152 replies to this topic

[Johannes]

Mi medz vosdumov veratarnanq 1700 agan tverin yev ov e yegel Halebum ira Kemanjan u Saze shalagin ira pokrikin dzanotatsnelu Halabin... Ayo Haruti vorti Sayat Novan ira Araberenin diratsel er Halebum...aba hajakhagi aytselutyunnerov asel u yerqel er belbulneri siraharman masin!

ՍԱՅԱԹ - ՆՈՎԱ, ծնվել է 1722 թ. (ըստ որոշ բանասերների՝ 1712 կամ 1717 թ.) Թիֆլիսում (ըստ այլ ենթադրության՝ Լոռու Սանահին գյուղում): Ծննդյան անունը եղել է Արութին (Հարություն): Աշուղական Սայաթ-Նովա անունը ծագում է պարսկերենից և նշանակում է երգի կամ մեղեդու որսորդ: Հայրը՝ մղդսի Կարապետը, Թիֆլիս էր գաղթել Սիրիայի Հալեպ քաղաքից, իսկ նրա հայրն էլ իր հերթին մի ժամանակ Կիլիկիայի Ադանա քաղաքից հեռանալով՝ հաստատված էր եղել Հալեպում: Մղդսի (մահդասի, մուխսի) բառը նշանակում է ուխտագնաց և վկայում է, որ Կարապետը ուխտագնացություն է կատարել Երուսաղեմ՝ Քրիստոսի գերեզմանին: Մանկության տարիներն Արութինն անց է կացրել հավանաբար Սանահինում (մայրը՝ Սառան, սանահնեցի էր), որտեղ և, անշուշտ, սովորել է դպրոցում և ձեռք բերել հայերենի գրաճանաչություն ու իմացություն: Պատանության և երիտասարդության տարիներին եղել է վրաց մայրաքաղաքում, որտեղ հայրը նրան տվել է ջուլհակության արհեստի: Թիֆլիսյան միջավայրն իր երգարվեստով, հատկապես ժողովրդական-աշուղական երգով, պատանուն ամբողջապես կլանել-քաշել է իրեն: Նա հմտացել ու նվագել է մի քանի գործիքով (չոնգուր, քամանչա և այլն), հորինել և կատարել է իր երգերը՝ գլխավորապես սիրո թեմայով, արժանացել ընդհանուրի ուշադրությանը և բարձր գնահատականին: Ըստ երևույթին 1730-ական թթ. երկրորդ կեսին, վրաց երիտասարդ արքայազն Հերակլի շքախմբում, իբրև նվագածու-աշուղ նա ևս մասնակցել է պարսից Նադիր շահի հնդկական արշավանքին: Երգերից իմանում ենք, որ առիթ է ունեցել լինելու նաև այլ երկրներում: Իսկ 1744 թ., երբ Հերակլի հայր Թեյմուրազը Թիֆլիս է մտել որպես Քարթլիի թագավոր, իսկ Հերակլը, հայրենիք վերադառնալով, հոր փոխարեն նստել Կախեթի թագավորական գահին, մանավանդ Թեյմուրազի դուստր Աննայի հարսանիքի առիթով տրված եռօրյա խնջույքի ժամանակ Արութինը, արդեն Սայաթ-Նովա աշուղական անունով, իր երգով ու նվագով անկասկած մասնակիցն է եղել այդ հանդիսույթի: Այնուհետև նա արժանացել է պալատական նվագածու-երգչի պատվին և, երկու-երեք տարվա ընդմիջումով, պալատում մնացել մինչև 1759 թ. փետրվարի վերջերը: Ոչ միայն Թիֆլիսում, Թեյմուրազի արքունիքում էր լինում նա, այլև Թելավիում՝ Հերակլի պալատում: Սայաթ-Նովան առանձնապես վայելել է վերջինիս հովանավորությունը: Հետագայում Հերակլը շնորհազրկել է երգչին, հավանաբար երբ հայտնի է դարձել գլեխի (կիսաճորտ) Սայաթ-Նովայի սերը արքայադուստր Աննայի հանդեպ, որը իշխան Դեմետրե Օրբելիանիի կինն էր: Չորս զավակների հայր Արութինը Հերակլի հրամանով ու պահանջով ընդունում է քահանայի հոգևոր կոչում՝ Տեր-Ստեփանոս անունով: Երկու տարի անց, 1761 թ., նա Կասպից ծովի հարավային ափին, Էնզելի քաղաքում, կատարել է Նարեկացու "Մատեան ողբերգութեան" երկի ընդօրինակությունը, իսկ 1766 թ. Կախեթի կողմերում, Զաքաթալայի մոտ գտնվող Կախի քարվանսարայում էր, որտեղ օրինակել է մի այլ ձեռագիր մատյան՝ մասեր Աստվածաշնչից և այլ բնագրեր: Կնոջ՝ Մարմարի մահվանից հետո Տեր-Ստեփանոսը որպես կուսակրոն առանձնացել է Հաղպատի վանքում: Մեծ բանաստեղծի կյանքն ընդհատվել է 1795 թ. սեպտեմբերի 11-ին, Թիֆլիսի գրավման ու ավերման ժամանակ, պարսից Աղա-Մահմեդ խանի հրոսակների ձեռքով: Գերեզմանը գտնվում է քաղաքի Ս. Գևորգ կաթուղիկե եկեղեցու բակում: Գերեզմանի վրա, Հովհ. Թումանյանի և Գ. Բաշինջաղյանի նախաձեռնությամբ, 1914 թ. մայիսին կանգնեցվել է հուշարձան:
http://forum.hayasta...r...f=25&t=3034

