5 replies to this topic

[vartahoor]

ՄԱՏՅԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵԱՆ
(ԳՐԱԲԱՐ)
ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻ

ԲԱՆ Ա

Ի ԽՈՐՈՑ ՍՐՏԻՑ ԽԱՒՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ

Ա
Ձա՜յն հառաչանաց հեծութեան ողբոց սրտից աղաղակի
Քեզ վերընծայեմ, տեսողդ գաղտնեաց,
Եւ մատուցեալ եդեալ ի հուր թախծութեան անձին տոչորման
Զպտուղ ըղձից ճենճերոյ սասանեալ մտացս`
Բուրվառաւ կամացս առաքել առ քեզ:
Այլ հոտոտեսցի'ս, հայեսցի'ս, գթած,
Քան ի պատարագն բոլորապտուղ,
Մատուցեալ ծխոյն բարդութեան:
Ընկա'լ զսակաւամասնեայ յաւդուածս բանից`
Քեզ ի հաճութիւն եւ մի' ի բարկութիւն:
Ելցէ' ի խորոց աստի զգայութեանց խորհրդակիր սենեկիս`
Վաղվաղակի ժամանել առ քեզ`
Կամաւորական նուէր բանական զոհիս,
Ողջակիզեալ զաւրութեամբ ճարպոյ,
Որ յիսն է պարարտութիւն:
Եւ ի դնելս իմ ընդ քեզ դատ` խառնեալ աղերսիւ, հզաւր,
Մի' իբրեւ զհամբարձումն ձեռաց ամբարշտեալն Յակոբու,-
Ըստ բողոքելոյն Եսայեայ,-
Եւ զանիրաւութիւնն Բաբելոնի
Տաղտկալի քեզ երեւեսցի,
Զոր առակ եւթանասներորդի երկրորդի սաղմոսին ազդէ,
Այլ իբր զբուրեալ խունկն հաճոյական` ի խորանին Սելովայ,
Զոր Դաւիթն կանգնեալ նորոգեաց
Տապանակին հանգստեան, ի գերութենէն դարձելոյ,
Որ ի վերստին գիւտ կորուսեալս հոգւոյ առակի,
Ընդունելի' կամաց քոց լիցի:

Բ
Բայց քանզի ձայնդ ահաւոր դատաստանիդ հատուցման,
Ուժգինս հնչեցեալ ի ձորն վրէժխնդրութեան,
Կրկինս ինձ երկնէ մարտից յարուցմունս`
Այժմէն գուշակեալ շարժմունս յուզմանց ներհակականաց,
Որ յիմումս անձին ցուցանի,
Խռովութիւնս ամբոխից`
Հարեալք ընդ միմեանս զէն առ սուսեր,
Խորհրդոցն հոյլք չարեացն ընդ բարիսն,
Եւ գերեալ զիս ի մահ, ըստ հին դիպուածոյն,
Որ նախ քան զշնորհին ժամանելն առ իս,
Զոր ընտրեալն առաքելականացն դասուց Պաւղոս,
Աւրինակ առեալ զՄովսէս,
ԶՔրիստոսի փրկութիւնն յաղթող ցուցանէ:
Վասն զի թէ` Մերձ է աւր Տեառն, որպէս իր ասէ,
Ի հովիտն անձուկ ասպարիսին Յովսափաթու
Եւ հեղեղատին Կեդրոնի`
Փոքր հանդիսարանացն իրաւանց ժամադրութեանց,
Որ կենցաղականաւ այսր յաւիտենիւ
Զհանդերձելոցն ինձ կերպաւորեն,
Ապա եւս յաւէտ մերձեցաւ ի վերայ իմ
Արքայութիւնն Աստուծոյ մարմին եղելոյ`
Մեծապէս գտեալ զիս առիթ վնասուց բազմաց տոկոսեաց`
Զանազան մասանց յանդիմանողաց ճշմարտապատմից,
Քան զձեռին նորին վերակացումն անդ ուրեմն երբեմն
Ի հարուածսն եդոմայեցւոց եւ փղշտացւոց
Եւ այլոց բարբարոս ազգաց:
Քանզի այն ընտրութիւն ամաւք չափեցաւ,
Իսկ պատուհաս իմումս պարտուց
Առանց աւարտման ունի զսահման:
Ահ, գուբ եւ որոգայթ անճողոպրելի,
Ըստ մարգարէին եւ առակողին,
Տագնապաւ մեծաւ առ դուրս ինձ հասեալ,
Զամաւթն մշտնջենաւոր աստէն գծագրեն:
Զոր միայն քո է հրաշագործել
Պտուղս դեղոց ի հնարս կենաց`
Ամենավարան տարակուսանաց հոգւոց վտանգից, քաւիչ ամենայնի,
ովեալ ի փառս անճառս անսահմանելի բարձրութեան
Յաւիտեանս յաւիտենից:
Ամէն:


ՄԱՏՅԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹՅԱՆ
Գրաբարից թարգ. Մկրտիչ Խերանյան

Սրտի խորքերից խոսք Աստուծե հետ

Ա

Սրտիս ողբաձայն հառաչանքների աղաղակն, ահա´,
Դեպ երկինքն ի վեր՝ քեզ եմ ընծայում, գաղտնատե´ս Աստւած.
Եվ իմ սասանյալ հոգու իղձերի պտուղն այրվող՝
Անձս տոչորող թախծության հրի վրա դնելով՝
Կամքիս բուրվառով առաքում եմ քե´զ:
Նայի՜ր, ո՜վ գթած, հոտոտի՜ր դու այն առավե´լ սիրով,
Քան պատարագը բոլորանվեր, մատուցված ծխով ամենաառատ.
Ընդունիր այս պարզ ու սեղմ խոսքերիս շարադրանքը դու
Հաճությամբ հոժար և ո´չ բարկությամբ:
Բանավոր զոհիս նվերն այս սրտանց
Մեղքերիս պարարտ ճարպի զորությամբ ողջակիզվելով,
Թող որ խոհերի իմ խորհրդակիր սենյակի խորքւց
Բարձրանա և քեզ հասնի անհապաղ:
Եվ աղերսախառն երբ դատի նստեմ ես քեզ հետ, հզո´ր,
Թող տաղտկալի չթվա քեզ այդ,
Ինչպէս ամբարիշտ Հակոբի ձեռքերի կարկառումն ի վեր,
Որի դեմ բողոք է գրել Եսային1
Եվ կամ ինչպես անիրավությունը Բաբելոնի՝
Սաղմոսի յոթանասուներկուերորդ առակում ասված2.
Այլ ընդունիր այն կամովին, ինչպես խունկն հաճոյական,
Որ մի ժամանակ բուրեց Սելովի խորանի մեջ այն,
Որը նոր շուքով վերանորոգված՝ Դավիթը կանգնեց3
Հանուն գերեդարձ այդ տապանակի,
Որ նման է իմ կորուսյալ հոգու վերստին գյուտին:

