ հնարավորությունները: Փառք Աստծու, հիմա կան պայմաններ խելամտորեն մաքրելու մեր լեզուն օտարաբանություններից, օտար ոճերից եւ օտար բառերից: Լեզվի զարգացման միտումը, պայմանականորեն ասենք, «տերմինային է», այսինքնՙ աշխարհում օրական ստեղծվում են բազմաթիվ տերմիններ գիտության ամենատարբեր բնագավառներում: Եթե մենք չդիմադրենք անխուսափելի տերմինախուժությանը մեր լեզու, ապա մի հարյուր տարի հետո շատ տարօրինակ վիճակում կհայտնվենք: Հայերենը կդառնա կենցաղային մի լեզուՙ հագեցած զանազան լեզուների շիլաշփոթ բառերով:
Ամեն օր անհրաժեշտ է լինում անվանել նորանոր իրեր, առարկաներ, երեւույթներ ու հարաբերություններ: Այս երեւույթը տեղի է ունենում միշտ: Գիր ունեցող լեզուների մեջ նոր արմատներ սովորաբար չեն ստեղծվում, բայց չէ՞ որ ստեղծվում են բազմաթիվ նորանոր բառեր: Ովքե՞ր են ստեղծում այդ բառերը, ինչպե՞ս են ստեղծվում դրանք: Յուրաքանչյուր մարդ ազատ է նոր բառ ստեղծելու մեջ: Բայց որքանո՞վ նրա ստեղծած բառը համընդհանուր ճանաչման կարժանանա, դա է խնդիրը:
19-րդ դարում հայ մտավորականներն ստեղծեցին բազմաթիվ բառեր, որոնց մի մասը մերժվեց, մի մասն ընդունվեց: Այսպես, թվում է, թե շատ հին բառ է քարափ բառը, բայց այն ստեղծվել է 1890-ական թվերին: Նույնըՙ հեծանիվ, լուցկի, բացառել, հոմանիշ, նույնանիշ եւ այլ բառերի դեպքում:
Անհատական հզոր կամքով Մանուկ Աբեղյանը ստեղծեց բազմաթիվ բառեր եւ կյանքի կոչեց: Ոչ մեկի մտքով չի անցնում, որ կերպար բառը ստեղծվել է 20-րդ դարում: Նույնըՙ ապար բառը: Աբեղյանի ստեղծած բառերի մեծ մասը մտել է հայ լեզվի գանձարանը:
Ինչպես տեսնում ենք, օտար տերմինները չթարգմանելն անհնար է, եթե չենք ուզում, որ լեզուն դառնա մասնագիտական ժարգոնների մի համախմբություն:
Ամեն օր գիտության, տեխնիկայի, մշակույթի բազմաթիվ նոր հասկացություններ են ծնվում եւ անուն ստանում օտար բառերով, որոնք այդ հասկացությունների հետ ներխուժում են մեր կյանք: Եթե չթարգմանվի, չհայացվի դրանց գոնե մի մասը, ապա լեզուն պարզապես կաղտոտվի կոնգրուենտ (համընկնելի), կոնդոմինիում (համատիրություն), քլիրինգ (չի թարգմանվել), կոմպյուտեր (համակարգիչ), միսըս (գեղեցկուհի), պոպուլիզմ (ամբոխահաճություն) եւ այլ անճոռնի, անբարեհունչ բառերով:
Երկու ծայրահեղությունՙ ամեն ինչ թարգմանել եւ ոչինչ չթարգմանել, միշտ կռվել են իրար հետ, այժմ էլ կռվում են, եւ հաղթում է ոսկե միջինը, եւ դա լավ է: Շատ անբարեհունչ բառեր, տերմիններ նորացվել են, զորօրինակՙ
կոլեգիա վարչանի
կապիլյար մազական
ֆոկուս կիզակետ
շկալա սանդղակ
տրաեկտորիա հետագիծ
մախավիկ թափանիվ
պարալելոգրամմ զուգահեռագիծ
կոնդոմինիում համատիրություն
եւ այլն, եւ այլն:
Նույնիսկ Տերյանի եւ Րաֆֆու պես մարդիկ պնդում էին, որ կարիք չկա թարգմանելու պալտո, վելոսիպեդ, գաստրոլ, փեչ, տելեֆոն, տելեգրաֆ բառերը: Բայց հիմա ոչ մեկի մտքով չի անցնում հեծանվին վելոսիպեդ ասել:
Օտար բառը ոչ միայն անբարեհունչ է, այլեւ մեզ համար հասկանալի ոչ մի տեղեկույթ չունի իր մեջ: Օրինակՙ համատիրություն բառի մեջ կոնդոմինիում տերմինի նշած հասկացության իմաստը կաՙ «միասին տիրել»: Երբ ասում ենք կոնդոմինիում , ապա հայ մարդու համար որեւէ տեղեկույթ չի պարունակում այդ բառը, իսկ երբ ասում ենք համատիրություն , ապա բառի մեջ կա հասկանալի տեղեկույթՙ «միասին տիրել», որն օգնում է պատկերացնել նշվող հասկացությունը: Կամ խիստ արմատացած մի տերմինՙ կոլեգիա , որն անընդհատ աղավաղված է արտասանվել, շփոթ առաջացրելՙ կոլեգյա, կոլեգիյա, կոլեգա եւ այլն, հիմա դրա փոխարեն ավագանի բառի համանմանությամբ ստեղծվել է վարչանի բառը: Բագաժնիկ -ի փոխարենՙ բեռնոց բառը:
Քանի որ կյանքը շատ է արագացրել իր ընթացքը, ապա օտար բառերն էլ շատ արագ են մուտք գործում մեր լեզու: Եվ մեզնից մի մասը փորձում է դրանք թարգմանել, հայացնել, մի մասը վախենում է օտար բառին եւ նրա արտահայտած իմաստին ձեռք տալ. հանկարծ մի բան չպատահի: Մի մասը զուտ քաղքենիությունից է օգտագործում օտար բառըՙ տպավորություն թողնելու, ամբոխահաճ տրամադրություն ստեղծելու համար, մի մասըՙ օգտապաշտությունից, մի մասըՙ պարզապես ծուլությունից, մի մասըՙ չհասկանալուց եւ այլն:
Կան մարդիկ, ովքեր լեզուն ուզում են հարստացնել փոխառություններով, լիովին ժխտելով թարգմանելու անհրաժեշտությունը: Եվ ստացվում է այսպիսի հայերեն.