[garmag]

[... Մեծ բանաստեղծի կյանքն ընդհատվել է 1795 թ. սեպտեմբերի 11-ին, Թիֆլիսի գրավման ու ավերման ժամանակ, պարսից Աղա-Մահմեդ խանի հրոսակների ձեռքով: Գերեզմանը գտնվում է քաղաքի Ս. Գևորգ կաթուղիկե եկեղեցու բակում: Գերեզմանի վրա, Հովհ. Թումանյանի և Գ. Բաշինջաղյանի նախաձեռնությամբ, 1914 թ. մայիսին կանգնեցվել է հուշարձան:
http://forum.hayasta...r...f=25&t=3034

Artyok qidek Sayat novayi mahvan hed gabvadz sa arasbelin masin?

Sayat Novayi hanjareghutyune ambobvadz vets bareru metch...

Bil-Menam, Tane-Menam, Geur-Manam....!

[Arpa]

Haigazian University Celebrates the Naming of the "Derian
Armenological Library"
Beirut, 17/10/2008- On Friday, October 13, Haigazian University named
its Armenian Library as the "Derian Armenological Library", in honor of
Mrs. Anahis Derian and her late husband Henry, from Pasadena,
California. They had donated $500,000 to the University, on the
occasion of its 50th anniversary, back in the year 2005.

The ceremony, attended by prominent Armenian officials, intellectuals,
editors, publishers, and friends of the library, opened with the
unveiling of the Henry & Anahis Derian memorial plaque by the President
of the Union of the Armenian Evangelical Churches in the Near East, the
Rev. Megrdich Karagoezian, University President Rev. Dr. Paul
Haidostian, and University Librarian Ms. Sonia Sislian.

Sislian welcomed the audience and gave a brief overview of the Derian
Armenological Library.

"Founded in 1955 by the special efforts of Rev. Dikran Kherlopian, the
Derian Library holds one of the richest collections in the Armenian
Diaspora, including a number of rare books, and a selection of the 18th
and 19th century publications", Sislian said.

She added that the Derian Library constitutes an Armenian research
center, which serves not only students, but many scholars, editors, and
researchers from around the world. "The library also includes the
private collections of prominent Armenian intellectuals, like Siran
Seza, Kersam Aharonian, Dr. Antranig Manouguian, and Krikor Bogharian", Sislian concluded.

Bibliographer, scholar, and school principal, Mr. Jirair Tanielian
shared with the audience his experience of more than 20 years as the
librarian of the Armenian Library. "Many important delegations,
historians, and prominent Armenian figures passed from here, especially
after the University decided to render the Library public", Tanialian
noted. "At a time of severe political divisions, the Armenian Library
witnessed the regroupment of Armenians of different political parties
and ideologies, something that was impossible to find elsewhere",
Tanielian explained.

In his closing word, President Haidostian expressed his special
gratitude to Mrs. Derian, and noted that while Henry Derian had passed
away a year ago, Mrs. Anahis Derian had sent a kind message apologizing
for not being able to attend the event and that she was in prayer for
the Haigazian University community. Haidostian stated that the ceremony
is the celebration of three inspiring realities:
1.The Derians' generosity and benevolence that arises out of a
deep Christian spirit;
2.The Derians' meaningful input to the vibrant Lebanese community;
and,
3.The Derians' choice of associating their name with what is
Armenian, in this case, the Armenological Library.
Afterwards, the audience enjoyed a tour in the "Derian Armenological
Library", and had a look at its latest acquisitions from Turkey and
Armenia.

Վերեւ վերլուսեցի այդ Հալէպածին Հալէպաբնակները:
Վեր. Տիգրան Խրլոպեան , Այհթապ 1890 - Բեյրութ1968, երբէմնի հովիւ Հալէպի Էմմանուէլ եկեղեցուոյ, (հետեւորդ հայագիտանքի հայր Պատ. Քասունիի ,[Քէսուն Մարաշ Այնթապ]), հիմնադիր Արտասահմանի Հայագիտական Կաճարի (Տես վերէւ. Նրա զաւակ Գեւորգը, նմանապէս հայագէտ, Հայաստան ապրելուց եւ ուսուցանելուց յետոյ այժմ Ամերիկա է: Ինչու? Միթէ նա հալածանքի ենթարկուեց կամ վերջապէս համոզուեց որ սովետահայը խոտոր է համահային?):**
Պատ. Քասունիի թոռ Երուանդ ը (Հալէպածին) երկար ժամանակ վարեց այդ Հայագիտական ամպիոնը:
Վեր. Հայտոսթեան, Հալէպածին (Մարաշ Զեյթուն խառնուրդ). Նրա անմիջական նախորդ տնորէն Ճան Խանճեանը որ այժմ Հայաստան է, Երեւանի Աստուածաբանական Ճեմարանի տնորէն, նմանապէս հալէպածին:
Գերսամ Ահարոնեան , (Զէյթուն Մարաշ Հալէպ), մտաւորական, Ռամկավար գործիչ եւ երկարատեւ խմբագիր Զարթոնք օրաթերթի:
Պողարեան անունը ծանօթ է բայց վստահ չէմ նրա Հալէպ ի կապին:

**Արդեոք երբ Հալէպածին Վարդան Ոսկանեանը ձանձրանայ եւ որոշէ վերադառնալ իր ծննդավայրը Հալէպ?

Edited by Arpa, 22 October 2008 - 05:38 AM.

[Johannes]

Արդեոք երբ Հալէպածին Վարդան Ոսկանեանը ձանձրանայ եւ որոշէ վերադառնալ իր ծննդավայրը Հալէպ?

Երբ որ Րաֆֆի Յովհաննէսեանը վերադառնայ Ֆրեզնո, այնժամ Վարդան Ոսկանեանը դառնայ Հալէպ:
Հայրենիքը քաղցր է Արփա: Սզգականներիս կէսը Հայաստան ներգաղթել է 60ականներից ետք, այժմ գրեթէ բոլորն էլ Ամերիկայում են: Բայց եթէ Հայաստանը Ազատ երկիր լինէր, կասկածիմ թէ նրանք Ամերիկա գաղթէին:
Ես ու Դու ենք Հայաստանը, Աշտարակցի գեղացին ու Սիսիանցի հօտաղը, Երեւանցի Ակադեմիկոսը ու Ոսկեպարում հսկող սահմանապահ զինուորը:

[Arpa]

http://armenianhouse...untsidavid.html
— Հա՛յ-հա՜յ, մոտիկ տեղից եկա,
Տե՛ս, ո՜րտեղից հիմի կըգամ։
Ու վերկացավ, կանգնեց հըսկան,
Իր ձին հեծավ երկրորդ անգամ։
Երկրորդ անգամ քըշեց Հալաբ
Ու բաց թողեց ձին Հալաբից.
Բուք վեր կացավ, տեղ ու տարափ,
Արար աշխարհ դողաց թափից:
http://www.advantour...david_sasun.jpg

Edited by Arpa, 21 October 2008 - 11:42 PM.

[Johannes]

http://armenianhouse...untsidavid.html
— Հա՛յ-հա՜յ, մոտիկ տեղից եկա,
Տե՛ս, ո՜րտեղից հիմի կըգամ։
Ու վերկացավ, կանգնեց հըսկան,
Իր ձին հեծավ երկրորդ անգամ։
Երկրորդ անգամ քըշեց Հալաբ
Ու բաց թողեց ձին Հալաբից.
Բուք վեր կացավ, տեղ ու տարափ,
Արար աշխարհ դողաց թափից:
http://www.advantour...david_sasun.jpg

Բովաքար, 3016 մ (խալաբ-հալաբ) լեռ Գուգարքի լեռնաշղթայում, այժմ ՀՀ Լոռիի մարզում:

[Arpa]

Բովաքար, 3016 մ (խալաբ-հալաբ) լեռ Գուգարքի լեռնաշղթայում, այժմ ՀՀ Լոռիի մարզում:

Ճիշտ ես
Թէեւ չեմ տեսնում քարտէզի վրայ, պիտի լինի Վանաձորէն մի քիչ հիւսիս: http://www.emmaagadz...enia_map_lg.jpg
http://www.hanq.mnp...._02_2008_7.html

Տեղամասի անվանումը և տեղադիրքը
Բազումի երկաթի երևակում: Գտնվում է ՀՀ Լոռու մարզում, Բազումի լեռնաշղթայի հարավ-արևելյան լանջերին, ընդգրկում է ամբողջ Հալաբի լեռնաշղթան մինչև Բլդան և Աղստև գետերի միացման տեղը և զբաղեցնում է արևմուտքից Փամբակ ու արևելքից Աղստև գետերի հոսանքների միջև ընկած մակերեսը

Կրկին տես սա տեղ թէ Թոթովենցը որ Հալաբի մասին խոսի:
Տես թէ լեզուն որքան թրքախառն եւ արաբախառն է:
http://hy.wikisource...