Բ
Բայց և ահավոր ձայնը հատուցման քո դատաստանի
Վրեժխնդրության ձորում ուժգնապես հնչելով ահա4,
Երկնում է իմ դեմ մարտի մաքառման գրգիռներ կրկին,
Այժմվանից և իսկ զգում եմ իմ մեջ
Էությունս հուզող շարժումներ ներհակ
Ու խուռն ամբոխվող խռովություններ:
Եվ չար ու բարի խորհուրդներ զինված սուր ու սուսերով՝
Բախվում են ընդդեմ իրարու դարձյալ,
Ինձ մահվան գերի դարձնելով համակ,
Ինչպես երբեմն, երբ դեռ չեր հասել քո շնորհը ինձ:
Առաքելական դասի մեջ Պողոսն՝ ընտրելագույնը,
Մովսեսի օրենքն այս շնորհի հետ համեմատելով,
Քրիստոսի բերած փրկությունն հաղթող է հայտարարում5.
Զի եթե ճիշտ է որ մոտ է Տիրոջ օրն, ինչպես Գիրքն է ասում,
Հրապարակի մեջ Հովսափաթի և կամ կեդրոնի հովտում
նեղանձուկ6, -
Դատաստանի փոքր հանդիսատեղի և ժամադրավայր,
Որոնք երկրային երևույթներով պատկերացնում են հանդերձյալն
ինձ պարզ,
Ապա և ինձ է մոտեցել հավետ թագավորությունն մամնացյալ
Աստուծո
Որը ենթակ պիտի գտնի ինձ մեծապես ծանր հատուցումների,
Այն բազմապիսի մեղանչումների համար իմ բոլոր,
Որոնք հիրավի ամբաստանելով՝ դատեն ինձ պիտի ավելի
սաստիկ,
Քան թե բարձրացող Նրա ձեռքն հուժկու,
Որ մի ժամանակ Եդովմայեցի և Փղշտացի և այլ բարբարող
ազգերի զարկեց:
Եւվ, սակայն, նրանց չարչարանքներն կարճատև եղան,
Մինչ իմ մեղքերի պատիժը ո´չ վերջ ունի, ո´չ սահման:
Վախ, գուբ, որոգայթ անճողոպրելի, -
Ըստ մարգարեի և առակողի7, -
Սաստիկ տագնապով դուռս ափ արած՝
Մշտընջենական ամոթն են իրենց գծագրում արդեն:
Եւ արդ, միայ դո´ւ կարող ես գտնել հրաշագործ տեղեր,
Ի կյանք կոչելու հոգիներն ամեն՝ մատնված վարանման և
տարակույսի,
Քավի՜չ բոլորի, անսահմանելի բարձրոըթկանդ մեջ
Քո անճառ փառքով գովվա՜ծ հավիտյան:

[Ashot]

ԳՈՂԹԱՆ ԵՐԳԵՐԻՑ

Երկնէր երկին, երկնէր երկիր,
Երկնէր եւ ծովն ծիրանի՜.
Երկն ի ծովուն ունէր եւ զկարմրիկն եղեգնկ.
Ընդ եղեգան փող ծուխ ելանէր,
Ընդ եղեգան փող բոց ելանէր.
Եվ ի բացոյն վազէր խարտեաշ պատանեկիկ.
Նա հուր հեր ուներ,
Բոց ունէր մօրուս,
Եվ աչկունքն էին արեգակունք:

[Ashot]

ՄԵՂԵԴԻ ԾՆՆԴՅԱՆ

Ծավալվել են աչքերը ծով
Առավոտվա ծովի վրա ծիծաղախիտ,
Ինչպես երկու փայլակնաձեւ արեգակներ.
Շողն է նման լուսացնցուղ այգաբացի:
Թափվում էին այտերից վառ՝
Դափնեվարդի ու նռնենու ծաղկաթերթեր.
եղաշիտակ իրանից սիրան էր կարկաչում
Հուզավարար կոնսատու սեր:
Կամար կապած թեւերը գիրգ՝
Երգում էր նա ախորժալուր ու գեղգեղուն,
Ելեւէջներն հյուսում իրար.
Շարժվում հանդարտ ու ճեմում էր թիկնեթեկին:
Բերանն երկթերթ, շրթունքներից վարդն էր կաթում.
Լեզվի տավիղն էր քաղցր երգում հուզումնահորդ.
Շողում էին նույն կենսավառ
Սիրով չքնաղ ու գինեթույր
Ծամերն իրենց գիսակներով խոպոպավոր:
Այդ վարսերը համերամ զա՜րդ , համորեն զա՜րդ,
Ոլորք առած եռահյուսակ՝
Բոլորվել են այտերի շուրջ.
Լուսափայլ է ծովը, կարմիր վարդով լցված,
Դաստակներն են մանուշակի ծիրանի փունջ:
Բուրում էր նա կնդրուկի պես
Աստվածային հրով լցված մի բուրվառի.
Ձայնն էր մեղուշ, քաղցրանվագ:
Զարդարված էր պատմուճանով գեղեցկատես,
Որ բեհեզի կապույտ, որդան ու ծիրանի
ույներով էր ոսկեշողում.
ոտին կամար, արծաթափայլ,
Ոսկետտուն ու նրբակերտ՝
Պաճուճված էր ակնեղենով շափյուղայի:
Երբ շարժվում էր մարգարտափայլ գեղցկությամբ,
Քայլերի հետ շողն էր կաթում իր ոտերից:
Քեզ պսակող թագավորին
Ու նորածին այն փրկչին փա՜ռք
Հավիտյանս հավիտենից. ամեն:

[Ashot]

ՏԱՂ ՎԵՐԱՑՄԱՆ ԽԱՉԻՆ

Ես ձայն զառիւծուն ասեմ,
որ գոչէր ի քառաթևին,
Ի քառաթևին գոչէր,
ձայն առնէր ի սանդարամետն:
Սանդարամետն այն ի դող եղեալ
սանասէր ի ձայնէն ահեղ:
Ահեղ ձայնս, որ ես լուայ,
սա քակէ զամուրս որ ունիմ:
զԱմուրս իմ քակել կամի,
գերելոցն առնել գերէդարձ:
Գերեացն երանի ասեմ`
որ եղեն ի յառն առիւծուն:
Ի յառն առիւծուն եղեն`
այլ չունին ակն տանջելոյ:
Ակն տանջելոյ չունին`
ակն ունին անանց պսակին:
Պսակ բոլորեալ առնուն
յառիւծէն, յանմահ արքայէն:
Փառս փրկողին տացուք,
որ փրկեաց զգերեալսն ի բանտէն:

[Ashot]

ՎԱՐԴԱՎԱՌԻՆ

Գոհար վարդն վառ առեալ
ի վեհից վարսիցն արփենից:
Ի վեր ի վերայ վարսից
ծավալէր ծաղիկ ծովային:
Ի համատարած ծովէն
պղպջէր գոյնն այն ծաղկին,
Երփին երփնունակ ծաղկին
շողշողէր պտուղն ի ճղին:
Քրքում վակասիր պտուղն
սնանէր խուռն տերևով.
Տերևն տաւիղ տուողին
զոր երգէր Դաւիթ հրաշալին:
Ի փունջ խուռներամ վարդից
գոյնզգոյն ծաղկունք ծաղկեցան:
Այդ սօս ու տօսախ ծառերդ
վարդագոյն ոստս արձակեցին:
Այդ նոճ ու բողբոջ արօսդ
զարդ առեալ վարդն շուշանին.
Շուշանն շողէր հովտին,
շողշողէր դէմ արեգականն.
Այն հիւսիսային հովէն
հով հարեալ գոհար շուշանին.
յԱյն հարաւային լեռնէն
քաղցր օդով ցօղէր շուշանին:
Շուշանն շաղով լցեալ,
շող-շաղով և շար մարգարտով:
Ծաղկունքդ ամէն շաղ առին,
շաղն յամպէն, ամպն յարեգակնէն.
Աստեղքդ ամէն շուրջ առին,
դէմ լուսնին գունդ-գունդ բոլորին:
Գունդ-գունդ խաչաձև գնդակ,
յօրինուած երկնից շուրջանակ:
Փառք Հօր և Որդւոյն յաւէտ,
սուրբ Հոգւոյն այժմ և յաւիտեանս:

[Ashot]

Вардавар

Алмазная роза взяла
Свой блеск у дневного светила,
Когда оно тихо входило
В морскую бескрайнюю гладь.

Казалось: багровый цветок
Над ширью морской распустился,
Казалось, над ней засветился
Созревший шафрановый плод.

Шуршала густая листва,
Шумела на гнущемся древе,
Которое царь-псалмопевец
В псалме благозвучном воспел.

Цветы распускались в садах,
Прекасны и благоуханны,
И кедры, самшиты, платаны
Пускали побеги свои.

В дали зеленел кипарис,
Горела рябина, алея.
Своей белизною лилея
Сверкала в закатных ручьях.

Дыхание ветра и гор
Ее лепестки овевало,
И влагой роса окропляла
Зеленые листья ее.

Всходила на небе луна,
Светилася меж облаками,
И ясные звезды роями
Во тьме окружали ее.

И не было счастью конца,
И зрело чуть слышное слово
Молитвы во имя Отца
И Сына и Духа святого.

Перевод Н. Гребнева