Հայաստանում վերջին տարիներին քլիրինգային եւ ինվեստիցիոն ոչ կոռեկտ քաղաքականության հետեւանքով էկոնոմիկայում ուժեղացավ կոռուպցիան, ստեղծելով ստագնացիոն կոնյունկտուրա, ինֆլյացիա, վալյուտային ռեսուրսների կոնվերսիա, բյուջեի դեֆիցիտ, վաուչերների ու սերտիֆիկատների դեֆլյացիա, դիվիդենտների մինիմիզացիա, կոնդոմինիումի անկիրառելիություն, էքսպերտների եւ էքսպերտիզայի անտեսում, բորսաների ու բիրժաների լիկվիդայնության էնտրոպիա, էկոնոմիկայի դիվերսիֆիկացիոն լեգիտիմ քաղաքականություն, ստվերային բիզնեսի մաքսիմիզացիա, որը նաեւ մարկետինգի եւ մենեջմենտի թույլ դրսեւորման հետեւանք է, անհարիր մեր ռեյտինգին եւ իմիջին, առավել եւսՙ մենթալիտետին:
Կան մարդիկ, ովքեր ուզում են ամեն գնով թարգմանել յուրաքանչյուր բառՙ հասնելով ծայրահեղության եւ ընկնելով ծիծաղելի վիճակի մեջ: Եվ ստացվում է այսպիսի հայերեն. «Օրիորդապնդիչը հագավ պոչազգեստը, վերցրեց մի շիշ փրփրագմփիկ եւ, պոզահանրակառք նստելով, հասավ դրամատան մոտ գտնվող իր տունը: Տանը նրան սպասում էր կինըՙ փեշի երկար գրգռաճեղքով ու մազագանգրափաթաթանները գլխին: Ի՞նչ կա ուտելու, - հարցրեց ամուսինը: Կլորախմորաերկարածակերով փլավ, - պատասխանեց կինը:
Այնպես որ, եկեք քարը փեշներիցս թափենք եւ ծայրահեղությունների մեջ չընկնենք: Չնայած այդ ծայրահեղությունները, ի վերջո, հավասարակշռում են միմյանց:
Կա միակ ճիշտ ճանապարհը. ամեն մի գիտական նոր հասկացության համար 1. գտնել հայերեն անվանումՙ հին բառի նորիմաստ գործածություն, 2. եթե դա չի հաջողվում, հայերենի միջոցով ստեղծել նոր անվանում, 3. եթե դա էլ չի հաջողվում, օտար անվանումը ենթարկել հայերենի հնչյունաբանական եւ բառակազմական կանոններին, 4. օտար անվանումը նույնությամբ գործածելՙ չբացառելով դրա թարգմանությունը հետագայում:
#38
Posted 05 April 2013 - 09:01 AM
ADAMI KOGH@
ADAM’S RIB
Adam's Side.
Is that what is meant by spare rib? Did Adam have a spare rib”
http://www.ctmenuson...e_Rib_small.jpg
I am not ribbing **
**Ribbing=teasing, joking, ridiculing. Probably from the act of poking at the ribs, tickling.
http://www.cartoonst...es/rde0811l.jpg
In the next installment we will see the author’s take on the word Kogh-rib, koghosk@r/rib bone. koghm,side. In words like ankoghiin=bed/mattress, koghmnakits-bedfellow, spouse etc. He goes even further talking about mahij/mahjakal/bed which in fact literally means deathbed.
#39
Posted 05 April 2013 - 10:44 AM
0 user(s) are reading this topic
0 members, 0 guests, 0 anonymous users