Արմենակը ձին տեղավորեց ախոռում և բարձրացավ վեր։
Հայրը հարցրեց.
— Էս ինտո՞ր եղավ։
— Գնացի Հալաբ, քանի մ՚օր ֆռլամիշ եղա, էս ձին տեսա, բյութուն (ամբողջ) փարան ատոր պառկցուցի, ելա եկա։
— Կըսեիր քի՝ տղաս խելացի չէ, տեսա՞ր,— դարձավ Ուստա Օվանեսը իր կնոջը։
Աննա Քորոն ապշեց, որովհետև այդպես բան երբեք ասած չէր։
Արմենակը գլխին փաթաթել էր ազնիվ բրդից հյուսված արաբական գլխանոց, վրան թեթև մի աբա, փոթռտուն մի շալվար և ոտին կարմիր ճտկավոր մի կոշիկ։
— Շամ[9] չգացի՞ր, ծո՛։
— Չէ՛, փարաս հատավ։
— Բյութուն փարան ձիո՞ւն տվիր

[Johannes]

Վանաձորէն ուղիղ արեւելք: Լեռնաշղթայի եւ լեռան անունն է Հալաբ: Արձանագրեցի Բովաքար, որպէսզի գտնես քարտէսին մէջ, քանզի Հալաբ լեռան երկրորդ անունն է:

Թոթովենցը խարբերդցի է... իր պատումները ընդհանրապէս մեր կողմերուն վերաբերի, ուստի, նորա յիշած Հալաբը, Հալեպ քաղաքի ժողովրդային անունն է:

[Arpa]

Սիրելի Օհննէս: Առանց քիզ ինչ անեմ???
Անէծք, անէծք, հազար անէծք այդ շունշանորդի ապուշ աբեղցբեղ “ռուս-ա- վոռիչ” աբեղեանին!!!
Կարք մը իմաստներ կորչին երբ “Մէ Մէկ/Մէն Մի” ը գրուի իբր “մեմեկ“:
Memek? Anetsk nrants mor “memek” in. Անէծք նրանց մօր մեմէկին!
Նրանց մօր թունաւոր մէմէկ/ծիծը չորանայ!!
Reminds us Siamanto’s Kheghtamah@ ..
— Աստուած մեզի թո՛ղ գթայ, ստինքներս պարապ են.
Ա՛լ կաթիլ մը կաթ չունիմ. մինչեւ արիւնս ծծել
տուի...։
Ա՛լ կաթիլ մը կաթ չունիմ, ինչ որ կ՚ուզէք
վճռեցէ՛ք…
Առանց քիզ ի՞նչ կոնիմ
Սայաթ Նովա
Առանց քիզ ի՞նչ կոնիմ սոյբաթն** ու սազըն.
Ձիռնեմես վեր կոծիմ չանգիրըն մեմեկ.
Չունքի ուշկ ու միտկըս իրար շաղեցիր`
Փահմես կու հիռացնիմ հանգիրըն մեմեկ:

Մե դուգունըն էրկու դաղին ի՞նչ անե,
Մե նոքարըն էրկու աղին ի՞նչ անե,
Մե բաղմանչին էրկու բաղին ի՞նչ անե,
Փեյվանդ գուզե թազա տընգիրըն մեմեկ:

Ղուրթ ին ասի փիր ուստաքար դադիրըն.
Բաղ շինեցի, վարթըն քաղից վադիրընե.
Ջափեն յիս քաշեցի, սափեն յադիրըն.
Րաղիփն էկավ միզ, էս րանգիրըն մեմեկ:

Առանց քիզ ի՞նչ կոնիմ աշխարիս մալըն.
Չի'մ անի քալագըն, չի'մ անի ղալըն,
Կու հաքնիմ մազեղեն, կու հաքնիմ շալըն,
Կերթամ ու ման գու քամ վանքիրըն մեմեկ:

Բըլքամ մե մարթ ռաստ գա, վուր ինձ խըրատե,
Գո'զալ, քու էշխեմեն սիրտըս ազատե.
Կանց յոթըն իմասնասիրացըն շատ է
Էս քու Սայաթ-Նովու բանքիրըն մեմեկ:
===
Ահ~:
Այո, հիմայ տեսնեմ:
Ես Վանաձորի հիւսիսին էի նայում
Mt. Bovakan 3016 meters.
Իսկ ինչ վերաբերի Թոթովենցի , երեւի մենք պիտի** յորինել մի նոր շարան: Նրա վերի պատմուածքը կարդալիս , վերջի երկու գլուխներըին իմ աչքը ամպոտեց:
** Մի ժամանակ մեր թղթակիցներէն մին գանգատեց թէ նա նէ որքան ատէ պիտի բառը: Եթէ միաայն այդ շունշանորդիԱբեղեանի ուղագրումից հրաժարուինք , տեսնենք թէ ինչպէս Է դառնայ Ի (Ե ը երբեք չի դառնայ Ի, հակառակ որ ոմանք գրենԵրեւան իբր Iriv[w]an), այն ատեն պիտի տեսնենք թէ պետ եւ պէտ բառերը այլ նշանակ ունին: Պետ նշանակի վարպետ master, մինչ պէտ նշանակի need պիտանի/useful/utile գործոն/անհրաժեշտ- must, ինչպէս պէտք է պիտի:
** Մինչ այս չգիտեմ "սոյբաթ" ինչ նշանակի:

Edited by Arpa, 22 October 2008 - 11:25 AM.

[Johannes]

** Մինչ այս չգիտեմ "սոյբաթ" ինչ նշանակի:

Ետքը, Սայեաթ Նովու երգարանից կստուգեմ, առայժմ ասեմ, որ նմանի սոհբեթ صحبة, «բարեկամական զրոյց», «երկխօսում», «մտերմիկ պահ», «ընկերացում» բառին:

[Arpa]

Ետքը, Սայեաթ Նովու երգարանից կստուգեմ, առայժմ ասեմ, որ նմանի սոհբեթ صحبة, «բարեկամական զրոյց», «երկխօսում», «մտերմիկ պահ», «ընկերացում» բառին:

Այո, վերինը գրելես վերջ մի քիչ մտմտացի եւ սահաբ, սահէբ, սուհուբատ բառերը ի միտ եկան: Առաջինը տէր, ինչպէս Հինդու Սահիբ ը, իսկ երկրորդը բարեկամ, ընկեր:

Edited by Arpa, 22 October 2008 - 06:01 PM.

[garmag]

Hagirj dalov hedevyal annunnere bolor Bustan-Klebabnag Hayerun 1940-1952 chertchanin gachkhadim tser hedaqrqrutyune artentsnel...
Sgeselov nechanavor serjaranneren...Tawil Yusufin-e michd gunenar orva aytselu nechanavor Hai me..., vore ir garqin, yergar botch pernoghneru badjar gue hantisanar serjarani tran-e, ners mdnelu aghersanqnerov...Gardziq al gar te Tawil Yusuf-e varbedutyamp hajakhagi aysbisi hurer inq gue hravirer yeruzer yev vajark aveltsenelu mdoq... Ir serjarane anchuchd kebab al gue dzakher!

Yete Yusufi serjaranen ughvik tebi Tel-centrali goghm-e yev anmitchbes tarnaq atch, aratcin chenq-e gue badganer Demirdjian Yervantin, nechnavor yergati vajarqi varbed, Hayre Hagopin, vore hedaqayin Haririi Garavarutyan metch bidi qraver Econmii ministruyune...
Demirdjiani aratchin harg-e, Sasuntsi vartsgal Boyamyannerov er pnagvatds...ughigh timats-e Boyamyanneru otoyi aniv dzakhelu khanutn er... anor qrete haragits Carlton Hoteln Yedalyanneru varadz bantogue...yev cabaren, ir glorabduyd turov, mer khghavayrneren min gue hantisanar i zayratsumn orva hsgitchin...

Charunagelov tebi Baron poghots-e bidi antsneyinq Khandzohgyanneru medz pernadar camionneru garajin archeven...ughigh timatse vasdagavor varbed tornoji garj Manougi achkhadadeghin anhentad gue kordzer...Tornoji Manougi yergu keghetsig tousdrerun pa etsartsagabes arqilvadz er irents hor mod yertal-e, hagarag vor anonts doun-e Notrakisi timatsen er haziv te 75 metr heravorutyamp irents hor achkhdanotsen...

Mi qani metr yevs, arten gue qdnevink (aysorva Hotel Nili) chenqin artchev ... Aydegh gue pnageyin Hratch Papazian-e (nechanavor Ahmed Bey-e Aysbes Sbannetsinq hadorigin metch, Talaati sadagman arntchuyamp) digin Yeraniguin yev Anjaren vorteqrvadz Vartkesin hed. Chella vor Vartkesin eseq te ink vorteqrvadz er!

Anonts nerqev gue pnager Hovhannes Papazian-e (himnatirneren min Kirk-Khani HMEM sgavoudagan charjman) ir Modelist dignotch Verkin Papazianin (vore Sgavoudagan aratchin zqestnere tsevavorelov dranmatradz er HMEM-in) irents tchors dgha-zavagnerov...Bustan Klebi baduhasner-e!

Timatsi toure gue pnageyin Daldabanian Yeghpayrner-e irents mor Yeva Aziriani hed.
Garon ir Coutur Salonov ABC-i goghkin, Krikor-e, vdarvadz Tachnagtsagan qani Hayasdan nerkaghtoneren yeghav, aba Hayriniki metch sdantsnetz Qarnii veragankman badaskhanadvutyune tarnalov Geologist ...
Irents pokr yeghpayr-e Asdghaqidutyun usanele yedq tartsav pndrvadz modelist Couturier Yerevani metch, vasdegelov tchadakov anun me "milliontchig Benig"...Anor zavague aysor gue garutse Irani Atomayin hamalire Moscvayen!

Hratch Papaziani timatsi tour-e Nakkachianerov er pnagvadz. Jean Nakkachian vor hedaqayin bidi tarnar Qud Arkebisgobose Parisi ...hertchagavor sbasargun Vazken Aypin aba Karekin Aypin, Amenayn Hayots Gatoghigosnerun, tchemornalov Chahe Adjemian Arqebisgobosin vor hajakhagi Paris gaytseler Yerusaghemen...
Charounageli... yete Forumi masnagitsner gue papakin imanal havelyal badmagan antsutartsere Bustan-Klebi...chrtchannerun masin !

Edited by garmag, 23 October 2008 - 12:50 AM.

[Johannes]

Յարգելի Կարօ, Ձեր նշած անունները գրեթէ բոլորն ալ ծանօթ են ինծի. հօրս բարեկամներէն լսած եմ:

Bostan Kleib-ը Հիմա ալ անիւի շուկայ է:

Գիշերային զբօսավայրի մասին քանի զրոյց բացուեցաւ, յիշենք ողորմած Վաչէ Երամեանը, մեծ ջութակահար, վանեցի արմատով: Համազգայինը պատուեց զինք, երբ դեռ ողջ էր: Ան հաւաքեց ու ձայնագրեց Արեւմտահայաստանի կեանքէն մնացած երգի պատառիկներ:

Հայութիւնը այնքան որ շատ էր, մինչեւ իսկ Night club-ի տէրերը ու մէջը աշխատողներ հայ էին: Հալէպը Հայաստան էր: Իսկ ժամանակին՝ ֆրանսացիներու օրօք, կ’ըսուի թէ «բարձր դասի» մարդիկ, իրենց տիկիններով ալ cabarette կը յաճախեն եղեր, քանզի մակարդակով տեղեր եղած են, ո'չ հիմակուայ պէս:

Հրաչ Փափազեան, պոլսեցի, Արշաւիր Շիրակեանի գործակիցը:

Garon ir Coutur Salonov ABC-i goghkin, Krikor-e, vdarvadz Tachnagtsagan qani Hayasdan nerkaghtoneren yeghav, aba Hayriniki metch sdantsnetz Qarnii veragankman badaskhanadvutyune tarnalov Geologist

Շնորհակալ եմ: Որքա՜ն հակասական բաներ կան կեանքին մէջ:

Գիւտ Արքեպիսկոպոսը պոլսահայ կը կարծէի:

[Arpa]

Ես ալ նամանապէս ծանօթ եմ այդ անուններուն մեծ մասին, եւ ա լ գիտեմ թէ ինչու Յուսուֆ Թաուիլը այդ մականունը կը կրեր, քանի նա բարձրահասակ էր ինչպէս նաեւ իր զաւակները:
Թէեւ գիտէի որ այդ թաղամասի գործատէր, գործարանատէր, արհէստաւորները լման Հայ էին ինձ համար նորոյթ է որ այդտեղ բնակողներ ալ կային, այդ գործատէրերուն մեծ մասը քաղաքի հայաշատ թաղերում ապրէին:
Չի մոռանալ նշանաւոր Խորովածի ճաշարանատէր Յագոբը, եւ այդ նշանաւոր խաշտունը որ Բաբ էլ Ֆարաճի ճակտին էր: Բաբ Էլ Ֆարաճի լումայափոխները գրէթէ լման Հայ էին:
Թաուիլ Յուէֆը ոչ միայն վարպետ գործատէր էր նաեւ քաղաքագէտ (politician): Եթէ այսօր ըլլար գուցէ նրան “մաֆիա” կոչէին:
Նաեւ յիշենք որ ոչ միայն այդ գիշերային սբոսատների տէրերը Հայ էին այլ նաեւ երաժիշտները, միայն “հիւրընկալ կիները” մեծաւ մասամբ թուրք էին եւ այդ իսկ պատճառաւ թրքերէն նուագուեր եւ երգուէր, եւ յաճախորդներին մեծ մասը թրքախոս հայեր էին:
Մի ժամանակ Հալէպի տնտեսական ասպարէզը լման Հայ էր, մանաւանդ նուրբ արհեստների, բժիշկ (ՏէրՂազարեան, Պօողոսեան), դեղագործ(Սելեան, Ճլճլեան, Տայեան եւայլք), լուսանկարիչ(Տէրունեան, Գոփարեան), ոսկերիչ, գորգավաճառ, եւլն, ի բաց շինանարաոթեան որ տեղացի, մանաւանդ տեղացի Քրիստոնեաները վարպետ շինարար եւ քարակոփ էին:
Շատ բան գրելիք Հալէպի մասին, մանաւանդ Հալէպահայութեան մասին: Տնտեսական, արհեստ, արուեստ, մտաւորական….
Որ պատմագէտը պիտի գրէ մանրամասնօրէն, յիշել տեղ, ժանմանակ, անուն ազգանուն եւ մականուն??? Չի մոռանալ որ նոյնիսկ Ներգաղթի օրերին, մեծագոյն գործարարները Հալէպահայ էին: Ոմանք երջանկայիշատակ, ուրիշներ տխրահրչակ(Տէվէճեան- Փափազեան):
ՅԳ, Արդեն իմ ժամանակ, այդ արհեստաւորները դուրս էին եկել Բուսդան Քուլ Աբի ց (Սուլէյմանիէ, Նոր Գիւղ), ինչպէս ՃոՏէմ(Geo-Dem-George Demirjian), սիտերնշինող, Մարդատար մեքենայ շինող Սիլահեաններ(Ամերկայեն հասներ շարժիչ եւ engine-chassis, եւ Սիլահեանները պիտի աւելացնէին նրա մարդատար եւ բեռնատար մասը )**: Եւ հիմայ ուր է մեքենագործների շուկան?
**Ինչպէս գիտեմ այս բոլորը? Նրանց գործարանները իմ ամենօրեայ ճանապարհի վերայ էին, եւ ես յաճախ կանք առնէի եւ հիանայի նրանց վարպետանքին:
Ծանօթ: Այդ օրուայ նշանաւոր ճաշարանապետները Յոյն էին, Կալփաքիս, Նոտոտակիս եւլն:

Edited by Arpa, 23 October 2008 - 09:12 AM.

[Johannes]

Չի մոռանալ նշանաւոր Խորովածի ճաշարանատէր Յակոբը, եւ այդ նշանաւոր խաշտունը որ Բաբ էլ Ֆարաճի ճակտին էր: Բաբ Էլ Ֆարաճի լումայափոխները գրէթէ լման Հայ էին

«Ճաշարան Յակոբ» անունը մինչ այժմ պահուած է: Հայերն իրենց հետ Կիլիկիայէն բերած են համեղ խորոված (աղացած միսով) պատրաստելու եղանակը: Վարպետութիւնը միսի համեմներն ու կծուն է: Նոյնպէս, մսաշօթի «լահմաճին-լահմաջո» այնթապական տեսակի պատրաստման ձեւը հայերը բերած են Հալէպ: Բնիկ հալէպեան մսաշօթը աղացած միսով եւ նուռի խիւսով պատրաստուի: Այսինքն, այնինչ որ այժմ ճանչցուի «թուրքական խոհանոցի ճամատեսակ», հայերը մուծած են Հալէպ, եղելոյթ մը որ Հալէպի խոհանոցին հռչակ բերած է:

լուսանկարիչ(Տէրունեան, Գոփարեան)

Լուսանկարչութիւնը հինէն ի վեր, եւ ո'չ միայն Հալէպի մէջ, այլ ամբողջ Օսմանեան երկրի տարածքին, հայերուն ձեռքը եղած է: Այժմ ալ քաղաքիս լաւագոյն լուսանկարիչները եւ տեսաժապաւէն (Video) նկարողները հայերն են: Հիներէն հիմա միտքս Չամսաքեանը եկաւ, Ճեմիլիէ թաղամաս:

Գորգավաճառ եւ հին գորգ նորոգող Արոյեան, Բարսումեան...

ի բաց շինանարարութեան որ տեղացի, մանաւանդ տեղացի Քրիստոնեաները վարպետ շինարար եւ քարակոփ էին:

Տեղացի քրիստոնեայ եւ հայերուն հետ Կիլիկիայէն (Անտիոք, Քիլիս) գաղթած յոյներ «ուռում» եղած են: Հայրս կ’ըսէր շինարարութիւնը քրիստոնեաներուն ձեռքն էր, տաճիկները չէին աշխատեր՝ քարտաշ, պատշար:

Մինչեւ այսօր, երբ պետութեան կողմէ արձան մը պիտի կանգնեցուի...Հայաստանէն կը բերուին քանդակագործներ: Յոյն Ուղղափառ նորակառոյց (20 տարի առաջ?) Մար Իլիաս «Ս. Եղիայ» եկեղեցւոյ քանդակագործները հայաստանցի են, իսկ նախշերու օրինակ ծառայած են Հալէպի մօտակայ հնամեայ Ս. Սիմէոն Սիւնակեաց Վանքի զարդաքանդակները:

Շատ բան կայ գրելիք Հալէպի մասին, մանաւանդ Հալէպահայութեան մասին

Գլուխնէս մեծ գործի մէջ մտանք

Եւ հիմայ ուր է մեքենագործների շուկան

Ամեն տեղ: Քաղաքապետութիւնը կը փորձէ քաղաքէն դուրս հանել արհեստաւորները եւ միշտ ալ կը ձախողի... մուկ ու կատուի խաղի պէս: Նորգիւղ, Սուլեմանիէ, Ռամուսէ, Բոստան ...շա, Շկայեֆ, Ազեզի ճանապարհին եւն:

Այդ օրուայ նշանաւոր ճաշարանապետները Յոյն էին, Կալփաքիս, Նոտորակիս

Notoraki կը հնչենք: Մինչեւ այժմ կը գործէ, խրախճանքի հարմար ուտելիք կը պատրաստէ, յարկ-յարկ խմորեղէնի մէջ դրուած ապխտած միս, փուռը եփած ոչխար եւն:

[garmag]

Hargeliner Johannes yev Arpa,
Im hartsman badaskhan tchsdatsa...
Artyok gue hedaqrqre tsez im badmutyune Butan Klebi chrtchagayqin masin?
Garogh em manramasnoren badmel 11 darva husher-es anunnerov yev tvagannerov...

I mitchi aylots Devedjiann u Papazian Hratch-e im khort ammoners eyin...
Garo el Halabi

[Johannes]

Hargeliner Johannes yev Arpa,
Im hartsman badaskhan tchsdatsa...
Artyok gue hedaqrqre tsez im badmutyune Butan Klebi chrtchagayqin masin?
Garogh em manramasnoren badmel 11 darva husher-es anunnerov yev tvagannerov...

I mitchi aylots Devedjiann u Papazian Hratch-e im khort ammoners eyin...
Garo el Halabi

Ես ձեռնպահ եմ, շարանի տէրը Արփան է:
Կը կարծեմ, եթէ նշանաւոր մարդոց մասին է խօսքը, ապա պէտք է գրուի:

Edited by Johannes, 24 October 2008 - 06:57 AM.

[Arpa]

Hargeliner Johannes yev Arpa,
====
I mitchi aylots Devedjiann u Papazian Hratch-e im khort ammoners eyin...
Garo el Halabi

Այո, խնդրեմ գրիր, բայց խնդրեմ ֆուրքո- արաբո- քուրտո բառեր մի գործ ածիր: Հօր եղբոր Հայերէնը հօրեղբայր է,սիրալիրաբար կրճատուած “հօբար /հոբար” ի, ինչպէս նաեւ մօր եղբայրը “մօբար/մոբար/քեռի** (Բարեւ Եդօ Քեռի!), հօքքուր, մօքքուր” եւլն :
** Քեռի նշանակի մօրաքրոջ ամուսինըիսկ քեռայր ը քրոջ ամուսինը : Մեր գաւարբառբարով քեռկին նշանակի քեռի ի կինը:
ՅԳ, Եւ յետոյ Օհաննէսը մեզ հրամցնէ այժմու Հալէպահայ համայնքային կեանքը, ուսումնական- դպրոցնեէր, մշակութային եւ հոգեւոր կարոյցները եւլն:

Edited by Arpa, 24 October 2008 - 10:14 AM.

[Johannes]

Related threads
http://hyeforum.com/...pic=16092&st=20
http://hyeforum.com/...7...st&p=222896

[Johannes]

ՀԱՂՈՐԴԱԳՐՈՒԹԻՒՆ
Հալէպի «Գերմանիկ-Վասպուրական» մշակութային միութեան ակումբին մէջ ուրբաթ, 10 եւ շաբաթ 11 հոկտեմբեր 2008-ին տեղի ունեցաւ խորհրդաժողով մը՝ մասնակցութեամբ Մարաշի հայրենակցական միութեան Պէյրութի, Հալէպի եւ Դամասկոսի մասնաճիւղերուն։ Բարի գալուստի եւ բացման խօսքերէն ետք, խորհրդաժողովը շարունակուեցաւ երեք մասնաճիւղերու ծանօթացումով եւ գործունէութեանց զեկուցումներով, երկօրեայ ժողովի աւարտին համաձայնութիւն կնքուեցաւ հետեւեալ նիւթերուն շուրջ.

1.- Համամարաշցիական ընդհանուր համագումար մը կազմակերպել 2009-ին կամ 2010-ին, Միջին Արեւելքի մէջ, նախընտրաբար՝ Հալէպ։ Այս առնչութեամբ նամակ մը ուղարկել Կեդրոնական վարչութեան (Լոս Անճելըս) եւ անոր կարծիքն ու որոշումը իմանալ։

2.- Համամարաշցիական բանակում մը կազմակերպել երեք մասնաճիւղերուն պատանիներուն եւ երիտասարդներուն եւ անոնց փոխանցել հայրենակցական գիտելիքներ. սոյն բանակումը կը նախատեսուի կատարել Քեսապի հայաւան գիւղը։

3.- Տարին անգամ մը տօնել «Մարաշի օր». յարմար նկատուեցաւ յառաջիկայ բանակումի աւարտին՝ խարուկահանդէսին, նշել այս տօնը։

4.- ա) Հալէպի Մարաշի հայրենակցական միութեան նախաձեռնութեամբ՝ մօտ ապագային լոյս պիտի տեսնէ, որակաւոր տպագրութեամբ, 300 գունաւոր էջերէ բաղկացած «Մարաշի ասեղնագործի ալպոմ» մը։

բ) «Մարաշի ջարդը» խորագիրով պատմական գիրք մը լոյս պիտի տեսնէ։

գ) «Տը լայընզ աֆ Մարաշ» հատորին թարգմանութեան համար, երեք մասնաճիւղերը պիտի համագործակցին՝ լաւագոյն թարգմանիչներ ապահովելու եւ գործը կատարեալին հասցնելու։

5.- Խորհրդաժողովը յարմար նկատեց կոչ ուղղել Կեդրոնական վարչութեան, նախկին Հալէպի «Մեսրոպեանցիներուն» եւ համայն մարաշցիներուն, իրենց նպաստներով օգտակար հանդիսանալու Հալէպի ազգային Մեսրոպեան վարժարանին։

6.- Վերջապէս ներկայ մասնաճիւղերը առաջարկեցին ունենալ մէկ կայքէջ, որուն համար յառաջիկայ օրերուն աշխատանք պիտի տարուի, արխիւային հարցին նկատմամբ, հաւաքել տեղեկութիւններ՝ ըստ մասնաճիւղերու յարմարութեան։

Իբրեւ երախտագիտական զգացում՝ սեղմ կապերը ամրապնդելու, ժողովի աւարտին Լիբանանի ատենապետ Ժան Մոմճեան յուշանուէրով մը պատուեց Հալէպի մասնաճիւղի ատենապետ տոքթ. Գրիգոր Տարագճեանը։

ԼԻԲԱՆԱՆԻ
ՄԱՐԱՇԻ ՀԱՅՐԵՆԱԿՑԱԿԱՆ
ՄԻՈՒԹԵԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹԻՒՆ

http://www.aztagdail...ws.php?ID=14976